Kalp yetmezliği

Kalp yetmezliği, kalbin sağ, sol veya her iki karıncığının içindeki kanı, her vuruşunda damarlara yeterli miktarda gönderememesi sonucu oluşur.

Kalp yetmezliği
Diğer adlar	Kronik kalp yetmezliği, konjestif kalp yetmezliği[1][2][3]
Ağır kalp yetmezliğinin belirti ve semptomları
Uzmanlık	Kardiyoloji
Belirtiler	Nefes darlığı, yorgun hissetme, bacak şişmesi[4]
Süre	Genellikle yaşam boyu
Nedenleri	Kalp krizi, yüksek kan basıncı, anormal kalp ritmi, aşırı alkol kullanımı, enfeksiyon, kalp hasarı[4][5]
Risk faktörü	Sigara, sedanter yaşam tarzı
Tanı	Ekokardiyogram[6]
Ayırıcı tanı	Böbrek yetmezliği, tiroid hastalığı, karaciğer hastalığı, anemi, obezite[7]
İlaç	Diüretikler, kardiyak ilaçlar[6][8]
Sıklık	40 milyon (2015),[9] yetişkinlerin %1–2'si (gelişmiş ülkeler)[5][10]
Ölüm	İlk yılında %35 ölüm riski[4]

Kalp yetmezliği tanısında ve sınıflamasında kullanılan en önemli yöntem ejeksiyon fraksiyonudur.

Üç şekilde görülür:

Sol kalp yetmezliği

Kalbin sol tarafı oksijen açısından zengin kanı akciğerlerden alır ve bunu vücuttaki dolaşım sistemi’nin geri kalan kısmına (Küçük kan dolaşımı hariç) pompalar. Kalbin sol tarafının yetmezliği, kanın akciğerlere geri dönmesine neden olur ve oksijenli kanın yetersiz olması nedeniyle nefes alma güçlüklerine ve yorgunluğa neden olur. Yaygın solunum belirtileri artan solunum hızı ve zor nefes almadır.

Başlangıçta akciğer tabanlarında duyulan ve şiddetli olduğunda tüm akciğer alanları’nda duyulan raller veya çıtırtılar, akciğer ödemi (alveoller’de sıvı) gelişimi görülür.

Kandaki oksijen eksikliği’ni gösteren siyanoz, aşırı şiddetli akciğer ödeminin geç belirtisidir.^[11]

Sol ventrikül yetmezliğinin diğer belirtileri arasında, kan akışının arttığının veya kalp içi basıncın arttığının bir işareti olarak duyulabilen, yana doğru yer değiştirmiş tepe atımı (kalp büyüdüğünde ortaya çıkar) ve dörtnala ritm (ilave kalp sesleri) vardır.

Kalp üfürüm’leri, kalp yetmezliğinin bir nedeni (örneğin, aort stenozu) veya bir sonucu (örneğin, mitral yetersizliği) olarak kalp kapak hastalığının varlığına işaret edebilir.^[12]

Sol ventrikülün "ters" yetersizliği akciğerlerdeki kan damarlarında tıkanıklığa neden olur, dolayısıyla semptomlar ağırlıklı olarak solunumla ilgili olur. Ters yetmezlik, sol devre içindeki sol atriyumun, sol ventrikülün veya her ikisinin de yetersizliğine bölünebilir. Hastalar efor sırasında nefes darlığı ve ciddi vakalarda istirahatte nefes darlığı çeker.

Ortopne denilen, uzanırken artan nefes darlığı da ortaya çıkar. Hastayı oturarak uyumaya zorlayan aşırı ortopne vakalarında, rahatça yatmak için gereken yastık sayısıyla ölçülebilir.

Kalp yetmezliğinin başka bir belirtisi de genellikle uykuya daldıktan birkaç saat sonra ortaya çıkan, şiddetli nefes darlığıyla oluşan ani gece atağı olan paroksismal gece nefes darlığı’dır.^[13]

"Kardiyak astım" veya hırıltı olabilir. Sol ventriküler "ileri" fonksiyonun bozulması, baş dönmesi, konfüzyon ve istirahat halinde eller ve ayakların soğuması gibi zayıf sistemik perfüzyon semptomlarına yol açabilir. Beyne kan akışının kesilmesi nedeniyle bilinç kaybı da meydana gelebilir.^[14]

Sol kalp yetmezliğinde kuru öksürük de vardır. Geceleri daha zor nefes alır. Çarpıntı, baygınlık ve terleme görülebilir.

Sol kalp yetmezliğinin nedenleri: İskemik kalp hastalığı, Hipertansiyon, Aort/Mitral kapak patolojileri, Konjenital kalp hastalıkları, Kardiyomyopatiler (myokardit, hipertrofi), Anemi, Hipertiroidizm, Yüksek ateş, Arteiovenöz şant varlığı, Beriberi.

Sol kalp yetmezliğine özgü bulgular: Akciğer ödemi, akciğer alveollerinde “kalp kusuru hücreleri”; Hipoksik ensefalopati; Ödem (hipernatremi); Fibrilasyon sonrası felç; İskemik akut tubuler nekroz ve prerenal azotemi.^{[15][16][17][18][19]}

Sağ kalp yetmezliği

Şiddetli periferik çukurlaşma ödemi

Hastanın ayaklarında ve ayak bileklerinde ödem oluşur; parmakla bastırılınca bir süre çukur (gode) kalır. En önemli bulgusu pozitif venöz dolgunluktur; el, ayak ve yüzde morarmalar (siyanoz), hazımsızlık ve iştahsızlık görülür. Nedeni, cor pulmonale olarak adlandırılan ve temelinde akciğerler ile ilgili sorunların bulunduğu klinik tablodur. Uzun süren sağ kalp yetmezliklerine bir süre sonra sol kalp yetmezliği de eklenir ve konjestif kalp yetmezliği süreci başlar.Sağ kalp yetmezliğinin nedenleri: Sol kalp yetmezliği, Kronik pulmoner hipertansiyon. Sağ kalp yetmezliğine özgü bulgular: Sağ kalp dilatasyonu ve hipertrofisi (kardiyomyopati); Karaciğerde kronik pasif konjesyon, santral nekroz, kardiak siroz; Böbreklerde kronik pasif konjesyon, perfüzyonda azalma, azotemi (üremi); Splenomegali (konjesyon); Batında sıvı birikmesi (ascites); Ayak bileklerinde ödem, ileri olgularda yaygın ödem (anasarca); Plevral effüzyon; Hipoksik ensefalopati.^{[15][16][17][18][19]}

Konjestif kalp yetmezliği

Sağ ve sol kalp yetersizliği bir arada olduğu zaman görülür. Nedeni aort veya mitral kapaklarının patolojisi, mitral stenoz, KOAH, akciğer tromboembolizmi, romatizma ve tiroid hastalıklarıdır.^{[15][16][17][19]}

Kalp yetmezliği engel oranı

Kalp yetmezliğinin (KY) evresini ve fonksiyonel durumlarına göre değerlendirir. Kalp yetmezliği için verilen engel oranları şu şekildedir.^[20]

Kalp yetmezliği	Oran
Evre 1
Fizik muayene ve ekokardiyografi ile hafif kalp yetmezliği tanısı konulan ve NYHA sınıf–I hastalar	%10
Evre 2
Fizik muayene ve ekokardiyografi ile kalp yetmezliği tanısı konulan, ejeksiyon fraksiyonu %50-60 olan ve tedaviye rağmen NYHA sınıf –II hastalar	%30
Evre 3
Fizik muayene ve ekokardiyografi ile kalp yetmezliği tanısı konulan, ejeksiyon fraksiyonu %30-50 olan ve tedaviye rağmen NYHA sınıf –III hastalar	%50
Evre 4
Fizik muayene ve ekokardiyografi ile kalp yetmezliği tanısı konulan, ejeksiyon fraksiyonu %30'un altında olan veya NYHA sınıf –III-IV hastalar	%100

Tedavi

Tedavi semptomları iyileştirmeye ve hastalığın ilerlemesini önlemeye odaklanır. Kalp yetmezliğinin geri döndürülebilir nedenlerinin de ele alınması gerekir (örn. enfeksiyon, alkol alımı, anemi, tirotoksikoz, aritmi ve hipertansiyon). Tedaviler arasında yaşam tarzı ve farmakolojik yöntemler ve bazen de çeşitli cihaz tedavisi biçimleri yer alır. Nadiren kalp yetmezliği son aşamaya ulaştığında kalp nakli etkili bir tedavi olarak kullanılır.^[21]