Francesca da Rimini (Riminili Francesca). (d. 1255 – ö. 1285). Revenna'lı Guido da Polenta'nın güzel kızıdır. Dante ile aynı zamanlarda yaşamışlardır ve Dante kendisini bir karakter olarak İlahi Komedya'da resmetmiştir.
Ravenna beyi Guido Minore da Polenta'nın kızı olan Francesca, 1276'da Rimini beyi Gianciotto Malatesta'yla evlenir. Bu, kahramanlığıyla tanınmış çirkin, yakışıksız bir adamdı. Kardeşi Paolo Malatesta ise tersine çok güzel bir delikanlıydı. İki genç birbirlerine delice tutulurlar. Bir gün iki sevgiliyi sevişirken suçüstü yakalayan Gianciotto, ikisini birden öldürür.[1]
Antonio Scontrino, Francesca da Rimini, "trajedi" (aslında beş perde opera), Libretto: D'Annunzio (Roma, 1901)
Stephen Phillips, Paolo and Francesca, oyun (1902)
Francis Marion Crawford, Francesca da Rimini, oyun (beş perde) (1902)
Marcel Schwob, Francesca da Rimini, oyun, translation of Crawford (Gabriel Pierné'nin müziği ile Paris'te 1902'de Sarah Bernhardt tiyatrosunda gerçekleştirilmiş)
Eduard Nápravník, Francesca da Rimini, Opera (St. Petersburg, 1902)
Sergei Rachmaninoff, Francesca da Rimini, Opera (tek perde). Libretto: Modest Tchaikovsky (Moskova, 1906)
Luigi Mancinelli, Paolo e Francesca, Opera (tek perde) (1907)
Emil Ábrányi, Paolo és Francesca, Opera (üç perde). Libretto: Emil Ábrányi (Budapeşte, 1912)
Franco Leoni, Francesca da Rimini, Opera (üç sahne). Libretto: Crawford'un oyunu üzerine (Paris 1914, Opéra-Comique)
Primo Riccitelli, Francesca da Rimini, Opera
Riccardo Zandonai, Francesca da Rimini, Opera (dört perde). Libretto: Tito Ricordi (Turin, 1914)
Nino Berrini, Francesca da Rimini, oyun (1924)
Müzik
Gioachino Rossini, Arya "Farò come colui che piange e dice", (Inferno, Canto 5 üzerine müzikal uyarlama. (1848)
Arthur Foote, Senfonik Prolog, Francesca da Rimini, Op. 24 (1890)
Antonio Bazzini, Francesca da Rimini, Senfonik Şiir, Op. 77 (Berlin, 1890)
Pierre Maurice, Francesca da Rimini, Senfonik Şiir, Op. 6 (1899)
Paul von Klenau, Francesca da Rimini, Senfonik Şiir (1913, rev. 1919)
Film
Raffaello Matarazzo, Paolo e Francesca (1950)
Resim
Joseph Anton Koch, Paolo ve Francesca Gianciotto tarafından Yakalanır, Suluboya (1805; Thorvaldsen Müzesi, Kopenhag)
Marie-Philippe Coupin de la Couperie, Francesca da Rimini'nin Trajik Aşkı, oil on canvas (1812; Napoleon Müzesi, Arenberg)
Jean-Auguste-Dominique Ingres, Paolo ve Francesca, Tuval üzerine yağlıboya (1819; Güzel Sanatlar Müzesi, Angers, France)
Ary Scheffer, Francesca da Rimini ve Paolo Malatesta Dante ve Virgil tarafından takdir edildi. Tuval üzerine yağlıboya (1835; Wallace Koleksiyonu, London, bir diğeri Louvre müzesindedir) diğer üç versiyonu mevcuttur.
Gustave Doré, Francesca da Rimini, Dante'nin Cehennemi üzerine birçok illüstrasyon (1857)
Dante Gabriel Rossetti, Paolo ve Francesca da Rimini (1862)
Alexandre Cabanel, Francesca da Rimini ve Paolo Malatesta'nın Ölümü, Tuval üzerine yağlıboya (1870; Orsay Müzesi, Paris)
George Frederic Watts, Paolo ve Francesca, Tuval üzerine yağlıboya (1872-1884 arası; özel koleksiyon)
Auguste Rodin, Öpücük, mermer heykel (1888; Rodin Müzesi, Paris)
Ernesto Parmeggiani, Francesca da Rimini, 1903
Lionel-Noël Royer - Francesca da Rimini ve Paolo Malatesta
Ary Scheffer - Paolo ve Francesca'nın Ruhları Dante ve Virgil'e Görünür (1835)
Feuerbach, Paolo ve Francesca
Pierre Claude François Delorme, Paolo et Francesca
Gustave Doré - Cehennem, Canto 5 (Francesca ve Paolo)
Auguste Rodin, Öpücük, Mermer Heykel.
Gaetano Previati - Paolo ve Francesca (1909)
Charles Edward Hallé - Paolo ve Francesca
Gustave Doré - Paolo ve Francesca da Rimini
Louis Rubio - Paolo ve Francesca
Joseph Noel Paton - Paolo ve Francesca'nın Katili
William Dyce - Paolo ve Francesca da Rimini (1837)