Loading AI tools
JDAM (Joint Direct Attack Munition) Boeing tarafından üretilen müşterek doğrudan taarruz mühimmatıdır.[1] Kuyruk bölümünde bulunan INS/GPS sistemleri sayesinde uçaktan bırakıldıktan sonra hedefin belirlenen koordinatına doğru uçuşunu bağımsız olarak gerçekleştiren sistemdir. Pilota, yoğun bulutlu ve sisli/dumanlı ortamlarda, düşman hava savunma sistemlerinin etkili menziline girmeden, güvenli bir mesafeden taarruz edebilme kabiliyeti kazandıran müşterek doğrudan taarruz mühimmatı JDAM, halen mevcut serbest düşüşlü mühimmatıları, hedefi büyük bir doğrulukla güdümleyerek birer akıllı mühimmat haline getirmektedir.
 GBU-31: JDAM eklenmiş Mk84 bombası | |
| Joint Direct Attack Munition (JDAM) | |
| Temel fonksiyonu: | Genel güdümsüz bombalara eklenebilen GPS/INS akıllı kuyruk takımı |
| Uzunluk: | 3.0 - 3.9 metre arası |
| Kanat genişliği (wingspan): | 483 – 635 mm arası |
| Menzil: | 24 km |
Bu işlem kuyruk bölümleri içine yerleştirilen Atalet Seyrüsefer Sistemi (INS) ve Küresel Mevki Tespit Sistemi (GPS) sayesinde başarılmaktadır. Kalkış öncesinde uçak bilgisayarına yüklenen hedefin koordinatları gerek görüldüğü zaman uçuş mürettebatı tarafından hedefe doğru bırakılmadan kısa bir süre önce manuel olarak değiştirilebilmektedir. Eğer uçak hedefleme podu taşıyor ise podun elde ettiği koordinat bilgileri otomatik olarak uçak bilgisayarına oradan da JDAM'a yüklenebilmektedir. Çok alçak ve çok yüksek irtifalardan bırakılabilen JDAM, pilota tek geçişte bir hedefe birden fazla mühimmatla taarruz kabiliyeti sağlar.
- JDAM güdüm kiti + MK-84 veya BLU-109 2.000 lb(900 kg)---->Gbu-31
- JDAM güdüm kiti + MK-83 veya BLU-110 1.000 lb (450 kg)---->Gbu-35
- JDAM güdüm kiti + MK-82 500 lb(225 kg)----> Gbu-38
.jpg)
JDAM, 1997 yılında geliştirilmiş ve test uçuşları 1981 yılında icra edilmiştir. 450'nin üzerinde JDAM'ın kullanıldığı testler sırasında 9,6m'lik dairesel sapma elde edilmiştir.
Yaklaşik 25 km menzile sahip olan JDAM, düşük maliyetli katlanabilir kanatların (DiamondBlack kanat kiti gibi) kullanımı ile yaklaşık 65 km menzile ulaşabilmektedir.
Halen ABD Hava ve Deniz Kuvvetleri ile ilk ihracat müşterisi olan İsrail Hava Kuvetleri tarafından kullanılmakta olan JDAM güdüm kitleri aralarında Türkiye'nin de bulunduğu birçok ülke tarafından sipariş edilmiştir. 100.000'inci JDAM güdüm kitini Kasım 2004 tarihinde ABD Ordusu'na teslim eden Boeing halen ayda 2.800 adet kit üretimi gerçekleştirmektedir. ABD Savunma Bakanlığı 230.000 adet JDAM güdüm kiti tedarik etmeyi planlamaktadır.
Boeing, ABD Hava ve Deniz Kuvvetleri'nin istekleri doğrultusunda sistemin gerek vuruş hassasiyetini, gerekse hareketli kara hedeflerine karşı kullanılabilme kabiliyetini geliştirmek üzere çalışmalarını da sürdürmektedir
Gerçekleştirilen çalışmalar kapsamında standart JDAM güdüm kitlerinde bulunan INS/GPS sistemlerine özellikle açık havalarda kullanılmak üzere bir lazer sensörü başlığı ilavesi yapılarak Lazer JDAM geliştirilmiş, böylelikle silahın kötü hava şartlarında sabit hedeflere, açık havalarda ise hareketli hedeflere karşı kullanılabilmesi sağlanmıştır.
Mk-84 güdümsüz bombalarına takılmak üzere Türkiye'de yerel ve özgün olarak TÜBİTAK-SAGE tarafından geliştirilmiş olan Hassas Güdüm Kitleridir. Kısa isimleri HGK'dır.[2]
Kavramsal ve dış görünüş olarak JDAM'e benzese de JDAM'den çok farklı ve ileri özelliklere sahiptir.
İlk olarak 2006 yılında gerçekleştirilen Anadolu Kartalı-2006/1 eğitim tatbikatında kullanılmışlardır. Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Faruk Cömert, yapılan atışlarda elde edilen çok başarılı sonuçlar sonrasından kamuoyuna "Uzaktan atılan bu bombalardan yüzde 100 başarı elde ettik. Bu atışlar Ar-Ge faaliyetlerine önemli bir motivasyon sağladı. Ayrıca Hava Kuvvetlerimiz'in yerli mühimmatlarla uzaktan ateş etme kapasitesine de kavuştukları görüldü." açıklamasını yapmıştır.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
