Gelug
Tibet Budizmi'nin bir mezhebi Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Tibet Budizmi'nin bir mezhebi Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
The Gelug veya Gelug-pa (veya dGe Lugs Pa, dge-lugs-pa, Dgelugspa). Sarı Başlıklılar mezhebi diye de bilinen Tibetli budist din adamı ve filozof Tsongkhapa (1357–1419) tarafından kurulan Budizm okulu. Tsongkhapa'nın Ganden'de kurduğu ilk manastırı Ganden Tripa günümüzde halen bu okulun merkezidir. Okulun mensupları arasında en önemli kişi Dalai Lama dır.
Gelug okulu alternatif olarak Yeni Kadam (bKa'-gdams gsar-pa) olarak bilinir, çünkü kendisini Atisha'nın Kadam geleneğinin (yaklaşık 11. yüzyıl) bir devamı olarak görür. Ayrıca, Tsongkhapa tarafından kurulan ilk manastırın adından dolayı Ganden okulu olarak da adlandırılır.[1] Ganden Tripa ("Ganden Taht Sahibi") bu ekolün resmi başıdır, ancak en etkili Gelug figürü, adı "Okyanus Öğretmeni" anlamına gelen Dalai Lama'dır. Moğol Hanları ile ittifak kuran Gelug okulu, 16. yüzyılın sonlarından beri (dini ve siyasi olarak) Tibet ve Moğolistan'da baskın Budist okulu olarak ortaya çıkmıştır. Bu geleneğin bir başka alternatif adı da Sarı Şapka okulu veya mezhebidir.[2]
Lama Tsongkhapa, Kadam Okulu veya Kadampa'nın evrensel merhamet prensibini Hint üstatlardan Nagarjuna'nın shunyata (boşluk) öğretisiyle bir araya getirmiştir. Ona göre manevi yolda bu iki ilke, gerçek bir zühd/terk duygusunun teşvikiyle oluşan kurtuluş arzusuyla birlikte kalpte yer etmelidir. Vajrayāna Budizm'inin yolu Tsongkhapa'nın "Yolun Üç Temel Yönü" adını verdiği bu üç temelin üzerinde izlenir. Lamrim denilen Yolun Aşamaları Gelug Okulunun ana öğretisini oluşturur.
Gelug geleneğinin çalışmalarının ana kaynağı Tsongkhapa'nın altı yorum kitabıdır. Bunlar:
Guhyasamāja, Cakrasaṃvara ve Yamāntaka Gelug silsilesinde üç temel yidam uygulamasıdır.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
