Ermeni hipotezi, Proto-Hint-Avrupa halkının anavatanının "Anadolu'nun doğusu, Kuzey Mezopotamya ve Kafkaslar'ın güney kısımlarında" yer aldığını ve Proto-Hint-Avrupa dilinin (PHA) MÖ 5.-4. milenyum civarında bu bölgelerde konuşulduğunu öne süren bir hipotezdir. Varsayım, Gürcü Tamaz V. Gamkrelidze ile Rus dilbilimci Vyaçeslav İvanov tarafından 1985 yılında öne sürülmüştür. Terimde geçen "Ermeni" ismi, bir toponim olan Ermeni Yaylaları'na atıfta bulunmaktadır.
Her ne kadar Kurgan hipotezi Proto-Hint-Avrupalıların kökenleri ve anavatanlarını açıklamak için genel kabul edilen varsayım olsa da, yeni DNA araştırmaları bu kavmin kökenlerini Kafkasya bölgesine koyan varsayımlara olan ilgiyi arttırmıştır. Hipoteze göre Proto-Anadolu dilleri PHA'dan MÖ 4000 öncesinde ayrılarak Anadolu'ya göç etmiş, daha sonraki aşamalarda ise Yunan-Ermeni-Hint-İranlılar, Kelt-İtalik-Toharlar ve Balt-Slav-Cermenler olarak adlandırılan üç farklı grup Hint Avrupa dillerinin Avrasya'daki yayılımını sağlamıştır.
Genel
- Damgaard, Peter de Barros (2018), The First Horse herders and the Impact of Early Bronze Age Steppe expansions into Asia
- Diakonoff, I. M. (1984), The Prehistory of the Armenian People
- Drews, Robert (1988), The Coming of the Greeks, Princeton University Press
- Гамкрелидзе, Т. В.; Иванов, Вяч. Вс. (1984), Индоевропейский язык и индоевропейцы. Реконструкция и историко-типологический анализ праязыка и протокультуры (Rusça), Тбилиси: Издательство Тбилисского университета
- Gamkrelidze, Tamaz V.; Ivanov, V. V. (1990), "The Early History of Indo-European Languages", Scientific American, 262 (3), ss. 110-117
- Gamkrelidze, Thomas V.; Ivanov, Vjačeslav V. (1995), Indo-European and the Indo-Europeans: A Reconstruction and Historical Analysis of a Proto-Language and Proto-Culture, Moutin de Gruyter, 6 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 9 Aralık 2019
- Gamkrelidze, Tamas (2010). "In Defense of Ejectives for Proto-Indo-European" (PDF). Bulletin of the Georgian National Academy of Sciences. 4 (1). 24 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Aralık 2019.
- Grolle, Johann (12 Mayıs 2018), "Invasion aus der Steppe", Der Spiegel
- Haak, Wolfgang (2015), Massive migration from the steppe is a source for Indo-European languages in Europe, bioRxiv 013433 $2
- Martiros Kavoukjian, Armenia, Subartu, and Sumer : the Indo-European homeland and ancient Mesopotamia, trans. N. Ouzounian, Montreal (1987), 0-921885-00-8
- Kroonen, Guus; Barjamovic, Gojko; Peyrot, Michael (2018), Linguistic supplement to Damgaard et al. 2018: Early Indo-European languages, Anatolian, Tocharian and Indo-Iranian
- Reich, David (2018), Who We Are and How We Got Here: Ancient DNA and the New Science of the Human Past, Knopf Doubleday Publishing Group
- Wang, Chuan-Chao (2018), The genetic prehistory of the Greater Caucasus
