Kiev Knezliği

Kiev Knezliği (Eski Doğu Slavcası: Роусь, romanize: Rusĭ veya роусьскаѧ землѧ, romanize: rusĭskaę zemlę, "Rus' ülkesi"; Belarusça: Кіеўвская Русь, Rusça: Киевская Русь; Ukraynaca: Київська Русь) (Rus, bir İskandinav halkı olan Rus'tan hareketle adlandırılır)^[1] veya Kiev Dükalığı, Vareg prensi Rurik tarafından kurulan Rurik Hanedanı'nın hükümdarlığı altında 9. yüzyılın sonlarından 13. yüzyılın ortalarına kadar varlığını sürdüren bugünkü Ukrayna topraklarında kurulan bir federasyondu. Bu devlet Belarus, Rusya ve Ukrayna'nın atası sayılır. Ukraynalılar Kiev Knezliğinin devamıdır ve Slavların ataları olarak bilinmektedir.^[2]

8. ve 9. yüzyıllarda Doğu Slav halkları.

Rusça: Рѹсь Kiev Knezliği
879-1240
Arma
Kiev Knezliği haritası (1054'te I. Yaroslav'nın ölümünden sonra).
Başkent	Kiev
Yaygın dil(ler)	Eski Doğu Slavcası
Hükûmet	Mutlak monarşi
• 879-912 (ilk) Oleg • 980-1015 I. Vladimir • 1019-1054 I. Yaroslav • 1236-40, 1241-43 (son) Chernigov Michael
• Veche	Üst kamara
• Liubech Konseyi	Alt kamara
Tarihçe
• Kuruluşu 879 • Hazar Kağanlığı'nın fethi 965-969 • Hristiyanlaşma 988 yılı yakınlarında • Ruska Pravda 11. yüzyıldan önce • Moğol istilası 1240 • Dağılışı 1240
Para birimi	Grivna
Ardıllar Vladimir-Suzdal Knezliği Ryazan Knezliği Novgorod Cumhuriyeti Volhinya Prensliği Haliç Prensliği
Günümüzdeki durumu	Günümüzde  Belarus  Moldova  Polonya  Romanya  Rusya  Slovakya  Ukrayna

Tarihi

Rus kimliği, Slav kabileleri ile Normanların karışması sonucu, Kiev Knezliği döneminde ortaya çıkmıştır.^[3]

Kiev Knezliğinin 11. yüzyıldaki boyutları.

Kiev Büyük Knezi I. Svyatoslav'ın Peçenekler tarafından öldürülmesinin ardından çıkan taht kavgasını kazanan oğlu I. Yaropolk'un 973 ile 980 yılları arasındaki hükümdarlığı döneminde Ruslar ile Peçenekler arasında dostluk ilişkisi başladı. Hatta Peçenekler, Rus knezlerinin kendi aralarındaki mücadelelerinde de yer almaya başladılar. Kiev Knezliği de diğer knezlikler içinde en büyüğü idi.^[4]

Hristiyanlığı benimseyen ilk Kiev Büyük Knezi olan I. Vladimir'in 1015 yılında ölümü ile başlayan taht kavgaları sonunda, önce yeğeni I. Svyatopolk, 4 yıl sonra ise oğullarından "Bilge" olarak anılan I. Yaroslav, kardeşlerine üstün gelerek tahta çıktı. Zaten Yaroslav, 1015 yılında babasının ölümünün ardından 1015-1019 yılları arasındaki dönemde Novgorod'un başkan yardımcılığını yürütüyordu. I. Svyatopolk Kiev'deki iktidarını sağlamlaştırmak için Yaroslav'ın kardeşlerinden üçünü öldürdü. Bunun üzerine Yaroslav, Veliki Novgorod çevresindeki Novgorodların aktif desteğiyle ve Viking paralı askerlerinin yardımıyla, Svyatopolk'u yenip 1019'da Kiev Büyük Knezi oldu.^[5]

Dağılması

1054-1132 arasında gelişen Kiev Knezi bölgeleri.

Moğolların baskıları sonucunda Kiev Knezliği parçalanıp, Altın Orda Devleti'ne bağlı prensliklere ayrıldı. 15. yüzyılın sonlarında Moskova Knezleri, eski Kiev topraklarının bazı kısımlarını ele geçirmeye başladı ve (egemenliğin bir toplumun elinden alınıp başka bir topluma verilmesi anlamına gelen) Orta Çağ teorisi translatio imperiiye göre kendilerini Kiev Knezliği'nin tek yasal mirasçısı ilan ettiler.

Ukraynalı tarihçiler ve akademisyenler Kiev Knezliği'ni, Ukrayna devletinin ilk kurucu devleti olarak görürler. Rus tarihçiler ise Kiev Knezliği'ni, Rus tarihinin ilk dönemi olarak benimserler.^[6]

Ukrayna tarihi

Bu madde bir dizinin parçasıdır

Antik Tarih Tripoli–Cucuteni kültürü Yamna kültürü Yeraltı kültürü Kimmerya Taurica Scythia Sarmatya Zarubintsy kültürü Chernyakhov kültürü Hun İmparatorluğu

Orta Çağ Erken Doğu Slavlar Onogurya Beyaz Hırvatistan Rus Kağanlığı Hazarlar Kiev Knezliği Galiçya-Volhinya Deşt-i Kıpçak Moğolların Rusya'yı İşgali Altın Orda Devleti Moldova Prensliği Litvanya Büyük Dükalığı

Kazaklar Lehistan-Litvanya Birliği Zaporozya Halkı Hmelnitski Ayaklanması Fetret Devri Kazak Hetmanlığı Sol Kıyı Sloboda Ukraynası Sağ Kıyı Danube

Erken Çağdaş Dönem Rus İmparatorluğu Küçük Rusya Yeni Rusya Habsburg Monarşisi Galiçya Krallığı Bukovina Karpat Rutenyası

Erken Yirminci Yüzyıl I. Dünya Savaşı'nda Ukrayna Devrim Sonrası Ukrayna Ukrayna İç Savaşı Ukrayna Halk Cumhuriyeti Batı Ukrayna Ulusal Cumhuriyeti

Sovyet Dönemi Ukrayna SSC Holodomor II. Dünya Savaşı'nda Ukrayna Ukrayna Milliyetçiler Örgütü Çernobil

Çağdaş Ukrayna Turuncu Devrim

Diğer konular Ukrayna'nın adı Tarihi bölgeler Ukrayna'da Hıristiyanlık

Kiev Knezliği gerilerken 1245 ve 1349 yılları arasında Galicia Volhynia Knezliğinin genişlemesi.

1017-1024 yılları arasında inşa edilen Kiev'deki "Altın Kapı", günümüzde bir tarih anıtı olarak korunarak müze kurulmuştur.

Ayrıca bakınız

• Rus hükümdarları listesi

Kaynakça

1. "Kiev Knezliği". Dünya Tarihi Ansiklopedisi. 1 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022.
2. "Who are Ukrainians? | TRT World". www.trtworld.com. 7 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022.
3. Özkan, Nevzat (2007). Türk dilinin yurtları. Akçağ Yayınları. ss. 153, 365. ISBN 9789753384360. Erişim tarihi: 11 Şubat 2018. PDF
4. Özaydın, Abdülkerim (2008). Prof. Dr. Işın Demirkent anısına. Dünya Yayınları. ss. 226, 760. ISBN 9789753043861. Erişim tarihi: 11 Şubat 2018.
5. "Yaroslav I (prince of Kiev) - Encyclopædia Britannica". Britannica.com. 22 Mayıs 2014. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2014.
6. Plokhy, Serhii (2006). The Origins of the Slavic Nations: Premodern Identities in Russia, Ukraine, and Belarus (PDF). New York: Cambridge University Press. ss. 10-15. ISBN 978-0-521-86403-9. 6 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. For all the salient differences between these three post-Soviet nations, they have much in common when it comes to their culture and history, which goes back to Kievan Rus', the medieval East Slavic state based in the capital of present-day Ukraine.