Maralköy, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür. Bir Gürcü köyü olan Mindieti, tarihsel Maçaheli bölgesinin Türkiye tarafında kalan köylerinden biridir. Maralköy endemik flora ve faunaya sahip doğası ve Maral Şelalesi'yle de tanınır.
| Maralköy | |
|---|---|
 | |
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Maralköy Maralköy'ün Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Borçka |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 764 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 271 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08400 |
Tarihçe
Maralköy'ün eski adı Mindieti'dir. Gürcüce bir yer adı olan Mindieti (მინდიეთი), Gürcü erkek adı Mindia'dan türemiş olup "Mindia'nın toprakları" anlamına gelir. Nitekim bazı Gürcü aile adları eskiden "et-i" (ეთ-ი) sonekiyle sonlanıyordu.[1] Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze de Gürcistan'ın doğusunda yaşayan Mindiaşvili (მინდიაშვილი) sülalesinin Mindieti köyünden göç etmiş olduğunu yazar.[2] Bu yer adı Türkçeye Mindiyet şeklinde girmiştir. Nitekim 1835 tarihli Osmanlı nüfus defteri ile 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Mindiyet (مندیت) olarak geçer.[3][4]
Mindieti köyünün bulunduğu Maçaheli bölgesi, tarihsel olarak Gürcistan'ın sınırları içinde yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Bugüne yıkık halde gelmiş olan Mindieti Kalesi de bu dönemden kalmış olmalıdır.[5][6] Eskiden ayrı birer köy olan Kavtareti ve İremeti, günümüzde Maralköy'ün sınırları içinde yer alır.
Mindieti köyü, 1593 yılından bir süre önce tutulduğu tahmin edilen Defter-i İcmal-i Liva-i Şavşad ve İmerhevi başlıklı icmal defterine göre Macahel livasının 19 köyünden biriydi ve köyden alınan vergi hasılatı 6.600 akçeydi. Ağustos 1655 tarihli cizye defterine göre ise köyde 14 Hristiyan hane bulunuyordu. Bu nüfus, Osmanlı Devleti'nin Hristiyanlardan aldığı cizye vergisi ödüyordu.[7]
Mindieti, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterine göre Çıldır Eyaleti'ne bağlı Macaheli sancağının köylerinden biriydi. Vergi tahsili ve askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu sayımda köyde 97 hanede 335 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince köyün toplam nüfusunun yaklaşık 670 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Büyük bir köy olan Mindieti'de iki muhtar ve bir imam bulunuyordu.[8]
Mindieti köyü, 1876 Trabzon vilayeti salnamesine göre Trabzon vilayetinin Lazistan sancağına bağlı Maçaheli nahiyesinin köylerinden biriydi. Bu salnamede köyde 110 hanede 350 kişi kaydedilmiştir. Salnamede belirtilmemiş olmakla birlikte, sadece erkek nüfusu kaydedilmiş olduğu 1835 nüfusuyla kıyaslandığında da anlaşılmaktadır. Bu durum üzerinden köyün bu tarihteki toplam nüfusun yaklaşık 700 kişiden oluştuğu anlaşılmaktadır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 4 eşek, 5 beygir, 20 öküz, 40 inek ve 351 keçi kaydedilmiştir.[4]
Mindieti köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca, savaş tazminatının bir parçası olarak Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus tespitinden Mindieti (Миндиэти) şeklinde kaydedilmiş olan yerleşim, Batum sancağının Aşağı Acara kazasına bağlı Zeda Hertvisi nahiyesinin altı köyünden biriydi. Nüfusu, 126'sı erkek ve 107'si kadın olmak üzere, 74 hanede yaşayan 233 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusun tamamı Müslüman Gürcü anlamında "Acaralı" şeklinde kaydedilmişti.[9]
Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, 1893 yılında Maçaheli bölgesinde bulunmuş ve Mindieti köyünden Rus idaresi sırasında 40 hanenin Osmanlı ülkesine göç ettiğini yazmıştır. Öte yandan buranın güzel bir köy olduğunu, el değmemiş ormanları bulunduğunu, bu karanlık ormanlarda çok balarısı olduğunu yazmıştır.[2][10] Mindieti bugün de aynı biçimde zengin flora ve faunaya sahip olduğu için Maçaheli’nin diğer köyleriyle birlikte biyosfer rezerv alanı (Camili Biyosfer Rezerv Alanı) ilan edilmiştir.[11][12] 1895 yılında Mindieti köyünde, 137'si kdın ve 167'si erkek olmak üzere, 73 hanede 304 kişi yaşıyordu.[13]
Mindieti köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Bu durum, 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Sovyet Rusya tarafından da kabul edildi. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Mindieti Türkiye'ye bırakıldı.
Mindieti köyü, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespitinde bu livanın Borçka kazasına bağlı Maçahli nahiyesinin köylerinden biriydi. Köydeki 37 hanede, 145'i kadın ve 181'i erkek olmak üzere, 326 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun tamamı Müslüman Gürcü olarak kaydedilmiştir.[14] Mindieti veya Mindiyet Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Maral olarak değiştirilmiştir.[15] 1940 genel nüfus sayımında Maral köyü, Çoruh vilayeti içinde aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 508 kişiye yükselmişti.[16] 1965 genel nüfus sayımında Maral köyünde 921 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 283 kişi okuma yazma biliyordu.[17]
Mindieti’de bilinen tarihsel yapılar Mindieti Kalesi ile bu köyün İremeti mahallesinde yer alan İremeti Camii ve Osaneti mahallesindeki Osaneti Köprüsü'dür. Mindieti’yle sınır köy olan Camili’deki Hertvisi Kalesi gibi Mindieti Kalesi de tamamen yıkıldığı için bugün bu yapının bütün özelliklerini ve tarihini tespit etmek mümkün değildir.[18] İremeti Camii ise, Osmanlı egemenliğinin geç döneminde, 1851 yılında inşa edilmiştir. Tek kemerli taş köprü olan Osaneti Köprüsü, 14 metre uzunluğunda ve 2 metre genişliğindedir.[19]
Coğrafya
Maralköy, Artvin il merkezine 88 km, Borçka ilçe merkezine 56 km uzaklıktadır.[20]
Nüfus
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
