Hadrozor

Hadrosauridae veya hadrozorlar ("ördek gagalı kelerler"), geç Kretase döneminde yaşamış sorguçlu ve ördek gagalı kuş kalçalı dinozorları kapsayan bir familya.^[1]

Hadrosauridler Yaşadığı dönem aralığı: 86-66 myö Santoniyen-Senozoyik[1][2]  PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Parasaurolophus cyrtocristatus
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Klad: Dinosauria Takım: †Ornithischia Alt takım: †Ornithopoda Klad: †Hadrosauromorpha Familya: †Hadrosauridae Cope, 1869
Tip tür
†Hadrosaurus foulkii Leidy, 1858
Alt taksonlar[1]
†Aquilarhinus †Eotrachodon †Hadrosaurus †Lapampasaurus †Latirhinus? †Yamatosaurus †Euhadrosauria/Saurolophidae †Lambeosaurinae †Saurolophinae
Sinonimler
Trachodontidae Lydekker, 1888 Saurolophidae Brown, 1914 Lambeosauridae Parks, 1923 Cheneosauridae Lull & Wright, 1942 Ornithotarsidae Cope, 1871

Açıklama

Saurolophus'un yaşam restorasyonu

Kretase devri'nde, hadrozorlar adı verilen bu grup Iguanodon benzeri atalardan türemiştir. Adından da anlaşılacağı gibi, ördek gagalı dinozorlar, genişlemiş dişsiz bir gaga ile karakterize edilir. Sert bitkileri öğütmek için iyi donanımlı yüzlerce sıkıca paketlenmiş dişleri vardı. Bazılarının tuhaf tepeleri vardı.^[3]

Ördek gagalı dinozorlar en iyi Kuzey Amerika ve Doğu Asya'dan bilinirler ancak aynı zamanda Avrupa, Güney Amerika ve Antarktika'dan da bilinirler. En büyük dinozorlar arasındaydılar, ancak tyrannosaurlar ve diğer theropodlar tarafından avlandılar.^[3]

Eski bir teori, hadrozorların amfibi hayvanlar olduğudur, ancak sert kuyrukları, kısa ayak parmakları ve küçük elleri, büyük olasılıkla karada yaşadıklarını göstermektedir. Fosilleşmiş izler, kemik yığınları ve yuvalama yerleri, onların hayvan güttüklerini ve yuvalama kolonileri oluşturduklarını düşündürür.^[3]

Sınıflandırma

Hadrozorların filogenetik ağacı

Hadrosauridler, ilk olarak 1869'da E. D. Cope tarafından kuş ayaklı dinozorlara (Ornithopoda) atandı. Daha sonra Baur (1891) onları Iguanodontidler ile birlikte Iguanodontia'da sınıflandırıldı. Günümüzde ise iguanodontidlerin daha bazal bir pozisyonda olduğu Hadrosauriformes'de sınıflandırılırlar.^[4]

Filogeni

†Telmatosaurus         †Jintasaurus     †Lophorhothon         †Claosaurus       †Tethyshadros   †Hadrosauridae   †Hadrosaurus       †Eotrachodon   †Saurolophidae †Lambeosaurinae   †Aralosaurus       †Canardia     †Jaxartosaurus         †Tsintaosaurus     †Pararhabdodon           †Charonosaurus     †Parasaurolophus         †Lambeosaurus       †Corythosaurus       †Hypacrosaurus stebingeri         †Magnapaulia       †Velafrons     †Sahaliyania           †Hypacrosaurus     †Olorotitan       †Blasisaurus     †Amurosaurus                       Saurolophinae     †Acristavus     †Maiasaura     †Brachylophosaurus           †Naashoibitosaurus       †Kritosaurus       †Gryposaurus       †Aquilarhinus       †Willinakaqe     †Secernosaurus                 "†Sabinosaur" PASAC-1         †Prosaurolophus       †Augustynolophus     †Saurolophus           †Kerberosaurus       †Kundurosaurus       †Shantungosaurus     †Edmontosaurus

Kaynakça

1. "Fossilworks: Hadrosauridae". fossilworks.org. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021.
2. Fassett, J.E.; Heaman, L.M.; Simonetti, A. (2011). "Direct U–Pb dating of Cretaceous and Paleocene dinosaur bones, San Juan Basin, New Mexico". Geology. 39 (2): 159-162. Bibcode:2011Geo....39..159F. doi:10.1130/G31466.1. ISSN 0091-7613.
3. Encyclopedia of dinosaurs & prehistoric life. American Museum of Natural History. New York, N.Y.: DK Publishing in association with the American Museum of Natural History. 2008. s. 182. ISBN 978-0-7566-3836-8. OCLC 181602635.
4. "PBDB". paleobiodb.org. 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021.