Remove ads
Mogao mağaraları, (Çince: 莫高窟; pinyin: mò gāo kū), Mogao yeraltı odaları, Bin Buda mağaraları (Çince: 千佛洞; pinyin: qiān fó dòng) ve Dunhuang mağaraları adlarıyla da bilinir. Çin'in Gansu eyaletinin Dunhuang şehrinin 25 km güneydoğusunda Mingsha dağı eteklerinde bulunan mağaralarda 492 adet tapınak vardır. Tarihi İpek Yolu'nun üzerinde önemli bir vahada yer alan mağaralarda bin yıllık bir dilimi kapsayan süreç içinde yapılmış Budist sanatın en seçkin örnekleri bulunmaktadır.[1] Budist yeraltı mabedlerinin yapımına 366 yılında başlanmış ve uzun süre çeşitli heykel ve sanat eserlerini saklamak amacıyla kullanılmışlardır.[2] Mogao mağaraları Longmen yealtı odaları ve Yungang yeraltı odaları ile birlikte Çin'in en bilinen Budist yeraltı odalarından ve en ünlü antik heykel sitlerden biridir.
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 | |
| Konum |  Çin |
| Kriter | Kültürel: i, ii, iii, iv, v, vi |
| Referans | 440 |
| Tescil | 1987 (11. oturum) |
| Bölge | Asya-Pasifik |
Remove ads
Söylenceye göre, 366 yılında Lezun (Lè Zūn, 樂尊) adında bir Budist rahip Dunhuang'a gelir. Mingsha Dağı'na bakarken altın ışıklar arasında binlerce Buda gördüğü sanrısına kapılan Lezun, bu görüntüden ilham alarak ilk mağara kazısına başlar. Zamanla mağaraların sayısı artar, Tang Hanedanı dönemine gelindiğinde bölgede binin üzerinde mağara bulunduğu kaydedilmiştir.[3] Sade bir yaşamı ilke edinen Budist rahipler aydınlanma arayışlarının bir parçası olarak bu mağaralarda inzivaya çekilmiştir. 4. yüzyıldan 14. yüzyıla kadar rahipler batıdan topladıkları heykelleri Dunhuang'a getirmiş, yolu buradan geçen gezginler ardlarında çeşitli duvar resimleri bırakmıştır.
Duvar resimleri toplam 42000 metrekare alanı kaplamaktadır. 11. yüzyıldan itibaren mağaralar duvarlarla kapatılarak değerli, hasara uğramış elyazmaları, kutsal eşyalar için depo olarak kullanmaya başlamışlardır.
Remove ads
20. yüzyılın başında, Wang Yuanlu adında bir Taocu rahip ana tapınakların birinin içinde duvarla kapatılmış bir oda keşfeder. Oda 406-1002 yıllarına tarihlenen el yazmaları ile doludur. Bunların arasında Çince ve diğer dillerde kenevir rulolar, parşömen ve ipek üzerine yapılmış resimler, çok sayıda hasar görmüş Buda heykelcikleri ve daha başka Budist kutsal eşyalar bulunmaktadır. El yazmalarının konuları da geniş bir kapsama yayılmıştır; Budist sutra derlemeri, dua kitapları, yorumlar dışında, Konfüçyusçu ve Taocu metinler, Nasturi Hristiyan belgeler, Çin resmi metinleri, idari belgeler, antolojiler, sözlükler ve kaligrafiler bulunmaktadır. Wang bunların çoğunu 220 pound gibi küçük bir bedele Aurel Stein'a satar.
Bu keşfin dedikoduları 1910 yılından itibaren pek çok Batılı kaşifi bölgeye çekmiştir. Bunlardan bazıları Aurel Stein liderliğindeki Britanyalı-Hint karma grup (Çince okuyamadıkları için Elmas Sutra'nın yüzlerce kopyasını almışlardır), Paul Pelliot başkanlığında bir Fransız seferi, Otani Kozui liderliğinde bir Japon seferi ve Sergei F. Oldenburg liderliğindeki Rus seferi sayılabilir. Geriye kalan el yazmaları Çin hükûmetinin emriyle Pekin'e gönderilmiş; ancak Tibet el yazmalarının çoğu geride kalmıştır. Wang bundan sonra kısmen çevre kasabalardan, kısmen de Stein ve Pelliot'tan topladığı bağışlarla tapınakların yeniden inşaasına girişmiştir.
Günümüzde kalıntılar süregiden bir arkeolojik projenin parçasıdır.[4] Mogao mağaraları 1987'de UNESCO'nun Dünya Mirasları Listesine alınmıştır.
Remove ads
Xuanzang'ı dini tören düzenlerken gösteren bir resim
Şansi eyaleti Wutai Dağındaki Budist manastırları gösteren bir duvar resmi, 10. yüzyıl Mağara 61
İmparator Han Wudi'yi (MÖ 156 – 87) iki Buda önünde tapınırken resmeden freskten ayrıntı, yaklaşık MS 700.
Şakyamuni'yi saçlarını keserken resmeden Tang dönemi ipek resim
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads