Boyar madde

Vikipedi'den, özgür ansiklopediden

Boyar madde

Boyar madde, uygulandığı substrata kimyasal olarak bağlanan renkli bir maddedir. Bu özellik, boyar maddeleri, renklendirdikleri malzemeye kimyasal olarak bağlanmayan pigmentlerden ayırır. Boyar madde genellikle sulu çözelti çözelti içinde uygulanır ve boyanın lif üzerindeki sabitliğini artırmak için bir mordan gerektirebilir.[2]

Thumb
Blucine mavi rengi veren İndigo boyasının kimyasal yapısı. Eskiden bitkilerden elde edilen indigo boyası günümüzde neredeyse sadece, endüstriyel olarak sentezlenir.[1]
Thumb
Conner Prairie yaşayan tarih müzesinde erken Amerikan geleneğinde boyandıktan sonra iplik kurutma.

Görünür ışığın sadece bazı dalga boylarını emdikleri için hem boyar maddeler ve hem de pigmentler renklidir. Boyar maddeler genellikle suda çözünürken pigmentler çözünmez. Bazı boyar maddeler, bir lake pigmenti üretmek için tuz ilavesiyle çözünmez hale getirilebilir.

Doğal ve yapay boyar maddeler

Thumb
Yünlü kumaş boyama, 1482: Bartholomeus Anglicus’un Fransızça çevirisinden

Doğal boyaların çoğu bitki kaynaklarından elde edilir: kökler, üzümsü meyveler, ağaç kabuğu, yapraklar, odun, mantarlar ve likenler.[3] Çoğu boyar madde sentetiktir, yani petrokimyasallardan sentezle yapılır. Pigmentasyondan başka, organik boya lazerleri,[4] optik ortam (CD-R) ve kamera sensörleri (renk filtresi dizisi) gibi çeşitli uygulamalara sahiptirler.

Tarihçe

Tekstil boyama Cilalı Taş Devrine kadar uzanmaktadır. Tarih boyunca, insanlar kumaşlarını yerel olarak bulunan yaygın malzemeleri kullanarak boyadılar. Sur moru ve kırmızı kırmız doğal dayanıksız boyar maddeler gibi parlak ve kalıcı renkler üreten nadir boya maddeleri, antik ve Orta Çağ dünyasında çok değerli lüks ürünlerdi. Çivit, indigo, safran ve kök boya gibi bitki bazlı boyar maddeler, Asya ve Avrupa ekonomilerinde önemli ticari ürünlerdi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Daha fazla bilgi için

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.