Feriköy Protestan Mezarlığı
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Feriköy Protestan Mezarlığı (Latince: Evangelicorum Commune Coemeterium) İstanbul'un Şişli ilçesinde, Taksim Meydanı'nın yaklaşık 3 km (1.9 mil) kuzeyinde Feriköy mahallesindedir. Mezarlığın isminden de anlaşılacağı üzere İstanbul'da ikamet eden Protestanların son dinlenme yeridir. Katoliklerın şehirdeki başlıca mezarlığı Pangaltı Latin Katolik Mezarlığı'nın karşısında yer alır.
| Feriköy Protestan Mezarlığı | |
|---|---|
 Protestan Mezarlığı'nın ana kapısı | |
 | |
| Konum | Şişli, İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°03′14″K 28°59′02″D |
| Tür | Sivil Mezarlık |
| Din | Protestan Mezarlığı |
| Açılış | 1859) |
| Durum | Kullanımda |
Tarihi ve tanımı
Özetle
Bakış açısı
Bu mezarlığın arazisi, 1857'de Osmanlı hükûmeti tarafından dönemin önde gelen Protestan güçleri olan Birleşik Krallık, Prusya, Amerika Birleşik Devletleri, Hollanda, İsveç, Norveç, Danimarka ve Hansa Birliği'ne Büyük Dükalık ile birlikte bağışlanmıştır.[1]
İstanbul'da Reform kiliselerinin, Lutherci ve Anglikan cemaatlerinin tüm üyelerinin cenazeleri Feriköy'deki Protestan Mezarlığı'na defnedilir. Mezar yerleri Başkonsolosluk tarafından dağıtılmaktadır. Açılışından bu yana, toplamda yaklaşık 5.000 kişi defnedilmiştir. Bir açık hava müzesini andıran mezarlık, 17. yüzyıldan günümüze kadar farklı anıt stillerinin örneklerini içerir. Duvarlar boyunca uzanan tarihi taşlar, 19. yüzyılda kentsel genişlemenin ardından kaybolan Grand Champs des Morts, Pera'nın "Büyük Ölüler Alanı" ndaki eski Frenk mezarlığının varlığına delil son kanıtlardandır. Mezarlığın yönetimi Almanya, Birleşik Krallık, Birleşik Devletler, Hollanda, İsveç, Macaristan ve İsviçre başkonsolosluklarına aittir. Yönetim görevi iki yılda bir el değiştirmektedir.[2]
1840 ve 1910 yılları arasında, kuzeye doğru genişleyen İstanbul'un kentsel alanı, içine Taksim ve Şişli'nin de dahil olduğu açık kırsal alanlardan, yoğun yerleşim merkezlerine dönüştü. 19. yüzyılın başlarındaki İstanbul haritaları, Grand Champs des Morts'un gayrimüslim mezarlıkları tarafından kaplanan alanın, şehrin genişleme yolunun ana aksı üzerinde olduğunu göstermektedir.
Rahip William Goodell'in de anılarında bahsettiği üzere, eski mezarlık alanı daha henüz 1842'de metruk hale gelmişti. Bugün Üsküdar Amerikan ve Robert Kolej kurucularından olan, Amerikan Board misyonunda görevli rahip Goodell, tifo yüzünden dokuz yaşındayken kaybettiği oğlu Constantine Washington'ı, 1841 yılında Grand Champs des Mort'un eski Frenk bölümüne defnettirmişti.
Rahip William Goodell'in 18 Şubat 1842 tarihli hatıratında, şu satırlara yer verilmektedir: Frenk mezarlık alanının istimlakından dolayı, ben sevgili oğlumuzun cenazesini mezarından çıkartmak zorunda kaldım. Mezarı derince kazılmıştı ve tabut pek az nemliydi. Her şey dingin ve sükun içerisindeydi. Çok da uzak olmayan bir mesafede, hazırladığımız yeni mezar da derin ve kuruydu; ve oraya, diriliş sabahına kadar sessiz yatağına yatırdık. Sevgili çocuk, elveda![3]
Bununla birlikte, küçük Constantine'in sükuneti beklenenden çok daha az sürdü ve 1860'ların başındaki bir inşaat furyası ile istirahati yine bozuldu. Temmuz 1863'te, Constantine Washington Goodell'inkiler de dahil olmak üzere, bir düzineden fazla Amerikalının kalıntıları, Grand Champs des Morts'taki eski Frenk mezarlığından çıkarıldı. Feriköy'de 1850'lerde Sultan I. Abdülmecid'in emriyle oluşturulan yeni Protestan mezarlığına, mezar taşları ile birlikte nakledildiler.
Eski mezarlık alanının işgal ettiği arazi halka açık bir parka çevrildi. Batılı anlamdaki bu park projesi, nihayet altı yıl sonra 1869'da Taksim Bahçesi'nin açılmasıyla tamamlandı.
İlk cenaze Kasım 1858'de yeni bölgeye defnedildi, ancak mezarlık 1859'un başlarına kadar resmi olarak açılmadı. Mezar alanı öncelikle yabancı uyruklular için oluşturulmuş olsa da, güneybatı köşesinde ayrı bir bölüm Ermeni Protestanlar için ayrılmıştır. Ermeniler Osmanlı tebası olduklarından dolayı, ecnebi Protestanlardan bir duvar ile ayrılmışlardır.
Mezarlıkta sivil definler çoğunluğu oluştursa da, İkinci Dünya Savaşı sırasında 1945'te ölen İngiliz Ordusu İstihbarat Kolordusu'na mensup bir subayın İngiliz Milletler Topluluğu tarafından yaptırılan mezarı da bulunmaktadır.
Galeri
İstanbul Protestan mezarlığı'nda 1848-1849 Macar özgürlük savaşçıları anıtı
İstanbul Feriköy Protestan mezarlığı Almanya'ya tahsis edilen alan
Mezarlıktan genel görünüm
Feriköy Protestan mezarlığı şapeli
Feriköy Protestan mezarlığı'na eski Frenk gömü alanından nakledilen mezar taşları
Eski Frenk gömü alanından nakledilen bir mezar taşında bulunan bir aile arması
Bir asilzade mezarına ait arma detayı
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
