Nevzat Erkmen

Nevzat Erkmen (d. 1931, İzmir – ö. 16 Nisan 2020, İstanbul) yazar, edebiyatçı, çevirmen ve Türk Beyin Takımı onursal başkanı. Pek çok eser ve çevirisi bulunmaktadır, fakat özellikle James Joyce'un kült eseri Ulysses'i Türkçeye kazandırması ile tanınmıştır.^[1]

Nevzat Erkmen
Doğum	1931 İzmir
Ölüm	16 Nisan 2020 (88-89 yaşlarında) İstanbul
Ölüm sebebi	Covid-19
Vatandaşlık	Türkiye
Mezun olduğu okul(lar)	İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi
Meslek	Çevirmen, Yazar
Organizasyon	Türk Beyin Takımı
Tanınma nedeni	Ulysses Çevirisi

Hayatı

1931 yılında İzmir'de doğdu. İzmir Karataş Ortaokulu, İnönü Lisesi (günümüzde Namık Kemal Lisesi) ve ardından İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi'nden mezun oldu. Milli Eğitim Bakanlığı'nın verdiği bursu kazanarak, New York Üniversitesi'nde Pedagoji bilim dalında yüksek lisans ve doktorasını tamamladı.^[2][3]

Eğitiminin ardından çeşitli özel şirketlerde çalıştı. 1963'de The Coca-Cola Export Corporation tarafından ABD'ye gönderilerek, pazarlama ve yöneticilik dallarında kendini geliştirdi. İstanbul, İzmir, Bursa, Adana ve Ankara Coca-Cola fabrikalarının kuruluşlarında önemli rol oynadı. Turyağ AŞ'de genel müdür yardımcılığı, Çukurova Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ'de (Schweppes) genel müdürlük ve yönetim kurulu üyeliği gibi görevlerde bulundu.^[4]

1980 yılından itibaren Cumhuriyet gazetesi Zekâ Oyunları köşesini yönetmeye başladı, 1992 yılında World Puzzle Federation'ın (Dünya Zekâ Oyunları Federasyonu) kurucu üyesi ve Türkiye Temsilcisi oldu.^[2] Aynı yıl, Cumhuriyet gazetesinin de katkılarıyla ilk Türk Beyin Takımı'nın seçilmesini sağladı ve 1992-2005 arasında Türk Beyin Takımı'nın kaptanlığını yaptı.^[5] 2005'te takımın Onursal Kaptanı oldu. 1995'te Türkiye Zekâ Oyunları Kulübü'nü kurdu ve Beyin Olimpiyatları'nda Türkiye'ye Dünya Üçüncülüğü kazandırdı.

1983'te Söz Yayın Oyunajans yayınevini kurdu. Ajansı kurma amaçları arasında psikanaliz, erotoloji, anlambilim çalışmalarını, Geştalt Yaklaşımı, Don Juan'ın (eski Meksika şamanlarının sonuncusu) öğretileri, zen, yoga ve taoculuk birikimlerini paylaşmak gibi sebepler vardı.^[2] Kendi öykü kitabı Apartman Aşkları ve Carlos Castaneda dahil pek çok çeviri kitaplarını bu yayınevinde yaynladı. Türk Dilinin Uyak (Kafiye) Sözlüğü'nü hazırladı, Jack Kerouac'ın Dharma Bums'ını Zen Kaçıkları adıyla Türkçeleştirdi, Şeyh Nefzavi'nin Itırlı Bahçe'sini çevirdi.^[2]

1996 yılında James Joyce'tan yaptığı Ulysses çevirisi Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlandı.^[1] Aynı yıl The International James Joyce Foundation üyeliğine kabul edildi ve İrlanda Cumhurbaşkanı tarafından gönderilen bir mektupla ödüllendirildi.^[2] 1998'de James Joyce Centre tarafından Dublin'de düzenlenen Bloomsday etkinliklerine katıldı ve burada Ulysses'i Türkçesinden okudu. Ulysses çevirisiyle ayrıca Türkiye Yayıncılar Birliği'nin Yılın Çevirmeni ödülünü ve Nokta dergisinin Doruktakiler 1996 Çeviri Ödülü'nü kazandı.

Nevzat Erkmen P.E.N Türkiye Çeviri Atölyesi'nde birçok çevirmen yetiştirmiştir.^[6] Vefat ettiğinde son olarak Joyce'un Finnegans Wake'ini çeviriyor ve bu iki kitabın çeviri süreçlerini anlattığı Ulysses ve Finnegans Wake Güncelerini hazırlıyordu.^[3]

Covid19 pandemisinin başlarında Coronavirüs'e yakalanarak, 16.04.2020 tarihinde 89 yaşındayken hayata gözlerini yummuştur.^[7]

Eserleri

• Arsadaki Çadır (çocuk romanı)^[8]
• Mantık ve Matematik Oyunları 1, 2 (2000)
• Apartman Aşkları (öykü, 2002)
• Türk Dilinin Uyak (Kafiye) Sözlüğü
• Gizemciler ve Seks
• Ulysses Sözlüğü (2005).^[9]
• Çocuklar ve Gençler için Zeka Oyunları

Çeviriler

• Zen Kaçıkları (J. Kerouac'dan, 1982)
• İkinci Erk Çemberi (1995)
• Ixtlan Yolculuğu (1995)
• Ulysses (James Joyce 1996)^[1]
• Itırlı Bahçe (Şeyh Muhammed El Nefzavi'den, Sir R. Burton 1998)^[10]
• Erk Öyküleri (2000)
• Don Juan'ın Öğretileri^[11]
• Yaqui Kızılderililerinin Bilgi Yöntemi^[12]
• Bir Başka Gerçeklik (Carlos Castaneda'dan)
• Yin Yang - Çin'de Sevişme (Çin Erotolojisi Belgeseli)
• İçinizdeki Çocuk 2-Geştalt Terapisi-Yenilik, Heyecan ve Büyüme (F. S. Perls, P. Goodman, R. Hefferline'den, 2000)^[13]
• Ward 72 (Orhan Kemal'in 72. Koğuş'undan İngilizceye çeviri)
• Güvencesizlikteki Bilgelik (Alan W. Watts'dan, Mukaddes İlgün ile, 2001)
• İçinizdeki İnce Siz (Louis Proto'dan, 2002)
• Zen'in Eti Zen'in Kemiği (der. Paul Reps, 2003)
• Zamanın Çarkı^[14]

Kaynakça

1. Joyce, James (1997). Ulysses. 2d ed. Nevzat Erkmen, Enis Batur. İstanbul: Yapi Kredi. ISBN 975-363-148-0. OCLC 46474237.
2. https://www.yapikrediyayinlari.com.tr. "Nevzat Erkmen". YKY - Yapı Kredi Yayınları. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021.
3. Duvar, Gazete (16 Nisan 2020). "Nevzat Erkmen kimdir?". 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021.
4. "Nevzat Erkmen". www.biyografya.com (İngilizce). 23 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021.
5. "Tarihçe - 1992'den bu yana". Türk Beyin Takımı. 26 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021.
6. "PEN Türkiye Merkezi » Nevzat Erkmen, Eserleriyle Yaşayanlar arasına katıldı". www.pen.org.tr. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021.
7. "Çevirmen Nevzat Erkmen Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi". birgun.net. 27 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021.
8. Erkman, Nevzat (2010). Arsadaki çadır. İzmir: Top Yayıncılık. ISBN 978-605-5742-38-6. OCLC 850745224.
9. Erkmen, Nevzat (2006). Ulysses sözlüğü : inceleme. İstanbul: Yapı Kredi. ISBN 975-08-1063-5. OCLC 181328338.
10. al-Nafzāwı̄, Abū 'Abd Allāh 'Umar (1998). Itırlı Bahçe : 16. yüzyıl Arap seks elkitabı. İstanbul: Söz Yayın. ISBN 975-7190-16-0. OCLC 872028465.
11. Sánchez, Víctor (2003). Don Carlos'un öğretileri : Savaşçının el kitabı Carlos Castaneda'nın bize sunduğu Don Juan'ın öğretileri üzerinde pratik uygulamalar. Nevzat Erkmen. İstanbul: Söz Yayın. ISBN 975-7190-39-X. OCLC 62762501.
12. Castaneda, Carlos (1998). Don Juan'in Ögretileri : Yaqui kizilderilerinin bilgi yöntemi. Nevzat Erkmen. İstanbul: Soz. ISBN 975-95491-8-2. OCLC 1186917845.
13. Perls, Frederick S. (2000). İnsan kișiliǧinde heyecan ve büyüme : Geştalt terapisi: içimizdeki çocuk. 1.baskı. Ralph Franklin Hefferline, Paul Goodman, Nevzat Erkmen. İstanbul: Soz Yayın. ISBN 975-7190-24-1. OCLC 456550004.
14. Castaneda, Carlos (2001). Zamanın çarkı. 1.baskı. Nevzat Erkmen, Jülide Değirmenciler. İstanbul: Söz Yayın. ISBN 975-7190-31-4. OCLC 815926747.