Nadežda Petrović

Nadežda Petrović (Sırpça: Надежда Петровић); (d. 12 Ekim 1873^[1][2] – 3 Nisan 1915) 19.yüzyılın sonunda ve 20. yüzyılın başlarında yaşamış Sırp ressam. Döneminin en önemli Sırp kadın ressamı olan sanatçı, aynı zamanda ülkesinde İzlenimci ve Fovist akımın en önde gelen temsilcisi olarak addedilir.

Nadežda Petrović Надежда Петровић
Genel bilgiler
Doğum	12 Ekim 1873(1873-10-12) Čačak, Sırbistan Prensliği
Ölüm	3 Nisan 1915 (41 yaşında) Valjevo, Sırbistan Krallığı
Uyruk	Sırbistan
Alanı	Resim sanatı
Katıldığı akımlar	İzlenimcilik, Fovizm
Ödüller
Cesaret Madalyası Kızıl Haç Nişanı

Biyografi

Sırbistan Prensliği'nde, Čačak şehrinde, Dimitrije ve Mileva Petrović'in çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası sanat eserleri de toplayan bir sanatseverdi. Sonrasında resim sanatı ile ilgili bir kitap yazan babasından, ilk sanat ve edebiyat eğitimini aldı. Öğretmen olan annesi, Sırbistan'ın ünlü politikacılarından Svetozar Miletiç'in akrabasıydı.

Babası 1870'lerin sonuna doğru hastalanınca, ailesi Karanovac'a (bugünkü Kraljevo), ardında da 1884'te Belgrad'a, büyükbaba Maksim Petrović'in yanına taşındı. Yetenekli bir çocuk olduğu için Sırp realist ressam Đorđe Krstić'in himayesine girdi. Daha sonra Belgrad'da bulunan bir kız okulunda yüksek eğitimini tamamladı ve 1891'de buradan mezun oldu. 1893'te sanat öğretmeni olarak çalışmaya başladı. Bir sürede Belgrad'daki kadınlara özel yüksek okulda ders verdi. Sırbistan Eğitim Bakanlığı'ndan aldığı bursla, Münih'e Slovak ressam Anton Ažbe'nin atölyesine dahil oldu.^[1] Burada Rihard Jakopič, Ivan Grohar, Matija Jama, Milan Milovanović, Kosta Milićević ve Borivoje Stevanović gibi ressamların yanı sıra modern sanatın öncü isimlerinden Wassily Kandinsky, Alexej von Jawlensky, Julius Exter ve Paul Klee gibi sanatçılarla da tanıştı.^[3] Ailesiyle yaptığı yazışmalardan, gazete, dergi ve kitaplardan, sürekli olarak ülkesinde olup bitenleri takip etti.

Sanatına olan tutkusu, özel hayatını olumsuz yönde etkiliyordu. Bir kamu görevlisi ile yaptığı nişanı, erkek tarafının kendisinden talep ettiği yüksek drahoma sebebiyle bozdu. 1900'de ülkesine döndükten sonra, düzenli olarak konser, tiyatro, sergi gibi sanatsal faaliyetleri takip etti. Diğer yandan, zamanın önemli bir kısmını da yabancı dil öğrenmeye ayırmıştı. Aynı yıl, Belgrad'da ilk kişisel sergisini açtı.^[1] 1902 senesinde kadınlara özel yüksek okulda ders vermeye başladı. Ertesi yıl, Osmanlı kontrolündeki Kosova ve Makedonya'daki Sırplara yardımı amaçlayan, kadınlardan müteşekkil bir hayır kurumunun ilk başkanı oldu. 1904 yılında, Belgrad'da Resnik'te bulunan aile evine çekilerek resim yapmaya yoğunlaştı. En ünlü eserlerinden biri olan Resnik isimli tabloyu bu dönemde tamamladı. İlerleyen yıllarda Sırp milliyetçi çevrelere dahil oldu ve Avusturya-Macaristan'ın Bosna-hersek'i ilhakını protestolara destek verdi. 1910'da heykeltıraş dostu Ivan Meštrović'i ziyaret için Paris'e gitti. Babasının ölüm haberini alınca, Nisan 1911'de Sırbistan'a döndü ve kız okulundaki öğretmenlik görevine devam etti.^[4]

1912'de annesini kaybettikten kısa bir süre sonra Balkan Savaşları başladı. Petrović gönüllü hemşire olarak savaşa katıldı. Savaşta gösterdiği yararlılık sebebiyle Cesaret Madaelyası ve Kızıl Haç Nişanı ile taltif edildi.^[4] 1913 yılına kadar, kendisi de tifüs ve koleraya maruz kalıncaya kadar Sırp Ordusu'nda hemşirelik yaptı.^[5][4]

Nadežda Petrović'in 200 dinar üstündeki resmi

Hayatının son döneminde, resim sanatına fazla vakit ayıramadı, ancak birkaç tablo yapabildi. Art izlenimci akımın başyapıtlarından biri sayılan Valjevo Hastanesi isimli tablosu (Sırpça: Valjevska bolnica) bu döneme aittir. Petrović, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu 1914 Temmuzunda Sırbistan'a savaş ilan edince, İtalya'ya geçti. Kısa bir süre sonra ülkesine döndü ve yeniden gönüllü hemşire olarak Valjevo'da Sırp Ordusu'na hizmet etti.^[4]

Yakalandığı tifo hastalağı yüzünden,^[6] 3 Nisan 1915'te^[4], resmini de yaptığı Valjevo Hastanesi'nde öldü.^[5]

Resimlerinden örnekler

• 
  Şapka giymiş Bavyeralı (1900)
• 
  Graçaniça (1913)
• 
  Hasat (1902)
• 
  Pogreb u Sicevu (1905)
• 
  Ormanda (y. 1900)
• 
  Yaz günü (y. 1900)
• 
  Bretonya plajı (y. 1900)
• 
  Sava nehrinde tekne (y. 1900)
• 
  Velikafa (1905)
• 
  Resnik (1904)
• 
  Eski Prizren
• 
  Türk Köprüsü

Kaynakça

Özel

1. Večernje novosti & 18 April 2013.
2. B92 & 30 June 2010.
3. Uzelac 2003, s. 127.
4. Večernje novosti & 19 April 2013.
5. Wachtel 2002, ss. 212.
6. Mitrović 2007, s. 113.

Genel

• "Nekoliko (ne)poznatih stvari o Nadeždi Petrović" [Some Unknown Facts about Nadežda Petrović]. B92 (Sırpça). 30 Haziran 2012. 7 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2017.
• Cuhaj, George S. (2010). Standard Catalog of World Paper Money – Modern Issues: 1961–Present. Iola, Wisconsin: Krause Publications. ISBN 978-1-4402-1512-4.
• Mitrović, Andrej (2007). Serbia's Great War, 1914–1918. Londra: Purdue University Press. ISBN 978-1-55753-477-4. 10 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2017.
• Uzelac, Sonja Briski (2003). "Visual Arts in the Avant-gardes Between the Two Wars". Djurić, Dubravka; Šuvaković, Miško (Ed.). Impossible Histories: Historical Avant-gardes, Neo-avant-gardes, and Post-avant-gardes in Yugoslavia, 1918–1991. Cambridge, Massachusetts: MIT Press. ISBN 978-0-262-04216-1. 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2017.
• "Ceo život u slikama" [An Entire Life in Pictures]. Večernje novosti (Sırpça). 18 Nisan 2013. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2017.
• Svirepi ubica tifus [Typhus, the Cruel Killer]. Večernje novosti (Sırpça). 19 Nisan 2013. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2017.
• Wachtel, Andrew (2002). "Culture in the South Slavic Lands". Roshwald, Aviel; Stites, Richard (Ed.). European Culture in the Great War: The Arts, Entertainment and Propaganda 1914–1918. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-01324-6.