Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Edgar Allan Poe'nun 7 Ekim 1849'daki ölümü gizemini korumaktadır. Ölümü öncesindeki koşullar belirsiz olduğu gibi, ölüm sebebi de tartışmalıdır. Amerikalı yazar 3 Ekim'de Baltimore, Maryland'da hezeyan halinde, kendisini bulan Joseph W. Walker'ın ifadesiyle "büyük bir sıkıntı içinde ve ... acil yardıma ihtiyaç duyar halde" bulundu.[1] Washington College Hospital'a götürüldü, burada 7 Ekim Pazar günü sabah 5'te öldü. 40 yaşındaydı. Poe bu duruma nasıl geldiğini asla açıklayamadı.
| Edgar Allan Poe'nun ölümü | |
|---|---|
 | |
| Tarih | 7 Ekim 1849) |
| Mekân | Baltimore, Maryland |
Poe'nun yaşamının son günlerine ilişkin günümüze kadar ulaşan bilginin çoğu, tedavisini üstlenen Dr. John Joseph Moran'dan gelir; ancak kendisinin güvenilirliği şüphelidir.[2] Poe kısa bir cenaze töreninin ardından Westminster Hall and Burying Ground'ın arka tarafına gömüldü; fakat cenazesi 1875'te daha büyük bir anıtın olduğu yeni bir mezara taşındı. Bu yeni anıt aynı zamanda Poe'nun karısı Virginia ile Virginia'nın annesi Maria'nın gömüldüğü yeri de gösterir. Poe'nun ölüm sebebine ilişkin teoriler arasında intihar, cinayet, kolera, hipoglisemi, kuduz, frengi, grip ve Poe'nun defalarca oy vermeye zorlanması sonucunda bir seçim hilesinin kurbanı olmuş olması vardı. Alkolün etkisine ilişkin bir kanıt bulunduğu epey tartışmalıdır.[3]
Poe'nun ölümünden sonra ölüm ilanını "Ludwig" takma adıyla Rufus Wilmot Griswold yazdı. Poe'nun edebi vasiyetini yerine getirmekle görevli olan Griswold, esasen kendisinin rakibiydi ve sonraları Poe'nun ilk tam biyografisini yayımlayarak onu ahlâksız, sarhoş, zihni uyuşturucunun etkisinde bir deli olarak tasvir etti. Poe'nun bu imajının kanıtlarının çoğunlukla Griswold tarafından uydurulduğuna inanılır ve Poe'nun arkadaşları bunu teşhir etmesine karşın[4] bu yazılanlar kalıcı etkiye sahip olmuştur.
27 Eylül 1849'da Edgar Allan Poe Richmond, Virginia'dan ayrılarak New York'taki evine doğru yola çıktı. Bir hafta sonra 3 Ekim'de Baltimore'daki (bazen Gunner's Hall da denilen) Ryan's Tavern'da deliriyum halinde bulunana dek nerede olduğuna dair güvenilir bir kanıt yoktur.[5] Joseph W. Walker adında bir matbaacı, Poe'nun bir tanıdığı olan Dr. Joseph E. Snodgrass'e mektup yazarak ondan yardım istedi.[1] Mektup şöyledir:
Sevgili Bayım—Ryan's 4th Ward Polls'ta Edgar A. Poe adında, kötü durumda ve büyük sıkıntı içinde bir adam var & sizi tanıdığını söylüyor ve sizi temin ederim, acil yardıma ihtiyacı var. Saygılarımla, acele, Jos. W. Walker[6]
Snodgrass sonradan notta Poe'nun "berbat bir sarhoşluk halinde" olduğunun yazdığını öne sürdü.[1]
Snodgrass birinci elden açıklamasında, Poe'nun dağınık saçları, yorgun ve yıkanmamış yüzü, "donuk ve boş" gözleriyle "iğrenç" göründüğünü belirtir. Snodgrass'e göre yeleksiz giydiği kirli gömleği ve boyasız ayakkabılarını da kapsayan kıyafetleri eskimişti ve üzerine pek olmuyordu.[7] Poe'yu muayene eden Dr. John Joseph Moran, Poe'nun o günkü görünüşüne ilişkin kendi ayrıntılı tasvirini şöyle yapar: "Lekeli, solgun ve eski bir bombazen palto, aynı durumda pantolon, topukları yıpranmış bir çift eski ayakkabı, eski bir hasır şapka". Poe hiçbir zaman bu duruma nasıl geldiğini açıklayacak duruma gelemedi. Ayrıca pejmürde kıyafetler giymek onun yapacağı bir şey olmadığı için,[8] üzerindeki kıyafetlerin kendisine ait olmadığına inanılır.[7]
Moran Poe'ya Broadway ve Fayette Sokağı'ndaki kâr amaçlı Washington College Hospital'da baktı.[9] Poe'nun ziyaretçi kabul etmesi yasaktı ve kendisi hastanenin sarhoşlara ayrılmış, demirli pencereleri olan bir kısmında, hapishane gibi bir odada tutuluyordu.[10]
Poe'nun ölümünden önceki gece defalarca "Reynolds" adını haykırdığı söylenir; ancak, kimse kastettiği kişinin kim olduğunu tespit edememiştir. Poe'nun Nantucketlı Arthur Gordon Pym'in Öyküsü'ne ilham vermiş olma olasılığı olan gazete editörü ve kaşif Jeremiah N. Reynolds ile bir karşılaşmasını hatırlıyor olması olasıdır.[11] Bir diğer olasılık Ryan's Tavern'daki Fourth Ward Polls'u denetleyen yargıçlardan biri olan ve Poe'nun seçim gecesi karşılaşmış olabileceği Henry R. Reynolds'dır.[12] Poe eniştesi olan yazar Henry Herring'e atfen "Herring" demiş de olabilir. Sonraki ifadelerinde Moran Reynolds'a göndermede bulunmaktan kaçınır ancak "Misses Herring"in bir ziyaretinden söz eder.[13] Ayrıca Poe'yu uyanık olduğu zamanlardan birinde neşelendirmeye çalıştığını öne sürer. Ona göre, Moran hastasına yakında arkadaşlarıyla birlikte vakit geçirebileceğini söylediğinde Poe onu "Bir arkadaşın yapabileceği en iyi şey bir pistolle beynimi dağıtmak olurdu." sözleriyle yanıtlar.[14]
Poe içinde bulunduğu sıkıntılı durumda Richmond'da bir karısı olduğundan söz eder. Karısı Virginia Eliza Clemm Poe'nun hâlâ hayatta olduğunu zannettiği bir sanrı içinde olabileceği gibi, yakın zamanda evlenme teklif ettiği Sarah Elmira Royster'dan söz ediyor da olabilir. Sonradan Richmond'daki Swan Tavern'da bıraktığı ortaya çıkan eşyalarına ne olduğunu da bilmiyordu.[10] Moran'ın aktardığına göre Poe'nun 7 Ekim 1849'da ölmeden önceki son sözleri "Tanrım, ruhuma yardım et" oldu.[15]
Poe'nun hiç ziyaretçisi olmadığı için, Moran muhtemelen onu son günlerinde gören tek kişiydi. Buna rağmen, tamamen güvenilmez sayılmamakla birlikte Moran'ın güvenilirliği defalarca sorgulandı.[2] Poe'nun ölümünü izleyen yıllarda, bu konuda yazdıkça ve ders verdikçe anlattığı hikâye değişti. Örneğin 1875'te ve sonra 1885'te tekrar iddia ettiğine göre, Poe'nun ölümününden Poe'nun halası ve kayınvalidesi Maria Clemm'i derhal haberdar etmişti. Oysa gerçekte bunu ona Clemm'in talebi üzerine 9 Kasım'da, yani olayın üzerinden bir ay geçtikten sonra haber vermişti.
Moran'ın verdiği tarihler dahi çelişkiliydi. Farklı zamanlarda Poe'nun hastaneye 3 Ekim akşamı 5'te, 6 Ekim sabahı 9'da ya da öldüğü gün olan 7 Ekim'de "öğleden sonra 10'da" getirildiğini iddia etti. Yayımlanan her ifadesinde bu bilgilerin kaynağının hastane kayıtları olduğunu öne sürdü.[16] Bir yüzyıl sonra hastane kayıtlarının, özellikle resmi bir ölüm belgesinin araştırılmasından sonuç çıkmadı.[17] Bazı eleştirmenlere göre Moran'ın ifadelerindeki tutarsızlıklar yalnızca yanlış hatırlamasının sonucu olabileceği gibi, masum bir romantize etme arzusundan, hatta yaşlılıktan bile kaynaklanıyor olabilirdi. Konuyla ilgili son yazdıklarını yayımladığı 1885'te 65 yaşındaydı.[16]
Önceden düzenlenmişse bile, şu anda Poe'nun ölüm belgesi de dahil tüm tıbbi kayıt ve dokümanlar kayıptır.[17] Poe'nun kesin ölüm nedeni tartışmalıdır ve konuyla ilgili çok sayıda teori mevcuttur. Çoğu biyografi yazarı bu konuya değinmiş ve Jeffrey Meyers'ın hipoglisemi iddiasından John Evangelist Walsh'ın cinayete ilişkin komplo teorisine, farklı sonuçlara varmıştır.[18] Poe'nun ölümünün depresyonla bağlantılı intihardan kaynaklandığı da öne sürüldü. 1848'de piyasada sakinleştirici ve ağrı kesici olarak bulunan afyon ruhunu aşırı dozda almasından dolayı neredeyse ölüyordu. Gerçek bir intihar girişimi mi, yoksa Poe'nun hatasından kaynaklanan bir olay mı olduğu net olmamasına karşın, bunun Poe'nun bir yıl sonraki ölümüne etkisi olmamıştır.[19] Yazarın kullandığı dil üzerine 2020'de yapılan psikolojik analiz, Poe'nun yaşamının sonlarında majör depresyondan muzdarip olduğu ve intihar olasılığının tamamen yok sayılamayacağı teorisini ortaya attı.[20] Diğer yandan intihar belirtileri Poe'nun eserlerinde devamlı olarak görülmediğinden, araştırmacılar depresyonun ölümünde bir rol oynadığı ancak intiharın pek muhtemel olmadığı sonucuna vardı.[21]
Snodgrass Poe'nun alkolizm nedeniyle öldüğünden emindi ve bu fikri yaymak için büyük çaba harcadı. Kendisi alkol karşıtı hareketin destekçisiydi ve Poe'nun bu yöndeki çalışmaları için kullanışlı bir örnek oluşturduğunu düşünüyordu. Öte yandan Snodgrass'ın bu konuda yazdıklarının güvenilmez olduğu ispatlandı.[2] Moran Snodgrass'a karşı çıkarak, Poe'nun herhangi bir içkinin etkisiyle ölmediğini belirtti. Moran'a göre Poe'nun üzerinde ya da nefesinde "en ufak bir alkol kokusu yoktu".[2] Buna karşın dönemin bazı gazeteleri Poe'nun ölümünü "beyinde tıkanıklık" ya da "beyinde iltihap" benzeri, alkolizm gibi "utanç verici" sebeplerden kaynaklanan ölümler için kullanılan hüsnütabirlerle bildirdi.[22] Poe üzerine bir çalışmada bir psikiyatrist Poe'nun dipsomaniden muzdarip olduğunu ifade etti.[23]
Poe'nun kontrol edilemez bir alkolik olarak karakterize edilmesi tartışmalıdır.[3] Bir dönem beraber içtiği Thomas Mayne Reid ikisinin vahşi "eğlenceler"e katıldığını kabul ederken Poe için "Hepimizin teslim olduğu masum eğlencenin ötesine asla geçmemiştir... Bunun Poe'nun zayıf noktalarından biri olduğunu kabul etmekle birlikte, bağımlılık haline gelmediğini içtenlikle söyleyebilirim." ifadelerini kullandı.[24] Kimileri Poe'nun alkole karşı aşırı hassas olduğuna ve bir kadeh şarapla sarhoş olduğuna inanmaktaydı.[25] Yalnızca yaşamının zor dönemlerinde içerdi ve aylarca alkol almadığı zamanlar olurdu.[3] Öldüğünde hâlâ Sons of Temperance'a üye olması, Poe'nun alkol kullanma sıklığına ilişkin soru işaretlerini artırdı.[26][27] Poe'nun alkol almama sözünü takip eden William Glenn yıllar sonra, onun Richmond'dayken sözünü tutmadığına inanmak için hiçbir sebep olmadığını yazdı.[28] Hâlâ sıkça aktarılmasına karşın Poe'nun aşırı dozda uyuşturucu aldığı iddialarının da doğru olmadığı ispatlandı. Kendisinin de kabul ettiği üzere Poe'nun düşmanı ve eğitimli bir hekim olan Thomas Dunn English Poe'nun uyuşturucu kullanmadığını kesinlikle iddia etti.[29] Konuyla ilgili şunları yazdı: "Poe'nun ben onu tanıdığımda (1846'dan önce) afyon bağımlılığı olsaydı, hem bir hekim hem gözlemleyen biri olarak, bunu onun benim odama sıkça yaptığı, benim de onun evine yaptığım ziyaretler ve başka yerlerde buluşmalarımız sırasında fark ederdim - Bunun hiçbir işaretini görmedim ve bu suçlamanın temelsiz bir iftira olduğuna inanıyorum."[30]
Yıllar boyunca Poe'nun ölümüne yol açtığı düşünülen çeşitli başka nedenler öne sürüldü. Beyinle ilgili nadir görülen hastalıklardan bazıları ya da beyin tümörü, diyabet, enzim eksikliğinin çeşitli türleri, frengi,[31] iç kanama, deliriyum tremens, epilepsi ve menenjit bunlar arasında sayılabilir.[32] Poe'yu Mayıs 1848'de muayene eden hekim John W. Francis kalp rahatsızlığı teşhisi koyduysa da Poe sonradan bunu yalanladı.[33] Poe'nun saç örneğine 2006'da yapılan bir test, kurşun zehirlenmesi, cıva zehirlenmesi ya da benzeri zehirli ağır metallere maruz kalma olasılığına karşı kanıt oluşturur.[34] Kolera da bir sebep olarak öne sürüldü.[35] Poe 1849'un başlarında, kolera epidemisi sırasında Philadelphia'da bulundu. Bu süre içinde hastalandı ve halası Maria Clemm'e mektup yazarak "kolera olmuş olabileceğini ya da spazmların o ölçüde kötü olduğunu" belirtti.[36]
Poe bir seçim günü bulunduğu için, onun "cooping" adı verilen bir seçim hilesinin kurbanı olduğu iddia edildi.[37] İddia henüz 1872'de ortaya atıldı.[38] "Cooping", kurbanların kaçırılıp kendilerine ilaç verilerek belirli bir siyasi partiye farklı yerlerde birden fazla kez oy vermekte kullanıldığı bir seçim hilesiydi.[31] "Cooping" uzun yıllar boyunca yazılan biyografilerde Poe'nun ölümünü açıklayan standart neden olarak yer aldıysa da,[39] Baltimore'daki statüsü nedeniyle Poe böyle bir hilenin kurbanı olmak için fazla tanınmış biriydi.[40] Daha yakın zamanlarda Poe'nun ölümünün kuduzdan kaynaklandığına ilişkin bir analiz sunuldu.[41]
Poe'nun cenaze töreni sadeydi ve 8 Ekim 1849 öğleden sonra saat 4'te yapıldı.[32] Törene az sayıda kişi katıldı. Poe'nun eniştesi Henry Herring maun bir tabut almış, kuzeni Neilson Poe ise cenaze arabasını sağlamıştı.[42] Kefenini Moran'ın eşi dikmişti.[43] Cenazeyi Poe'nun eşi Virginia'nın kuzeni olan Rahip W. T. D. Clemm yönetti. Cenazeye ayrıca Snodgrass, Baltimore'lu avukat ve Virginia Üniversitesi'nden sınıf arkadaşı Zaccheus Collins Lee, eski okul müdürü Joseph Clarke ve Poe'nun kuzeni Elizabeth Herring ile eşi de katıldı. Soğuk ve rutubetli havada yapılan törenin tamamı üç dakika sürdü.[42] Katılım çok az olduğu için Rahip Clemm vaaza gerek görmedi.[44] Zangoç George W. Spence hava şartlarıyla ilgili şöyle yazdı: "Karanlık ve kasvetli bir gündü, yağmur yağmıyordu ama üşüten, bozabilecek bir hava vardı."[45] Poe kulpları, isim levhası, kumaş astarı ya da başının altına konulacak bir yastığı bulunmayan ucuz bir tabutla gömüldü.[32]
10 Ekim 2009'da Baltimore'da Poe için ikinci bir cenaze töreni düzenlendi. Aktörler Poe ile aynı dönemde yaşamış kişiler ile diğer ölmüş yazar ve sanatçıları canlandırdı. Hepsi saygılarını sunarak Poe'nun eserlerinden uyarlanmış övgülerini okudular. Cenazede Poe'nun tabutunun bir replikası ile balmumundan bir kadavra da yer aldı.[46]
Poe Baltimore'da şu anda University of Maryland School of Law bünyesinde bulunan Westminster Hall and Burying Ground'da gömülüdür. Ölümünden sonra dahi tartışma ve esrar yaratmaya devam etmiştir.
Poe ilk olarak büyükbabası David Poe, Sr.'ın yakınlarında, mezarlığın arka köşesine doğru bir yere, mezar taşı olmaksızın gömülmüştü.[47] Parasını Neilson Poe'nun ödediği, beyaz İtalyan mermerinden yapılan mezar taşı, mezara getirilmeden önce tutulduğu yerde bir trenin raydan çıkıp gelerek sürüklemesi sonucu tahrip olmuştu.[32] Mezara bunun yerine üzerinde "No. 80" yazılı kumtaşından bir kütle konuldu.[48] 1873'te Güneyli şair Paul Hamilton Hayne Poe'nun mezarını ziyaret etti ve gazetede mezarın kötü durumunu tasvir eden bir makale yazarak, daha uygun bir anıt dikilmesini önerdi. Baltimore'lu bir öğretmen olan Sara Sigourney Rice, Poe'nun mezarına yönelik bu yeni ilgiden yararlanmak amacıyla bizzat ve ısrarla para talebinde bulundu. Hatta bazı etkili konuşma dersi öğrencileri para toplamak için halka açık performanslar sergiledi. Baltimore'dan ve Birleşik Devletler'in geri kalanından pek çok kişi katkıda bulundu. En son $650 Philadelphia'lı yayımcı ve hayırsever George William Childs'dan geldi. Yeni anıt mimar George A. Frederick tarafından tasarlandı ve Colonel Hugh Sisson tarafından inşa edildi. Anıt Adalbert Volck'ın yaptığı bir Poe madalyonunu da içermektedir. Bu üç kişi de Baltimore'luydu. Madalyon da dahil, anıtın toplam bedeli $1.500'dan biraz daha fazlaydı.[49] (2014'teki değeriyle $31.600.)
Poe 1 Ekim 1875'te kilisenin ön tarafına yakın olan yeni yerine defnedildi. 17 Kasım'da yeni anıt için bir tören düzenlendi.[50] Gömüldüğü ilk yere de (önce yanlış yere konulmuş olsa da) Orin C. Painter tarafından bağışlanan büyük bir taş dikildi.[51] Törene katılanlar arasında kuzenini "gelmiş geçmiş en iyi kalpli adamlardan biri" olarak tanımlayan bir konuşma yapan Neilson Poe ile Snodgrass, Nathan C. Brooks ve John Hill Hewitt de vardı.[52] Çok sayıda önde gelen şair davet edilmesine karşın aralarından yalnızca Walt Whitman törene katıldı.[53] Alfred Tennyson törende de okunan şu şiiri yazdı:
Fate that once denied him,
And envy that once decried him,
And malice that belied him,
Now cenotaph his fame.[54]
Yeniden gömen ekip muhtemelen bilmiyordu ancak önceleri doğuya bakan tüm mezar taşları 1864'te batı kapısına çevrilmişti.[50] Poe'nun naaşını çıkartmakla görevli ekip, doğru naaşı bulmakta zorluk yaşadı: Önce 19 yaşında ölen Maryland'li asker Philip Mosher, Jr.'ın naaşını çıkarttılar.[50] Poe'yu bulduklarında tabutunu açtılar. Olayın tanıklarından birine göre, "Kafatası mükemmel durumdaydı—Poe'nun dikkat çekici özelliklerinden biri olan alnının şekli, kolaylıkla fark ediliyordu."[54]
Birkaç yıl sonra Poe'nun eşi Virginia'nın naaşı da buraya taşındı. 1875'te mezarı tahrip edildi ve naaşına sahip çıkacak bir yakını da yoktu. Erken dönem Poe biyografisi yazarlarından William Gill onun kemiklerini toplayarak bir kutuya koydu ve kutuyu yatağının altına sakladı.[55] Virginia'nın naaşı nihayet bugünkü anıtın dikilmesinden on yıl sonra ve eşinin 76. doğum günü olan 19 Ocak 1885'te Poe'nun yanına defnedildi. Poe ilk defa gömülürken, naaşı mezardan çıkartılırken ve yeniden gömülürken hep zangoçluk görevini sürdüren Spence, Virginia ve Virginia'nın annesi Maria Clemm'in aynı yere gömülmesinin ardından yapılan ayine de katıldı.[56]
Poe'nun defnedildiği gün olan 9 Ekim'de New York Tribune'de bir ölüm ilanı yayımlandı. Yalnızca "Ludwig" şeklinde imzalanmış ilanda ölen yazarın yetenekleri ile belagati abartılı bir dille övülürken, mizacı ve hırsı ise aynı üslupla yerilmekteydi. "Ludwig", "edebi sanatın en parlak, ancak düzensiz yıldızlarından birini kaybettiğini" söyledi, ancak aynı zamanda Poe'nun sokaklarda deliryum içinde yürümesi, kendi kendine mırıldanması ve aşırı derecede kibirli olmasıyla bilindiğini, tüm insanların kötü adam olduğunu varsaydığını ve hızlı sinirlendiğini belirtti. "Ludwig"in daha sonra Poe'nun eski bir meslektaşı ve tanıdığı olan Rufus Wilmot Griswold olduğu ortaya çıktı. Poe hala hayattayken bile, Griswold karakter suikastına karışmıştı.[57][58] Ölüm ilanındaki karakterizasyonun çoğu, Edward Bulwer-Lytton tarafından yazılan The Caxtons'daki hayali Francis Vivian'dan neredeyse kelimesi kelimesine kaldırıldı.[59] Ölüm ilanı hızla Poe'nun standart karakterizasyonu haline geldi.[60] Griswold ayrıca Poe'nun ondan edebi vasisi olmasını istediğini iddia etti. Birkaç Amerikalı yazar için bir ajan olarak görev yapmıştı, ancak Poe'nun onu müracatçı olarak mı atadığı yoksa Griswold'un Poe'nun teyzesi ve kayınvalidesi Maria'nın bir hilesi mi yoksa bir hatasıyla mı infazcı olduğu belli değil.[61] 1850'de James Russell Lowell ve Nathaniel Parker Willis ile birlikte, Poe'nun ahlaksız, sarhoş, uyuşturucu bağımlısı bir deli olarak tasvir edildiği "Yazarın Anıları" başlıklı biyografik bir makaleyi içeren Poe'nun çalışmalarının bir koleksiyonunu sundu. Birçok bölümünün Griswold tarafından uydurulduğuna inanılıyordu ve Sarah Helen Whitman, Charles Frederick Briggs ve George Rex Graham da dahil olmak üzere Poe'yu tanıyanlar tarafından kınandı.[4] Bu açıklama, kısmen mevcut tek tam biyografi olduğu ve geniş çapta yeniden basıldığı için popüler olarak kabul edildi. Aynı zamanda popülerliğini korudu, çünkü birçok okuyucu Poe'nun kurgusal karakterlerine benzediğini varsaydı[62] veya "kötü" bir adamın eserlerini okuma düşüncesiyle heyecanlandı.[55] Poe'nun daha doğru bir biyografisi, John Henry Ingram'ın 1875 tarihli yazısına kadar ortaya çıkmadı. Yine de, tarihçiler, 1880'de WH Davenport, 1909'da Thomas R. Slicer ve Augustus dahil olmak üzere kendi Poe biyografileri için bir model olarak Griswold'un tasvirini kullanmaya devam ettiler. 1916'da Hopkins Strong. Birçoğu Poe'yu alkol ve uyuşturucuya karşı uyarıcı bir hikâye olarak kullandı.[63] 1941'de Arthur Hobson Quinn, Griswold'un "Yazarın Anıları"nda yer alan Poe'nun bir dizi mektubunu taklit edip yeniden yazdığına dair kanıtlar sundu.[64] O zamana kadar, Griswold'un Poe tasviri hem Amerika'da hem de dünya çapında halkın zihnine yerleşmişti ve yazarın bu çarpık görüntüsü, onu ortadan kaldırmaya yönelik girişimlere rağmen Poe efsanesinin bir parçası haline geldi.[65][66]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
