Bedir Fırat

Bedir Fırat^[1] (1872, Kâhta - 15 Mayıs 1928), Kürt asıllı Türk siyasetçidir.

Yaşamı

Rişvan aşiretinin Kâhta'da yerleşik Zürevkan kolunun lideriydi. Türk Kurtuluş Savaşı’na aktif katılımı ve desteği nedeniyle Atatürk tarafından ilk Meclis'te bağlı bulundukları Malatya'dan milletvekili yapılmıştır. Daha sonra II. dönem Malatya ve III. dönem Kars milletvekilliği yapmıştır.^[2] Kırmızı-yeşil şeritli İstiklal Madalyası sahiplerindendir. Evli ve 9 çocuk babasıdır.^[3]

Ali Galip Olayı olarak bilinen olayda Mustafa Kemal'i yakalamak için görevlendiren Ali Galip, Malatya’da sıkıştırılınca Kâhta’ya gelir. Beraberindeki kişilerle Hacı Bedir Bey’den yardım ister. Hacı Bedir Bey aşirete liderlik ettiği için çok adamı vardı. Ali Galip ona yardım etmesi için bir torba altın teklif eder ama Hacı Bedir Bey Mustafa Kemal'in yanında durur. Hacı Bedir Bey’den umduğu desteği bulamayan Ali Galip, 15.09.1919 günü Kâhta’dan Urfa’ya oradan da Halep’e kaçar. Daha sonra kendisine destek çıkan Hacı Bedir Bey okuma yazma bilmediği için Mebus Listelerine yazılmayınca Atatürk, “Getirin bakayım şu yasayı” der ve kalemi eline alır. Yasaya; “Okuma yazma bilmeyen mebus olamaz. El gayri (hariç) Hacı Bedir Ağa” diye ekleme yapar. Bu sayede Malatya Milletvekili olur. Şeyh Said İsyanı sonrası aşiret liderleri ve şeyhler tehlikeli olduğu için başka bölgelere yollanıp iskan edilme faaliyetleri başlar. Hacı Bedir Bey'in arazileri kamulaştırır. Onun yerine yollandığı Mersin bölgesinde portakal bahçeleri verilir.^[4][5]

Oğlu Hüseyin Fehmi Fırat üç dönem milletvekillik ve Demokrat Parti Genel İdare Kurulu Üyeliği yapmıştır. Diğer oğlu Ali Fırat'ın oğlu Dengir Mir Mehmet Fırat, Adalet ve Kalkınma Partisi Kurucu Üyesi ve Genel Başkan Yardımcısı, XXI. Dönem Adıyaman, XXII. Dönem Mersin, XXIII. Dönem Adana Milletvekilidir. Kızı Bedriye Turanlı'nın oğlu Mehmet Sırrı Turanlı XI. Dönem Adıyaman Milletvekilliği ve Adıyaman Senatörlüğü yapmıştır.^[6]

Kaynakça

1. "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Ağustos 2022.
2. http://www.kahtanet.com/hacibey.htm 13 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hacı Bedir Ağa
3. http://www.tbmm.gov.tr/TBMM_Album/Cilt1/index.html 11 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TBMM Albümü
4. "NAZLI ILICAK - Hacı Bedir Ağa'nın torunu". Sabah. 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2022.
5. "Mustafa kemalin Türkçe bilmeyen Bedir Ağası nasıl vekil oldu?". Milli Gazete. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2022.
6. http://www.aksiyon.com.tr/detay.php?id=28254 23 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yeni Meclis’in aile fotoğrafı