Loading AI tools
6. Bâbürlü hükümdarı Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Evrengzib veya I. Alemgir Şah tam adıyla Âlemgîr Ebü'l-Muzaffer Muhammed Muhyiddîn Evrengzib (Özbekçe: Aurang Alamgir, 3 Kasım 1618, Dahod - 3 Mart 1707, Ahmednagar), 6. Bâbürlü hükümdarı.
| Evrengzib | |||||
|---|---|---|---|---|---|
_(cropped).jpg) | |||||
| 6. Babür İmparatoru | |||||
| Hüküm süresi | 31 Temmuz 1658 - 3 Mart 1707 | ||||
| Taç giymesi | 15 Haziran 1659, Delhi | ||||
| Önce gelen | Şah Cihan | ||||
| Sonra gelen | I. Bahadır Şah | ||||
| Doğum | 4 Kasım 1618 Dahod | ||||
| Ölüm | 3 Mart 1707 (88 yaşında) Ahmednagar | ||||
| |||||
| Hanedan | Timurlu hanedanı | ||||
| Babası | Şah Cihan | ||||
| Annesi | Mümtaz Mahal | ||||
| Dini | İslam | ||||
Alemgir Şah, Şah Cihan'ın üçüncü oğluydu. Babasına karşı isyan ettikten sonra Şah Cihan onu büyükbabası Cihangir Şah'ın yanına sürmüştü. Cihangir 1627'de öldükten sonra ailesinin yanına geri dönmüştür.
Şah Cihan eski Türk geleneğine göre oğullarına valilikler vermiştir. Alemgir'i de şubedar (vali) olarak Deccan bölgesine atadı. 1644 yılında Alemgir'in ablası Agra da kaza sonucu ölünce babası Alemgir'i valilik görevinden aldı.
Alemgir 1647 yılında babası tarafından kardeşinin yerine Badahşan bölgesine vali olarak atandı. O sürede Alemgir Şah askeri yeteneklerini kanıtladı. Daha sonra Multan bölgesine atandı ve Safeviler'e karşı bir operasyon başlatıp Kandehar'ı almaya çalıştı ancak başarısız olup yine babasının gözünden düştü.
1652 yılında yeniden Deccan bölgesine atandı. Ancak artık değişmişti. Diğer dinlere karşı hoşgörüsüzlüğü bu dönemde başlamıştı. İlk yıktırdığı Hindu tapınağı bu dönemdedir. Alemgir Şah, 1657 yılında Golconda Sultanlığı'na ve 1658 yılında Bijapur Sultanlığı'na saldırmış ve her iki saldırıda da tam zaferin eşiğindeyken babası tarafından geri çağrılmıştır.
Şah Cihan 1657 yılında hastalanmış ve öldüğü bildirilmiştir. Bunun üzerine Babür İmparatorluğu'nda taht kavgası başlamıştır. Şuja (Şah Cihan'ın ikinci oğlu) kendini Babür İmparatoru ilan etmişti. Ancak Alemgir'in ve Dara'nın (Şah Cihan'ın ilk oğlu) baskısıyla geri çekilir.
Daha sonra Alemgir'in kardeşi Murat, Alemgir'in gizli desteğiyle kendini Gücerat İmparatoru ilan eder. Alemgir kardeşiyle beraber Evrengabad'ın kuzeyine doğru ilerleyip soyluların ve generallerin desteğini kazanırlar. Bir dizi zaferden sonra Alemgir, Dara'nın tahta hakkı olmadığını ilan eder.
Şah Cihan, Dara'nın onu durduracağına inanarak bütün imparatorluğu Dara'ya bırakır. Alemgir'e ve Murad'a karşı çıkan Hindu bir lord olan Jaswant Singh onlarla savaşmış ve onları güçsüz bırakmıştır. Alemgir Jaswant Singh'i sonunda yenerek birkaç ay içinde Agra'yı teslim alır. Hayatından endişe eden Dara babası olan Şah Cihan'ı bırakarak Agra'dan kaçar. Şah Cihan Agra Kalesi'nde Alemgir'in soylularına teslim olur. Ancak Alemgir onunla konuşmayı reddeder. Çünkü Dara onun düşmanıdır.
Al-Sultan al-Azam wal Khaqan al-Mukarram Hazrat Abul Muzaffar Muhy-ud-Din Muhammad Aurangzeb Bahadur Alamgir I, Badshah Ghazi, Shahanshah-e-Sultanat-ul-Hindiyyah Wal Mughaliyyah[1]
Alemgir'in mirası yüzyıllarca devam etti. Gayrimüslim çoğunlukta bir halka şeriat kanunlarını uygulayan ilk Müslüman hükümdardı. Müslümanlarca alkışlanmış ve kimi zaman pir veya halife olarak çağrılmıştı. Şeriatı uygulatmayı başarmış ancak çok sayıda insanda İmparatorluğa karşı yabancılaşma oluşmasına neden olmuştu. Sadece Hindular'ın değil Şiilerin de nefretini kazanmıştı. Onun yaptıkları Marathalar'ın, Sihler'in ve Rajputlar'ın ayrıca diğer gayrimüslim halkların da daha militan davranmalarına ve öldükten sonra onların ayaklanıp kendi bölgelerini geri almalarına ve Hindistanlı Müslümanlar'a saldırmalarına neden oldu. Onun Hindu tapınaklarını imha ettirmesi Hindistan'daki Hindu-Müslüman ilişkilerinin bugün kötü olmasının sebeplerinden biridir. Ayrıca Alemgir kendisinden önceki diğer Babür hükümdarlarının tersine az sayıda mimari eser yaptırtmıştır.
Seleflerinden farklı olarak Alemgir Şah, basit bir hayat sürmüştür. Hacc'a gidecek olanlar için takkeler yaptığı ve kendi yazdığı Mushaf'ları anonim olarak sattığı bilinmektedir.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
