Ksani Kalesi

Ksani Kalesi (Gürcüce: ქსნის ციხე), ayrıca bilinen adıyla Mtkvari Kalesi (მტკვრის ციხე, mt'k'vris tsikhe), Doğu Gürcistan'daki Mtsheta Belediyesinde konumlanmış bir kaledir. Stratejik olarak Ksani ve Mtkvari (Kura) nehirlerinin kesiştiği yere bakan bir tepede konumlanmış olan kale, tarihi Muhrani bölgesinde yer almaktadır. 1512'de Muhrani Prensi I. Bagrat tarafından yaptırılmış, 1746'da ise Bagrat'ın soyundan gelenler tarafından yeniden inşa ettirilmiştir. Kale, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.^[1]

Ksani Kalesi
ქსნის ციხე

Ksani Kalesi
Temel bilgiler
Konum	Tsihisdziri, Mtsheta Belediyesi, Mtsheta-Mtianeti, Gürcistan
Koordinatlar	41°52′33″K 44°34′41″D
Mimari
Mimari tür	Kale

Konumu ve planı

Ksani kalesi, Mtsheta-Mtianeti bölgesindeki Mtsheta Belediyesine bağlı Tsihisdziri köyünde yer almaktadır. Ksani'nin sol kıyısında yer alan kale, 600 metre yüksekliğindeki Sarkineti Dağı'nın zirvesinde konumlanmıştır. Kale, Ksani ve Mtkvari'nin kesişim noktalarına bakan, stratejik bir konumda yer almaktadır. Sadece güneybatıdan erişilebilen kale, her iki nehir vadisini de gören bir manzara sunar. Bölgeye hakim pozisyonu sayesinde, Gürcistan'ın Doğu-Batı karayolundan görülebilmektedir.^[2]

Mevcut kalenin planı düzensiz birçokgendir. Orijinal bina kaldırım taşı ile inşa edilmiştir; 18. yüzyıldaki yeniden yapılanma sırasında taş ve tuğlalar da kullanılmıştır. Duvarlar, farklı boyut ve şekillerdeki burç ve kulelerle güçlendirilmiş, Mazgal korkuluk duvarıyla taçlandırılmıştır. Aynı zamanda pencere şevi ve yuvarlak raflar da eklenmiştir. Avluda bir gölet ve şarap mahzeni vardır. Su, birkaç kilometrelik uzunluğuyla dağ sırtı boyunca devam eden bir kemerli su yolu ile sağlanmaktadır.^[2]

Tarihi

İç duvarlar.

Kale, erken modern tarih kayıtlarında Mtkvari (arkaik olarak Mtkuri) veya Mtveri adı altında bilinmektedir, ancak popüler ve yaygın olarak "Ksani" adı kullanılmaktadır. Kale, Prens Bagrat tarafından inşa ettirilmiştir. Bagrat, Muhrani bölgesini abisi Kral X. Davit'ten çalmış ve kendi prensliği haline getirmiştir. Kale, kısa süre sonra Kahetili Gürcü Kral II. Giorgi'nin hedefi haline gelmiştir. Bir belgeye göre, üç ay süren sonuçsuzluğun ardından, Giorgi düşman muhafızlarının açlıktan ölmek üzere olduğunu düşünmüş ve alaycı bir şekilde Bagrat'a taze şarap göndermiştir. Bagrat, buna kale havuzundan avladığı canlı somonu göndererek karşılık vermiş ve Giorgi kuşatmanın başarısız olduğunu anlamıştır.^[2][3] Çatışma devam etmiş ve 1513'te Bagrat, Giorgi'yi tutuklamıştır. Sonrasında tutukladığı Giorgi'yi Ksani kalesine hapsetmiştir. Kale, Bagrat tarafından kurulan Muhrani hanedanının konutu olmaya devam etti, ancak yavaş yavaş harabeye döndü. 1746'da Muhrani Prensi III. Konstantin, kaleyi yeniden inşa ettirip kapının üzerine bir hatıra yazıtı yerleştirdi.^[2]

Kaynakça

1. "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
2. Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, (Ed.) (2013). "Mtkuri fortress [მტკურის ციხე]". ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (PDF) (Gürcüce). Tiflis: Georgian National Museum. ss. 343-344. ISBN 978-9941-15-896-4. 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2019.
3. Rayfield, Donald (2015). "Bagrat (I) Muxranbatoni". Thomas, David; Chesworth, John A. (Ed.). Christian-Muslim Relations. A Bibliographical History. Volume 7: Central and Eastern Europe, Asia, Africa and South America (1500–1600). Brill. s. 656. ISBN 9789004298484.