Mermer Saray
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Mermer Saray (Farsça: کاخ مرمر, Kāh-i Mermer) İran'ın Tahran şehrinde tarihi bir bina ve eski kraliyet ikametgâhıdır. Şehir merkezinde bulunuyor,[1] ancak saray inşa edildiğinde konumu Tahran'ın sakin bir mahallesiydi.[2]
کاخ مرمر | |
 Mermer Saray (ön bölüm) | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Mimari tarz | Kaçar mimari |
| Adres | Tehran Province, Tehran, District 11, S Felestin St, MCQ2+JRM, İran |
| Şehir | Tahran |
| Ülke |  İran |
| Koordinatlar | 35°41′21″K 51°24′07″D |
| Başlama | 1934 |
| Tamamlanma | 1937 |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Fethullah Firdevs Üstad Cafer Han Üstad Haydar Han |
| Mühendis | Joseph Leon |
| Resmî site | |
.jpg)
Mermer Saray 1934 ve 1937 yılları arasında inşa edilmiştir.[3] Fransız mühendis Joseph Leon ve İranlı mimar Fethullah Firdevs tarafından Rıza Şah'ın emriyle inşa edilmiştir.[4] Başlangıçta resmi işlevlere ve resepsiyonlara ev sahipliği yapmak için inşa edildi.[2]
Saray, Rıza Şah ve daha sonra oğlu Muhammed Rıza Şah tarafından ikametgâh olarak kullanılmıştır.[5] Rıza Şah ve dördüncü eşi İsmet Devletşahi, 1941'de Rıza Şah'ın sürgününe kadar beş çocuğuyla birlikte sarayda yaşadılar.[6] Rıza Şah tahttan feragat mektubunu Eylül 1941'de bu sarayda imzaladı.[7]
Muhammed Rıza Şah döneminde çok sayıda önemli kraliyet olayı meydana geldi. Gülistan Sarayı'nın yanı sıra iki önemli sarayından biriydi.[4] Mermer Saray, 1950'lerde Şah'ın kişiliğiyle özdeşleştirildi.[4] Saray, Şah'ın üç evlilik törenine de ev sahipliği yaptı. Şah ve ilk eşi Prenses Fevziye'nin İran'daki düğün töreni 1939'da sarayda yapıldı ve 1945'teki boşanmalarına kadar ikametgâhlarıydı.[8]
Ekim 1950'de nişan töreni ve Şubat 1951'de Şah ve ikinci eşi Süreyya İsfendiyari'nin düğün töreni sarayda yapıldı.[9][10] Şah'ın üçüncü karısı Farah Diba ile hem nişanı hem de evliliği de bu sarayda gerçekleşti.[11][12] Şah ve Prenses Fevziye'nin kızı Şehnaz Pehlevi de Ekim 1957'de bu sarayda Erdeşir Zahidi ile evlendi.[13] Ayrıca saray, Şah'ın 48. doğum günü partisine de ev sahipliği yaptı.[14]
Bu olayların yanı sıra Şah, 10 Nisan 1965'te sarayda İranlı bir asker tarafından gerçekleştirilen bir suikast girişiminden de kurtuldu.[15][16] Mermer Saray Komplosu[17] olarak bilinen bu olaydan sonra saray artık kullanılmamıştır[1] ve 1970 yılında müze haline getirilmiştir.[18]
İki katlı sarayın tasarımı ilk olarak Üstad Cafer Han tarafından geliştirildi.[18][19] Ancak, son taslak Üstad Haydar KHan tarafından üretildi.[19] Sarayın genel mimari tarzı, Kaçar mimari özellikleri de dahil olmak üzere Doğu ve Batı mimari tarzlarını birleştiren eklektiktir.[5][20]
Saray bir bahçe ile çevrilidir.[21] Sarayın dış yüzeyi beyaz mermerdendir.[1][2] Ahameniş askerlerinin ok tutan iki heykelinin dikildiği sarayın taş girişi, özellikle eklektik mimari üslubu yansıtıyor.[20] Bu heykeller İranlı sanatçı Cafer Han tarafından oyulmuştur.[20] Sarayın farklı illerden yerel ustalar tarafından yapılmış başka kapıları da vardır.[2] Saray, İsfahan'daki Şeyh Lütfullah Camii'nin bir kopyası olan devasa bir kubbe ile örtülüdür.[4][22] Kubbe, helezon motifli arabesk çinilerle kaplıdır.[21]
Sarayın iç alanı, yoğun oyma kapıları ve son derece yüksek tavanları ile oldukça resmidir.[21] Saray, ülkedeki birçok cami ve kutsal türbede olduğu gibi aynaların kullanıldığı oldukça geniş bir kabul salonuna sahiptir.[23] Oda "Aynalı Salon" olarak bilinir.[24] Sarayın içi zengin kumaşlar ve kilimlerle döşenmiştir.[2] Süslemeler İranlı mimar Hüseyin Lurzade tarafından yapılmıştır.[18][19]> Sarayda kullanılan çiniler Üstad Yezdi, tablolar Üstad Behzad tarafından yapılmıştır.[18]
Sarayın arsa alanı 35,462 metrekare (381,71 ft2), 2.870 metrekare (30.900 ft2) ikamet için kullanılmaktadır.[5][18]
1979 İran İslam devriminden sonra saray 1981 yılına kadar müze olarak kullanılmıştır.[25] Daha sonra Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi'ne verildi.[25] Yerel halk, sarayın İran İslam Cumhuriyeti'ndeki üst düzey politikacılar tarafından kullanıldığını bildirdi.[26] Tahran'daki dekoratif sanatlar müzesinde, mobilya da dahil olmak üzere sarayda kullanılan tarihi eşyalar sergileniyor.[27] Saray, 2019 yılında Mustazafan Vakfı tarafından satın alınmasının ardından sanat müzesi olarak yeniden tasarlandığı Temmuz 2020'ye kadar halka kapalıydı.[25]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
