Gaugamela Muharebesi

Gaugamela Muharebesi (IPA: /ˌgɔgəˈmilə/), İssos Savaşı'nın ardından MÖ 331 yılında Büyük İskender önderliğindeki Makedonlar ve III. Darius önderliğindeki Ahameniş İmparatorluğu arasında yapılan savaştır.^[1] Savaşı Büyük İskender kazanmıştır. İki ordu Mezopotamya ovasındaki Arbela'da (bugünkü Erbil) karşılaştıklarından bu savaş bazen Arbela Savaşı olarak da adlandırılmaktadır.^[2] Savaş sonunda Büyük İskender "Asya Kralı" unvanını almıştır.

Gaugamela Savaşı
Büyük İskender'in seferleri
Tarih 1 Ekim MÖ 331 Bölge Büyük olasılıkla Musul yakınlarında Tel Gomel adlı bölgede Sonuç Mutlak Makedonya zaferi.
Taraflar
Antik Makedonya Krallığı Antik Makedon ordusu	Ahameniş İmparatorluğu
Güçler
40,000 asker 7000 süvari	250,000 asker 3500 atlı savaş arabası 15 savaş fili
Kayıplar
100 piyade ve 1,000 süvari (Arrian'a göre); 300 piyade (Curtius Rufus'a göre); 500 piyade (Diodorus'a göre)	40,000 (Curtius Rufus'a göre) 47,000 (Welman'a göre) 90,000 (Diodorus'a göre) 300,000+ esir (Arrian'a göre)

Konum

Darius, sayıca üstün olan kuvvetleri ile savaş düzeni oluşturmak için düzgün bir yer istiyordu. Fakat Gaugamela kesinlikle saptanmış bir yer değildi. Savaş bir deve hörgücü şeklindeki tepenin yanında oldu. Bundan dolayı bu savaşın köken bilimsel ismi İbranice Tel Gomel veya Tel Gahmal, "Deve Dağı" olarak tercüme edilir. Diğer tercümelerde isim "camel's stall " (devenin tezgâhı) (Plutarkhos:"Aleksander'ın hayatında" devenin evi). Yerin bir yerleşim yeri olduğunda ortaklık vardır. Konum olarak genelde birleşilen düşünce (36.36°K 43.25°D / 36.36; 43.25) günümüzde Irak'ın kuzeyindeki Musul'un doğusudur. Bu 1938 yılında, Sir Aurel Stein tarafından öne sürülür (Limes Report, pp. 127–1).

Sonuç

Bu savaş sonunda İskender, İran içlerine ilerleyerek Pers İmparatorluğu'nun başkentleri olan Babylon, Susa, Persepolis ve Ekbatana'yı (bugün Hemedan) ele geçirmiş, imparatorluğun hazinelerine el koymuştur. Antik kaynaklarda İskender'in eline geçen Pers servetinin 40-50 bin talanton (yaklaşık 1.000 ton altın) civarında olduğu öne sürülmektedir. Savaştan kaçan Darius, bir süre sonra kendi adamlarından biri olan Baktria Satrabı Bessos tarafından öldürülmüştür.

İlk pozisyonlar ve açılış hamleleri

İskender'in belirleyici hamlesi ve final saldırısı

Kaynakça

1. Bayram, Yağmur (28 Temmuz 2023). "Büyük İskender'in 6 önemli savaş ve kuşatması". gdh.digital. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2024.
2. Mark, Joshua J. (14 Kasım 2013). "Büyük İskender". Demirci, Sibel tarafından çevrildi. Dünya Tarihi Ansiklopedisi. 16 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2024.