II. Justinus

II. Justinus veya Yustinos (Latince adı: Flavius Iustinus (Iunior) Augustus^[1] ve Grekçe: Ιουστίνος Β' II. İustinos, d. yak. 520 - 5 Ekim 578) 565 ile 578 yılları arasında Jüstinyen Hanedanı üyesi olarak, 574-578 döneminde II. Tiberius ile ortak imparator olarak, Bizans İmparatorluğu imparatoru olarak saltanat sürmüştür.

II. Justinus II. Jüstin
Bizans İmparatoru
Hüküm süresi	15 Kasım 565 - 578
Önce gelen	I. Justinianus
Sonra gelen	II. Tiberius
Doğum	520
Ölüm	5 Ekim 578 Konstantinopolis
Eş(ler)i	Sophia
Tam adı Flavius Iustinus Iunior Augustus
Hanedan	Jüstinyen Hanedanı
Babası	Dulcissimus
Annesi	Vigilantia

Annesi Vigilante, I. Justinianus'un kızkardeşi ve eşi Sophia ise I. Justinianus'un eşi Theodora'nın yeğeni idi. I. Justinianus'un parlak saltanatına karşılaştırınca II. Justinus pek iç karartıcı bir halef olarak görülür. Saltanatının önemli olayları İran'daki Sasaniler ile yaptığı savaşlar ve İtalya Justinianus tarafından yeniden Bizans'a geçen bölgelerin büyük bir parçasının Bizans'ın elinden çıkması ile ilgilidir. Yaşamının son yıllarında akıl dengesini yitirmiş ve eşi "Sophia" ve ortak imparator ilan ettiği II. Tiberios'un naipliği ile devlet idare edilmiştir.

İmparatorluk dönemi

Justinianus 14 Kasım 565'te ölünce başkentteki aristokratlar temsil eden bir grup imparatorluk saray yüksek memuru, Justinianus'un ölüm döşeğinde onu vâris olarak işaret ettiğini bildirerek, Justinus'u imparator ilan etmişlerdir. Böylece benzer bir hak ile imparatorluğa aday olabilecek, ama Justinianus'un ölümü sırasında imparatorluk başkentinde bulunmayan, Germanus Justinus adlı Justinianus'un diğer bir yeğenini imparator yapmaktan kaçınmışlardır.

Saltanatının ilk günlerinde amcasının borçlarını geri ödedi; yüksek mahkemede şahsen bulunarak devletin adaletini şahsen koruyacağını gösterdi ve her türlü dinsel inanca karşı dinsel hoşgörü göstereceğini ilan etti. Ancak, amcasının aksine, bu siyasi prensiplerini uygulamak için sadece aristokratlar partisinin desteğine dayanmakta idi. Amcasının son yıllardaki cömert harcamaları dolayısıyla tam takır bir hazine eline geçmişti. Sadece yeni gelen vergilere bağlı olduğunu görerek kendine göre uygun olmayan harcamaları kısıtlamaya çalıştı.

Çok kibirli bir Bizans kültürü savunucusu olduğu için kendine göre Bizans'ı küçük düşüren sınırlardaki barbarlara ve yabancı ülkelere onların barışı koruması için yapılan yıllık tazminatları ödememeye karar verdi. Bu Justinus'un Bizanslılar gözünde popülerliğini artırdı. Ama büyük bir diplomat ve devlet adamı olan amcası barbarlara bu tazminatları Bizans menfaatlerini hiç düşünmeden vermemekteydi. Gelecekte bu prensibin uygulanamaması Justinus'un ne kadar ileriyi göremez ve bu siyasetinin imparatorluk başına büyük gaileler çıkartılacağını bilemez olduğunu gösterdi.

İlk reaksiyon Tuna boylarında nehrin kuzeyine göç etmiş Avarlar'in Justinus'un imparatorluğunu tebrik nedeniyle gönderdiği elçilerden geldi. Avarlar kuzey'den göç etmişler 362'de Trakya'yı işgale başlamışlar; kendilerine Panonya'da yerleşke verme teklifini kategorik olarak reddetmişler ama 562'deki bir barış anlaşması ile Justinianus tarafından verilen bir yıllık tazminat karşılığında Tuna'nın kuzey sahilde kalarak Bizans İmparatorluğu'na karşı gelecek diğer kavim ve kabilelerin Tuna'yı geçmelerini önlemeleri görevini kabul etmişlerdi. Avarlar önce aşağı Elbe kıyılarında güneye İtalya'ya doğru devamlı göç etmekte olan Germen ırkından olan Lombard'lar ile anlaşma yaparak 567'de Avarlara komşu kavim olan Gepid'lere karşı büyük bir savaş kazanıp onları elimine ettiler. Ondan sonra Avarlar 568'de Dalmaçya kıyılarından başlayarak Bizans bölgelerin büyük bir akın başlattılar. Justinus bunu karşılamak üzere kendi arkadaşı olan ve "comes excubitorum" (yani İmparatorluk Muhafızlar Birliği'nin Kontu) unvanıyla ordu başkomutanı olan Tiberius Konstantin komutasında büyük bir Bizans ordusunu Avarlar üzerine gönderdi. Avarlarla 3 yıl pek başarısız olarak uğraşan bu ordu en sonunda barış istemek zorunda kaldı. Bu barışın bir şartı Bizans'ın Avarlara yıllık tazminat olarak 80.000 gümüş sikke ödemesi gelmekteydi. Bu Justinus'un tahta geldiğinde ödemeyi reddettiği yıllık tazminattan çok daha fazla idi ve en aşağı 3 yıl İmparatorluk Balkanlarda boş yere uğraşmıştı.^[2]

Diğer taraftan o zaman kadar Bizans'a hiç tehdit olarak görülmeyen ve Bizans tarafından hiç yıllık tazminat ödenmesi gerekmeyen Lombardlar Justinus için büyük bir sorun yarattı. Lombardlar Elbe Irmağı batısında yaşayan bir Germen kavimi idi ve 4. ve 5. yüzyıldan itibaren güneye yavaş yavaş göç edip şimdiki Avusturya bölgesinde yerleşmeye başlamışlardı. 567de komsu kavim olan Avarlarla birlikte o bölgede yerleşik Gepidler kavmine karşı büyük bir savaş kazanıp onları elimine ettiler. Bundan sonra Lombardlar kralları Albion komutasında güneye, İtalya'ya göçe başladılar. Kuzey İtalya Justinianus döneminde oraları tekrar eline geçiren Bizans orduları tarafından yakıp yıkıp harabeye döndürüldüğü için Lombard'lara pek az direnme oldu. Tek Pavia şehri Lombardların 3 yıl suren kuşatması sonucu teslim oldu. Aynı zamanda Bizans'ın İtalya'da üssü olan Ravenna ve civarına Lombardlar hiç dokunmadılar ve Ravenna'nın Bizans valisi Longuis ise bunu uygun görerek Lombardların güneye göçüne hiç engel olmadı. Fakat Bizanslılar Ravenna ve civarının yerel idaresinde sivil ve askeri iktidarı birleştiren ve başında bir general-vali olan yeni bir yerel idare şekli, Ravenna Eksarhlığı, kurdular. Lombard kralı Albion Floransa'da yerleşip Toskana'dan güneye gitmedi ama diğer Lombard asilleri 572de güneyde bağımsız Spoleto ve Benevento Lombard dukalıklarını kurdular. Bunlar sonraki bes yüzyıl İtalya'da önemli siyasi rol oynadılar. Böylece Justinus amcası Justinianus'un İtalya'da fethettiği bölgelerin çoğunun Bizans elinden çıkmasına ve İtalya'nın bir Lombard ülkesi haline dönmesine seyirci kaldı.

İmparator II. Justin dayak cezası infazını izlemekte.

Aklî dengesini kaybetmesi ve ölümü

571'de İmparator II. Justin aklını kaybetme emareleri göstermeye başladı. Sonraki üç yıl içinde aklî durumu gittikçe kötüye gitmeye başladı. Ayaklarını kullanamaz hale gelmişti ve sarayında bakıcıları tarafından sarayın içinde bir küçük demirden yapılmış taht şekilde bir arabada getirilip götürülmeye başlanıldı. Efesli İoannes'in tarihine göre çok kere delilik ve şiddet nöbetleri gelmekte; kendine yaklaşan herkese hücum etmekte ve kendini pencereden atmaya çalışmakta idi. Bu nedenle saray pencerelerine demir kafesler yapıldı. Kendisine, (nedendir bilinmez) Harit adlı bir Arap kabile şeyhi adının söylenmesi ile çok korkup yatıştığını ve sonra gelecek nöbete kadar nispeten daha rasyonel davranmaya başladığı bildirilir.^[3]

II. Justinus'un eşi Sophia fiilen imparatorluk idaresini eline aldı. Fakat Bizans'ın Pers Sasanilerle devam etmekte olan savaşı dolayısıyla imparatorluğu tek başına idare edemeyeceğini anladı. II. Justinus'un biraz aklı başına geldiği bir sırada Sophia, Aralık 574'te onun arkadaşı ve en yüksek rütbeli bir general olan Tiberius Konstantin'i resmen evladı olarak benimsetti; o II. Justinus'un resmi varisi yapıldı ve bu nedenle "ortak imparator" olarak kabul edildi. II. Justinus bu tören sırasında nadir olarak aklı dengesini geri gelmiş gibi idare heyetine hitap ettiği ve tacını Tiberius Konstantin verdiği bildirilmekte ama bunun Tiberius Konstantin'in kabul etmeyerek ortak imparator olarak göreve devam etmeye başladığı bildirilir.

Bundan sonra dört yıl Tiberius Konstantin ve Sophia birlikte taht naibi olarak imparatorluğu idare ettiler. II. Justinus bu dönemde devamlı olarak akli dengesini kaybetmekte idi. 578'de II. Justinus akli dengesi hiç geri gelmeden öldü. Varisi olan general ve ortak imparator olan II. Tiberius'e imparator olarak taç giydirildi.

Kaynakça

Özel

1. Iunior onu İmparator I. Justinus'dan ayırt etmek için kullanılır.
2. Norwich, John Julius, (1988) Byzantium: Early Centuries, Londra:Penguin ISBN 0-14-011447-5, say. 269.
3. Efesli İoannes, Ecclesiastical History (Kilise Tarihi), Kısım 3, Kitap 3 20 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Genel

• Gregory, Timothy E. (2008). Bizans Tarihi. çev. Esra Ermert. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ISBN 978-975-08-1507-2.
• Norwich, John Julius (1991). Byzantium: The Apogee (İngilizce). Londra: Penguin. s. 335-341. ISBN 0-14-011448-3.
• Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.

Resmî unvanlar
Önce gelen: I. Justinianus	Bizans İmparatoru 565 - 578 (II. Tiberius ile: 574-578)	Sonra gelen: II. Tiberius