Loading AI tools
İngiliz futbol kulübü Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Liverpool Football Club (İngilizce telaffuz: [ˈlɪvərpuːl]); Merseyside, Liverpool'da kurulmuş İngiltere'nin en köklü futbol kulüplerinden birisidir. Kurulduğu yıl olan 1892'den beri, 6 Şampiyonlar Ligi şampiyonluğu, 3 UEFA kupası şampiyonluğu, 19 Premier League şampiyonluğu ve 8 FA Cup şampiyonluğu elde etmiştir. İngiliz kulüpleri arasında en fazla lig şampiyonu olan ikinci takımdır. Ayrıca toplamda en fazla sayıda kupası bulunan kulüptür. Kulübün stadyumu 53.394 kapasiteli Anfield stadyumudur. Lakabı ambleminde de olduğu gibi Kırmızı Anka Kuşları'dır ancak Kırmızılar olarak bilinir. Kulübün sloganı "You'll Never Walk Alone" (asla yalnız yürümeyeceksin), en ateşli olarak bilinen taraftar grubu ise The Kop'tur.
 | ||||
| Tam ad | Liverpool Football Club | |||
|---|---|---|---|---|
| Takma ad | The Reds (Kırmızılar) | |||
| Renkler | Kırmızı-Beyaz | |||
| Kuruluş | 3 Haziran 1892[1] | |||
| Stadyum | Anfield, Liverpool (Kapasite: 53.394) | |||
| Başkan |  Tom Werner | |||
| Teknik direktör |  Arne Slot | |||
| Lig | Premier League | |||
| 2023-24 | Premier League, 3. | |||
| Resmî site | liverpoolfc.com | |||
|
| ||||
 Şu anki sezon | ||||
25 Mayıs 2005 tarihi UEFA Şampiyonlar Ligi Finalinde Atatürk Olimpiyat Stadyumu'nda İtalyan ekibi Milan ile karşılaşan İngiliz ekibi ilk yarısı 3-0 Milan'ın üstünlüğüyle sona eren maçta ikinci yarı bulduğu gollerle maçı 3-3'lük eşitliğe getirmiştir. Uzatmalardan sonra penaltılarda Milan'ı 3-2 mağlup eden Liverpool, UEFA Şampiyonlar Ligi kupasını müzesine götürmüştür. O maçta muhteşem bir geri dönüş yapan İngiliz temsilcisinin bu başarısının en büyük payı kaptan Steven Gerrard'ın olmuştur ve maçın adamı ilan edilmiştir. Bu maç kulüp ve UEFA Şampiyonlar Ligi tarihinin efsane maçlarından birisi olmuştur.
1985 yılında kulüp tarihinin en büyük trajedisini yaşamış ve Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası finalinde Juventus'la oynanan maçta çıkan ve tarihe Heysel Faciası olarak geçen olaylarda kulüp ve taraftarları sorumlu tutulmuştur. Bu olay sonrası UEFA tüm İngiliz kulüplerini Avrupa kupalarından beş yıl süreyle men etmiştir. Liverpool[2]'a ise önce on yıl ceza verilmiş daha sonra yapılan itirazlarla bu ceza altı yıla indirilmiştir.
Liverpool kulübü, John Houlding ile Everton arasında yaşanan ihtilafın bir sonucu olarak kurulmuştur. 8 yılın ardırdan Everton kulübü, 1892 yılında Goodison Park'a taşınmış ve buna takriben Houlding, Liverpool kulübünün temellerini atmıştır.[3] İlk başta "Everton FC Athletic Grounds Ltd. (Kısaca Everton Athletic) adıyla yola çıkan kulüp, federasyonun Everton FC isminin kullanımına izin vermemesi nedeniyle Mart 1892 yılında Liverpool FC adını almış ve bu tarihten 3 ay sonra da federasyon tarafından resmen tanınmıştır.[4] Takım ilk sezonunda Lancashire Ligini kazanarak iyi bir başlangıca imza atmıştır. 1893-94 sezonunda Football League Second Division'a katılmıştır. Bu ligde ilk sezonunda birinci olduktan sonra Football League First Division'a yükselmiştir. Bu ligi de 1901 ve 1906 yılında şampiyon olarak tamamlamıştır.[5]
Kulüp ilk FA Cup finalini 1914 yılında Burnley'e karşı oynamış ve 1-0 kaybetmiştir. 1922 ve 1923 yılında üst üste lig şampiyonu olmuş, ancak kulübün 5. şampiyonluğunu aldığı 1946-47 sezonuna kadar suskun kalmıştır.[6] Liverpool, 1950 yılında yine kupada final oynamış fakat rakibi Arsenal'a karşı sahadan mağlup ayrılarak ikinci kupa finalini de kaybetmiştir. 1953-54 sezonunda takım tarihinde ilk kez küme düşmüştür.[7] 1958-59 FA Cup sezonunda Worcester City'ye karşı alınan 2-1'lik yenilgi sonrası Bill Shankly kulübün yeni menajeri olmuştur. Takımın başına geçen Bill Shankly, 24 oyuncu ile yollarını ayırmış ve kulübün bir ayakkabı deposunu teknik ekibin taktik stratejileri tartıştığı bir odaya dönüştürmüştür. Bu odada Bill Shankly önderliğinde Joe Fagan, Reuben Bennett ve Bob Paisley kulübü yeniden yapılandırmaya başlamışlardır.[8]
Kulüp birinci lige 1962 yılında tekrar dönmüş ve 17 yıl sonra 1964'te şampiyon olmuştur. 1965 yılında kulüp tarihinin ilk FA kupası kazanılmıştır. 1966 yılında tekrar şampiyon olunmuş ancak UEFA Kupa Galipleri Kupası finalinde Borussia Dortmund'a kaybedilmiştir.[9] 1972-73 sezonunda Liverpool, tarihinin ilk Avrupa kupası olan UEFA Kupası'nı ve aynı zamanda ligi kazanmıştır. Daha sonra Bill Shankly emekliye ayrılmış ve yerine yardımcısı Bob Paisley geçmiştir.[10] 1976 yılında, Paisley'in ikinci sezonunda Liverpool tekrar UEFA kupası ile lig şampiyonluğunu kazanarak ikinci kez duble yapmıştır. Bir sonraki sezonda şampiyonluk unvanı korunmuş ve kulüp tarihinin ilk UEFA Şampiyonlar Ligi (o dönemki adıyla European Cup) şampiyonluğu elde edilerek bu büyük bir başarı sağlanmıştır. Fakat bu 1977 sezonunda FA Cup finali kaybedilerek sezon üç kupayla noktalanmamıştır. Liverpool 1978 yılında tekrar Şampiyonlar Ligi şampiyonu olmuş, bir sonraki sezonda bir yıl aradan sonra tekrar şampiyon olunmuştur.[11] 9 yıllık Paisley döneminde Liverpool 21 kupa kazanmıştır, bunlara 3 Şampiyonlar Ligi şampiyonluğu, 1 UEFA Kupası, 6 Lig Şampiyonluğu Kupası, üst üste 3 Lig Kupası gibi kupalar dahildir. Paisley'in yerel liglerde kaybettiği tek kupa finali 1977 sezonu FA Cup finalidir.[12]
Paisley, 1983 yılında emekli olma kararı almış ve yerine yardımcısı Joe Fagan geçmiştir.[13] Fagan ilk sezonunda Lig, FA Cup ve Şampiyonlar Ligi şampiyonluğu elde ederek, Liverpool'u İngiliz takımları içerisinde bu başarıyı gösteren ilk takım yapmıştır.[14] Liverpool 1985 yılında tekrar Şampiyonlar Ligi finaline çıkmış ve rakibi Juventus olmuştur. Heysel Stadyumu'nda oynanacak bu karşılaşma öncesi Liverpool'lu futbol holiganları Juventus taraftarlarının olduğu bölüme saldırmış ve bu saldırıdan kaçan taraftarlar bir duvarın çökmesi sonucu tel örgülere sıkışarak hayatlarını yitirmiştir. O gün 38'i İtalyan, 39 kişi hayatını kaybetmiş ve bu olay Heysel faciası olarak adlandırılmıştır. Oyuncuların ve menajerlerin hüznüne rağmen maç oynanmış ve Liverpool bu karşılaşmadan 1-0 yenik ayrılmıştır, golü penaltıdan Michel Platini atmıştır. Bu trajedi sonrası İngiliz futbol takımları Avrupa kupalarından 5 yıl men edilmiştir. Liverpool'a da 10 yıllık men cezası verilmiş ancak bu karar daha sonra 6 yıla indirilmiştir. 14 Liverpool taraftarı gayriihtiyari adam öldürme suçundan hüküm giymiştir.[15]
Bu felaket sonrası Joe Fagan istifa etmiş ve yerine kulübün efsane futbolcusu Kenny Dalglish oyuncu-menajer olarak geçmiştir.[16] Onun döneminde Liverpool üç lig şampiyonluğu ve iki FA Cup kazanmıştır. 1985-96 sezonunda çift kupalı bir sezon yaşanmıştır. Tüm bu başarılara Hillsborough faciası gölge düşürmüştür. 15 Nisan 1989'da Nottingham Forest'e karşı oynanan FA Cup yarı finalinde, yüzlerce Liverpool taraftarı tel örgülere sıkışıp ezilmiştir.[17] O gün doksan dört Liverpool taraftarı ölmüştür. 95. kurban bu olaydan dört gün sonra, 96. kurban ise 4 yıl komada kaldıktan sonra ölmüştür.[18] Bu olaydan sonra devlet stadyumların güvenliği konusunda bir inceleme yürütmüştür ve bunun sonucunda üst seviye liglerdeki takımların tribünlerinin tamamının koltuklu olması şart konulmuştur. Yapılan incelemede bu faciaya tribünlere aşırı taraftar alınması ve polisin de bu kontrolü sağlayamamasının yol açtığı söylenmiştir.[19]
Liverpool, facianın yaşandığı 1988-89 sezonunun sonunda Arsenal ile puan ve averaj olarak eşit olmasına rağmen, Arsenal'ın sezonun son maçında (26 Mayıs 1989, Liverpool 0 - 2 Arsenal) attığı son dakika golüyle birlikte toplamda daha çok gol atmış olmasından dolayı şampiyonluğu kaybetmiştir.[20] 1989-90 sezonunda kulüp 18. lig şampiyonluğunu kazanmıştır.
1991'de Kenny Dalglish, Hillsborough faciasının da etkisiyle görevinden ayrılmıştır. Yerine kulübün eski futbolcusu Graeme Souness geçmiştir.[21] Onun döneminde 1991-92 sezonunda FA Cup kazanıldı. Daha sonra yerini Roy Evans'a bıraktı.[22]
Aradan geçen 30 yıldan sonra 2019/20 sezonunda Jürgen Klopp ile 19. şampiyonluğunu kazanmıştır.
Liverpool'un ezeli rakipleri, Merseyside'ın diğer takımı olan Everton ve 1960'lı yıllardan beri rakip oldukları Manchester şehrinin takımı olan Manchester United'dır.
Liverpool, en büyük rakibi olan Everton ile Merseyside Derbisi'ni oynamaktadır. Bu derbi "Dostluk Derbisi" olarak da adlandırılmaktadır.[23] Merseyside Derbisi'nde oynanan 215 maçın 85'ini Liverpool, 66'sını Everton kazanmıştır. 64 maç da berabere bitmiştir.
Liverpool'un ev sahibi forması her zaman kırmızıdır. Ancak bu kulübün kurulduğu 1892 ile 1894 yılları arasında böyle değildi. O yıllarda forma olarak mavi-beyaz gömlek kullanılırdı. 1894 yılından sonra formalarda Liverpool şehrinin sembolü olan kırmızı renk kullanıldı.[3]
Liverpool'un deplasman formaları genellikle beyaz forma ve siyah şort ya da sarı forma ve şort şeklinde olmaktadır. Ancak 1987 yılında gri, 1991-92 sezonunda ise yeşil forma ve beyaz şort deplasman forması olarak kullanılmıştır. Liverpool 1990'lı yıllarda formasında altın sarısı, ekru, siyah, gri gibi renkleri kullanmıştır. 2008-09 sezonunda gri formayı yeniden kullanmıştır. Kulüp 3. formalarını genellikle Avrupa kupalarındaki deplasman maçlarında kullanmaktadır.
Not: Uyruk bilgisi futbolcuların FIFA uygunluk kurallarınca oynayabileceği millî takımı gösterir. FIFA kuralları haricinde başkaca uyruğa da sahip olabilirler.
| Dönem | Forma Üreticisi | Forma Sponsoru (göğüs) | Forma Sponsoru (kol) |
|---|---|---|---|
| 1973-1979 | Umbro | - | - |
| 1979-1982 | Hitachi | ||
| 1982-1985 | Crown Paints | ||
| 1985-1988 | Adidas | ||
| 1988-1992 | Candy | ||
| 1992-1996 | Carlsberg | ||
| 1996-2006 | Reebok | ||
| 2006-2010 | Adidas | ||
| 2010-2012 | Standard Chartered | ||
| 2012-2015 | Warrior Sports | ||
| 2015-2017 | New Balance | ||
| 2017-2020 | Western Union | ||
| 2020- | Nike | Expedia | |
|
|
Not: Uyruk bilgisi futbolcuların FIFA uygunluk kurallarınca oynayabileceği millî takımı gösterir. FIFA kuralları haricinde başkaca uyruğa da sahip olabilirler.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
