Dimetil tereftalat

Dimetil tereftalat (DMT) _, C₆H₄ (COOCH₃)₂ formülüne ve nötr pH'a sahip metanol ve diğer çözücülerle kolayca çözünebilen organik bir bileşiktir. Tereftalik asit ve metanolden oluşan diesterdir. Damıtılabilir renksiz bir sıvı vermek üzere eriyen beyaz bir katıdır. Kokusu yoktur. Sıvı soğuk suda katılaşır.^[1][2]

Dimetil tereftalat

İsimleri
IUPAC adı Dimetil benzen-1,4-dikarboksilat
Diğer isimleri: Dimetil Tereftalat 1,4-benzendikarboksilik asit dimetil ester Dimethyl 4-phthalate Dimetil p-ftalat Di-Me tereftalat Metil 4-karbometoksibenzoat Metil-p-(metoksikarbonil)benzoat Metil tereftalat, di- Tereftalik asit dimetil ester (2:1)
Tanımlayıcılar
CAS Numarası	120-61-6 Y
3D model (JSmol)	Interactive image Interactive image
Kısaltmalar	DMT
Beilstein Kaynağı	1107185
ChEBI	CHEBI:156286
ChemSpider	13863300 Y
ECHA InfoCard	100.004.011
Avrupa topluluk numarası	204-411-8
MeSH	Dimethyl+4-phthalate
PubChem	8441 12241382 (2H4)
RTECS numarası	WZ1225000
UNII	IKZ2470UNV Y
CompTox Dashboard ABD Çevre Koruma Ajansı	DTXSID0020498
InChI InChI InChI=1S/C10H10O4/c1-13-9(11)7-3-5-8(6-4-7)10(12)14-2/h3-6H,1-2H3 Y Key: WOZVHXUHUFLZGK-UHFFFAOYSA-N Y InChI=1/C10H10O4/c1-13-9(11)7-3-5-8(6-4-7)10(12)14-2/h3-6H,1-2H3 Key: WOZVHXUHUFLZGK-UHFFFAOYSA-N
SMILES SMILES COC(=O)C1=CC=C(C=C1)C(=O)OC O=C(OC)c1ccc(cc1)C(=O)OC
Özellikler
Kimyasal formülü	C10H10O4
Molar kütlesi	194.186 g·mol−1
Görünüm	Kristal Beyaz
Yoğunluk	1.2 g/cm3, ?
Erime noktası	142 °C (288 °F; 415 K)
Kaynama noktası	288 °C (550 °F; 561 K)
Asitlik (pKa)	-7.21
Bazlık (pKb)	-6.60
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir. (at 25 °C [77 °F], 100 kPa). Y verify (what is YN ?) Bilgi kutusu kaynakları

Üretimi

Dimetil tereftalat (DMT) çeşitli yollarla üretilmiştir. Geleneksel olarak ve hâlâ ticari değeri olan tereftalik asidin doğrudan esterifikasyonudur. Alternatif olarak, metil p-toluat (PT) yoluyla p-ksilenden oksidasyon ve metil-esterifikasyon aşamalarının değiştirilmesiyle hazırlanabilir.^[1][2]

Kullanım alanları

DMT, polietilen tereftalat (PET), politrimetilen tereftalat (PTT) ve polibütilen tereftalat (PBT) dâhil olmak üzere poliesterlerin üretiminde kullanılır. Yapısal olarak DMT, 1 ve 4 pozisyonlarında metil karboksilat (-CO₂CH₃) grupları ile ikame edilmiş bir benzen halkasından oluşur. DMT uçucu olduğundan, PET'in (örneğin plastik şişelerden) geri dönüştürülmesine yönelik bazı planlarda bir ara maddedir.

DMT'nin hidrojenasyonu, yararlı bir monomer olan diol siklohekzandimetanol'ü verir.