I. Romanos

Romanos Lekapenos (d. 870 - ö. 948, Prote), 920-944 arasında tahtı damadı VII. Konstantinos'la paylaşan ve gerçek iktidarı elinde tutan Bizans imparatoru.

I. Romanos Ρωμανός Α'
Bizans İmparatoru
Hüküm süresi	920–944
Önce gelen	VII. Konstantinos
Sonra gelen	VII. Konstantinos
Doğum	870
Ölüm	948
Eş(ler)i	Theodora
Çocuk(lar)ı	Hristoforos Stefanos Konstantinos Theofilaktos Helena Agatha
Hanedan	Makedon Hanedanı

Hükümdarlık öncesi yaşamı

Ermeni bir köylünün oğludur. Babası "Çekilmez Theophylaktos" Tephrike'de Arap ordularıyla 872 yılında yapılan savaşta I. Basileios'un kurtulmasını sağlamış ve bu başarısı nedeniyle saray muhafızı olmuştur. Önemli bir eğitim almayan Romanos gençliğinde donanmaya katıldı. Otuzlu yaşlarında Sisam themasının strategosu oldu. 912 yılında donanma komutanlığına getirildi.

Tuna'daki Bizans donanmasının komutanı olan Romanos, ordunun Akheloos'ta yenilgiye uğradığını öğrenince 917 yılında Konstantinopolis'e (İstanbul) gitti. 25 Mart 1919'da donanmasıyla İstanbul'a gelen ve burada konumuna güçlendirmeye başlayan Romanos, Magister officiorum ve Hetaireia unvanlarını aldı. Kızı Helena'nın Nisan 919'da imparator VII. Konstantinos ile evlenmesiyle basileopatōr ("imparatorun babası"), 24 Eylül'de sezar unvanlarını alan Romanos son olarak 17 Aralık 919'da da tahtı damadıyla paylaşmak üzere kıdemli imparator olarak taç giydi.

İmparatorluk yılları

921 yılında oğlu Hristoforos'i, 924 yılında da diğer oğulları Stefanos ve Konstantinos'u ortak imparator ilan etti.

931-944 yıllarından Miliaresion, ön yüzde imparator I. Romanos'un büstü, diğer tarafta ortak imparatorlar VII. Konstantinos, Stefanos ve Konstantinos'in isimleri görülebilir.

Hükümdarlığının ilk yıllarında Bulgarlar'ın Trakya'ya gelen ve sonrasında Edirne ve Boğazın Avrupa yakasına kadar ilerleyen Bulgar kralı I. Simeon ile 9 Eylül 924'te antlaşmaya vardı. Bu antlaşma ile Bulgarlara büyük meblağlarda haraç verilirken, Bulgarlarda Bizans topraklarından çekildiği gibi Karadeniz kıyısında ele geçirdikleri kaleleri geri vermiştir. Böylece imparatorluğun batı sınırları uzun süreli güvence altına alınmıştır.

Hükümdarlığının ilk yıllarında Bulgar saldırıları ile mücadele ederken, Puglia ve sonrasında 924 yılında da Haldia themasında yaşanan ayaklanmaları bastırdı. Konumunu daha da güçlendirmek için kendisine karşı gördüğü saraydaki bürokratları ve memurları sürgüne gönderdi. Çıkardığı kanunlarla küçük toprak sahibi köylüleri, zengin feodal aristokratlara karşı koruma politikası yürüttü.

Bulgarlarla yaptığı barış sayesinde imparator, doğu topraklarına sefer hazırlığına başladı. Bulgarlarla mücadele esnasında 924 yılında Araplar ile iki yıllık bir antlaşma yapmıştı. Ancak batı sınırlarında güvenliğin sağlanması nedeniyle doğu topraklarında düzeni sağlamak amacıyla 926 yılında en güvendiği komutanlarından İoannis Kurkuas'ı görevlendirdi. Yaklaşık altı yıl süren bu seferde Malazgirt ve Vaspurakan bölgeleri ele geçirilerek Ermenistan'daki imparatorluk hakimiyeti sağlamlaştırılmıştır. 19 Mayıs 934'te Arap Emirliği olan Malatya ele geçirilmiştir. Ancak bu ilerleyiş Musul Hamdanileri tarafından duraklatıldı.

941 yılında Konstantinopolis'e saldıran Rusların, donanması ile Bitinya'nın Karadeniz topraklarında saldırıya geçen kara ordusu da ağır bir yenilgiye uğratıldı. Yaklaşık üç yıl sonra Büyük Prens İgor önderliğindeki yeniden İstanbul'a doğru harekete geçen ve Tuna Nehri dolaylarına kadar gelen Ruslarla bir barış antlaşması yapmayı başardı.

941 yılında Ruslar'ın bozguna uğratılmasıyla İoannis Kurkuas komutasındaki Bizans ordusu yeniden doğuya sefer düzenlemiştir. Bizans ordusu 942 yılı başlarında Halep'e kadar ilerledikten sonra imparatorluk topraklarına geri dönmüştür. Aynı yılın sonbaharından önce yeniden düzenlenen seferde Mezopotamya topraklarına akınlar yapıldığı gibi birkaç şehirde ele geçirilmiş ancak 943 yılında Kurkuas'ın görevinden alınmasıyla ilerleyiş son bulmuştur.

Öz oğulları Stefanos ve Konstantinos 944'te onu tahttan indirerek Prote'de bir manastıra çekilmeye zorladılar. Burada ibadetle geçirdiği yıllardan sonra 15 Haziran 948 yılında ölen Romanos, Myrelaion Manastırı'na defnedildi.

Ailesi

922 yılında ölen Theodora'da ile olan evliliğinden 6 çocuğu olmuştur.

• Hristoforos Lekapenos, 921 ile 931 yılları arasında ortak imparator. Augusta Sofya ile evlenmiştir. Bu evlilikten Bulgaristan İmparatoru I. Petr (h. 927-969) ile evlenen Maria (İrini ismini almıştır) ve Mihail Lekapenos doğmuştur. Mihail, büyükbabası tarafından ortak imparator yapılmıştır.
• Stefanos Lekapenos, (ö. 967) 924 ile 945 yılları arasında ortak imparator.
• Konstantinos Lekapenos, (ö. 946) 924 ile 945 yılları arasında ortak imparator.
• Theofilaktos Lekapenos, 933 ile 956 yılları arasında Konstantinopolis Patriği.
• Helena Lekapene, İmparator VII. Konstantinos ile evlendi.
• Agatha Lekapene, Romanos Argyros ile evlendi; torunları imparator III. Romanos'tur.

Romanos'un birde gayrı meşru çocuğu Eunuch ("hadım") Basileios Lekapenos vardır. Özellikle 976 ile 985 yılları arasında sarayda etkili olmuştur.

Konuyla ilgili yayınlar

• Norwich, John Julius (2013). Bizans II: Yükseliş Dönemi (MS 803-1081). İstanbul: Kabalcı. s. 121-136. ISBN 978-605-5093-02-0.

Resmî unvanlar
Önce gelen: VII. Konstantinos	Bizans İmparatoru 920–944 (920-944 arasında VII. Konstantinos ile)	Sonra gelen: VII. Konstantinos