Hurûf-ı munfasıla

Hurûf-ı munfasıla (Osmanlıca: حروف منفصله), hatt-ı cedîd, hatt-ı Enverî, Enver yazısı, Enveriye, ordu elifbâsı ya da Alman yazısı, Enver Paşa'nın Osmanlı Türkçesinin yazımını kolaylaştırmak üzere Arap alfabesini gözden geçirerek elde ettiği yazı sistemidir. Sistem, Harbiye Nezâretinin de katkısıyla uzun süre kullanımda kalmıştır. Bu sisteme göre harflerin son biçimleri birbirine bağlanmadan kullanılıyor ve sesli harfler de gösteriliyordu. Kazım Karabekir savaş döneminde yazıcı olmaması ve ihtiyaç olmasına rağmen okuma yazma bilen olmadığından hızlı bir şekilde öğretmek maksadıyla geliştirmiş bunu Enver Paşa ile paylaşmış ve bununla birlikte yaygınlaşmıştır.Enver Paşa, 1917 yılında bu sistemi öğretmeye yönelik Elifbâ adlı bir okuma kitabı hazırlamıştı. Yazının resmî olarak mı sona erdiği yoksa kendiliğinden mi terk edildiği bilinmemektedir.^[1] Bu yazı sistemi 35 ünsüz ve 10 ünlü olmak üzere toplam 45 harften oluşmaktadır.

Ruşen Eşref Ünaydın, Mustafa Kemal'in bu sistemle ilgili 1918'deki görüşünü şöyle aktarmaktadır:^[2]

“	Bu iş, iyi niyetle yapılmış olmasına rağmen, yarım yamalak ve zamansız yapılmıştır... Savaş zamanı, harflerle uğraşılacak zaman mıdır? Ne için? Haberleşmeyi kolaylaştırmak için mi? Bu sistem haberleşmeyi eski sisteme göre daha yavaş ve daha güç kılmıştır. Hızın önem kazandığı bir zamanda, işleri yavaşlatan ve insanların kafasını karıştıran bu atılımın avantajı nedir? Fakat madem bir işe başladınız, bari bunu doğru dürüst yapacak cesareti gösteriniz.	„

Kazım Karabekir bu sistemle ilgili görüşünü şöyle aktarmaktadır:^[3]

” Huruf-ı münfasıla ile efrat çabuk okuyup yazıyor. Bunu o zaman pek samimi arkadaşım olan Enver Bey pek beğendi. Harbiye nazırı olunca kimseye haber vermeden bunu bütün millete tatbik ediyordu.”Benim itirazıma karşı çıkan ilk sendin , neden beğenmiyorsun” dedi. Bunu esaslı öğrenen diğer tarzı da okuyabiliyordu.Fakat münevverler için bu mufassal harflere kim taraftar olurdu? Fakat Enver Paşa’ya anlatamadım.

Hurûf-ı munfasıla

Kaynakça

Wikiwand - on