Remove ads
Denebola (β Leo, β Leonis, Beta Leonis), Aslan takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 36 ışık yılı uzaklıkta bulunan A-tipi beyaz bir anakol yıldızıdır. 2,13 kadir olan görünen parlaklığı Denebola'yı takımyıldızının üçüncü parlak yıldızı yaptığı gibi, çıplak gözle de görünebilir kılar. Denebola, parlaklığı birkaç saatlik bir süre içerisinde çok hafif değişkenlik gösteren Delta Scuti türü bir değişen yıldızdır.
 β Leonis'in konumu (kırmızı daire içinde) | |
| Gözlem verisi Dönem J2000.0 Ekinoks J2000.0 | |
|---|---|
| Takımyıldız | Aslan |
| Galaktik enlem (b) | 70,80082613[1]° |
| Galaktik boylam (l) | 250,64219198[1]° |
| Sağ açıklık (α) | 11sa 49d 03,57834s[2] |
| Dik açıklık (δ) | +14° 34′ 19,4090″[2] |
| Görünür büyüklük (V) | 2,13[2] |
| Görünür büyüklük (B) | 2,23[2] |
| Görünür büyüklük (J) | 1,85[2] |
| Sınıflandırma | |
| Tayfsal sınıf | A3Va[2] |
| U−B renk ölçeği | 0,07[3] |
| B−V renk ölçeği | 0,09[3] |
| R−I renk ölçeği | 0,02[3] |
| Değişen yıldız tipi | DSCTC[4] |
| Astrometri | |
| Dikey hız () | -0,20 ± 0,50[2] km/s |
| Özdevinim (μ) | RA: -497,68 ± 0,87[5] mys/y Dec.: -114,67 ± 0,44[5] mys/y |
| Iraklık açısı (π) | 90,91 ± 0,52[5] mys |
| Uzaklık | 36[5] Iy |
| Mutlak büyüklük (V) | 1,93[1] |
| Özellikler | |
| Kütle (m) | 1,75[6] M☉ |
| Yarıçap (r) | 1,728[6] R☉ |
| Aydınlatma gücü | 15[6] L⊙ |
| Yüzey kütle çekimi (log g) | 4,0[7] cgs |
| Sıcaklık | 8.500[7] K |
| Metallik [Fe/H] | +0,00[6] |
| Dönüş hızı () | 128[8] km/s |
| Yaş | (1–3,8) × 108[6] |
| Katalog belirtmeleri | |
bet Leo • 94 Leo • Deneb Aleet • GJ 448 • HR 4534 • BD +15°2383 • HD 102647 • LHS 2462 • LTT 13249 • GCTP 2738.00 • SAO 99809 • FK5 444 • HIP 57632 | |
Remove ads
Denebola, +14° olan sapma açısı ile kuzey yarımkürede yer alan bir yıldızdır. Göksel ekvatora yakın olan konumundan dolayı, Dünya'nın tüm yerleşim alanlarından görünür durumdadır. Sadece Antarktika kıtasının iç bölgelerinden görünmez. Görünen parlaklığı 2,13 kadir olan yıldız, ışık kirliliğinden orta derecede etkilenen bölgelerde bile kolayca fark edilebilir.
Denebola, 8.500 K yüzey sıcaklığına sahip A3V tipi bir yıldızdır. Güneş'ten 1,75 kat daha fazla kütleye ve 15 kat daha fazla bir aydınlatma gücüne sahiptir. Tahminen 400 milyon yıldan daha az olan yaşıyla nispeten genç bir yıldız sayılır. Günde yaklaşık on kez parlaklık dalgalanmaları sergileyen Delta Scuti türü bir değişen yıldızdır. Parlaklığı, birkaç saatlik bir süre içerisinde çok hafif (0,025 kadir) değişkenlik gösterir.[4] Saniyede 128 km'lik çok hızlı bir dönme hızına sahiptir ve çok hızlı dönen başka bir yıldız olan Achernar ile aynı büyüklük özelliklerini taşır. Güneş'in ekvatoryal dönüş hızı 2 km/sn'dir.[9]
Remove ads
Denebola, etrafındaki yörüngede tozlu enkaz diski varlığı anlamına gelebilecek, güçlü bir kızılötesi ışınım fazlalığı göstermektedir.[10] Güneş sistemi'nin de böyle bir disk dışında oluştuğu düşünülmektedir. Denebola ile benzer yıldızlar Vega ve Beta Pictoris, güneşdışı gezegenlerin oluşabileceği yerler için oldukça iyi adaydırlar. Denebola çevresindeki tozun sıcaklığı 120 K'dır (-153 °C). Herschel Uzay Gözlemevi ile yapılan gözlemler sonucu 39 AU yarıçapta yer alan diskin görüntüleri elde edilmiştir.[9]
Remove ads
Kinematik çalışmalar Denebola'nın IC 2391 süper açık yıldız kümesinin bir parçası olduğunu göstermiştir. Bu yıldızlar kütleçekimsel olarak birbirlerine bağlı değildir ancak, yaklaşık olarak aynı ortak hareketi paylaşırlar. Bu, aynı yerde doğduklarını ve belki de başlangıçta açık küme oluşturduklarını düşündürmektedir. Bu kümenin dikkat çeken diğer yıldızları, Alfa Pictoris ve Beta Canis Minoris'dir. Grubun, toplam olarak altmıştan fazla üyesi tespit edilmiştir.[11]
Geleneksel adı olan Denebola, Arapça: Arapça: ذنب الاسد Zeneb el-esedin (Deneb alased) kısaltılmış halidir ve "aslanın kuyruğu" anlamına gelmektedir.[12] Kuğu takımyıldızı içindeki Deneb'in ismi de benzer bir kökene sahiptir. Alphonsine Tabloları içinde Denebalezeth adıyla kaydedilmiştir.[13] R. A. Proctor'un kuzey yarımküre yıldız haritasında Deneb Aleet olarak belirtilmiştir. Eski Çin gök biliminde beş-yıldızın bir parçasını oluşturan, Çince: Woo Ti Tsi 五帝座一 (wǔ dì zuò yī) "Beş imparatorun koltuğu" olarak belirtilmiştir.
1603 yılında yayınlanan Johann Bayer'in Uranometriasında, takımyıldızının ikinci parlak yıldızı olarak β Leonis adıyla belirtilmiştir. 1725 yılında John Flamsteed, bu yıldızı 94 Leo olarak belirtmiştir.
15. yüzyıl gök bilimcisi Uluğ Bey, yıldızın adını El Ṣarfah olarak belirtmiştir.[14]
Astrolojide Denebola, şanssızlığı ve iyi giden bir olayın kötü sonuçlanacağını işaret eder.[15]
Remove ads
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads