Dirck Gerritsz Pomp

Dirck Gerritszoon Pomp(1544 - 1608), 16. ve 17. yüzyılda Hollandalı denizci ve Çin ile Japonya'yı ziyaret ettiği bilinen ilk Hollandalı olmuştur.^[1] Pomp, Burgonya Hollandası'ndaki Enkhuizen'de doğdu. Gençliğinde, tüccar olan akrabalarının yanında yaşamak, Portekizce öğrenmek ve tüccarlık eğitimi almak üzere 1555 yılında Lizbon'a gönderildi. Pomp 1568'de 22 yaşındayken Hindistan kıyılarındaki Goa adasında tüccar olarak çalışmaya başladı. Oradan Portekiz ticaret gemileriyle Çin ve Japonya'yı ziyaret etti.

İlk ziyaretinin tarihi bilinmemekle birlikte, 1600 yılından önce Japonya'ya iki kez gitmiştir. İkinci ziyareti için 31 Temmuz 1585'te Santa Cruz adlı Portekiz gemisiyle Japonya'ya vardığı kaydedilmiştir. Japonya'yı "çok fazla gümüşün bulunduğu ve Portekiz gemilerinin her yıl gümüş karşılığında satılan ipekle geldiği bir ada" olarak tanımlamıştır.

Pomp Nisan 1590'da Enkhuizen'e döndü ve burada bol bol Japonya hakkında konuştu. Tüccar Jan Huygen van Linschoten ile arkadaş oldu ve görünüşe göre Pomp'un verdiği bilgilerin bir kısmını Itinerario (1596) adlı kitabı için kullandı.

1598 yazında Pomp tekrar denize açıldı. Amiral Jacques Mahu komutasında Rotterdam'dan yola çıkan beş gemilik bir Hollanda seferine katılmıştı ve öncelikli amacı Güney Amerika'nın güney ucundan Pasifik boyunca yelken açarak Doğu Hindistan baharatlarını elde etmekti. Bunun başarısız olması halinde, sefer gümüş ticareti için Çin veya Japonya'ya yönelecekti. Seferdeki maceracılar arasında İngiliz denizci William Adams ve kardeşi Thomas da vardı. Kardeşi Güney Amerika'da yerlilerle girdiği bir çatışmada öldü ama 1600 yılında William Adams Japonya'ya ulaşan bilinen ilk İngiliz oldu.

Jurriaen Boekholt'un Nisan 1599'da ölmesinin ardından Pomp'a Blijde Boodschap'ın ("İyi Haber" veya "İncil") komutanlığı verildi.^[2] Filo Macellan Boğazı'ndan çıktığında kuvvetli ve ters rüzgarlar filoyu dağıttı. Blijde Boodschap rotasından güneye doğru savruldu. Jacob le Maire'nin açıklamasına göre Pomp, 64° Güney enleminde dağlık bir araziyi gözlemledi. Eğer öyleyse, bunlar Güney Shetland Adaları olması muhtemeldi ve Avrupalıların Antarktika'yı ilk kez görmesi olarak tarihe geçmeliydi. Ancak diğer rivayetler bu gözlemi dikkate almamaktadır ve bunların doğruluğu konusunda şüphe uyandırmaktadır. Benzer bir hikâye 1603'teki İspanyol Gabriel de Castilla hakkında da anlatılmaktadır.

Blijde Boodschap'ın erzakı o kadar azalmıştı ki 1599 Kasım ayı ortalarında Valparaíso(bugünkü Şili) limanına girdi ve burada bu bölgeyi kontrol eden İspanyol sömürgeciler tarafından ele geçirildi. Mürettebat hapsedildi. Beş yıl sonra, 1604'te Pomp bir esir değişiminde serbest bırakıldı ve Hollanda'ya dönmesine izin verildi. Pomp 1606'da Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'ne ait bir gemiyle yola çıktı, ancak dönüş yolculuğunda hayatta kaldığı kaydedilmedi.

2013 yılında Hollanda Antarktika araştırma tesisi, Geloof (İnanç), Hoop (Umut), Liefde (Aşk) ve Blijde Boodschap (resmi olarak Müjde olarak çevrilmiştir) adlı dört mobil konteyner laboratuvarıyla Dirck Gerritsz Laboratuvarı olarak onuruna onun ismi ile isimlendirildi.^[3]

Kaynakça

1. "Korea through western cartographic eyes". www.cartography.henny-savenije.pe.kr. 20 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2024.
2. This vessel, a jacht, was also known as Vliegende Hert("Flying Deer").
3. "The Dirck Gerritsz Laboratory". www.nwo.nl.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link) ^{[ölü/kırık bağlantı]}