Boris Çiçerin

Boris Nikolayeviç Çiçerin (Rusça: Бори́с Никола́евич Чиче́рин) (26 Mayıs 1828 Tambov Rus İmparatorluğu – 3 Şubat 1904 Moskova), Otokrasi karşıtlığı ile liberal görüşleriyle bilinen filozof, Moskova Devlet Üniversitesi'nde hukuk profesörü, Moskova belediye başkanı.^[1][2][3] Sovyet devriminin lider siyasetçilerinden Georgiy Çiçerin'in amcasıdır.

Boris Çiçerin'in, yeğeni Georgiy Çiçerin üzerinde önemli bir etkiye sahipti. (Vladimir Osipoviç Sherwood'un 1897 öncesine ait resmi.)

Hayatı

Boris Çiçerin'in bir 19. yy. fotoğrafı.

Boris Nikolayeviç Çiçerin'in Leonid Pasternak tarafından resmedilen portresi.

Boris Çiçerin 1828 yılında Tambov Oblastı'nın merkezi olan Tambov şehrinde doğdu. Yüzyıllardır aynı şehirde yaşayan soylu bir aileye mensup idi. 1849 yılında Moskova Devlet Üniversitesi'nde hukuk eğitimine başladı. Mezuniyeti sonrası Timofey Granovski'nin (1813-1855) ısrarıyla aynı üniversitede Rusya hukuku üzerine profesör olarak çalışmaya başladı. Anayasa ve idari hukuk üzerinde uzmanlaştı.^[4]

Felsefi ve siyasi görüşleri

Arkadaşı Konstantin Kavelin ile birlikte, kapsamlı bir Rus liberalizm programını kaleme aldı. Bu program Londra'da Alexander Herzen tarafından yayınlandı.

Timofey Granovski ve Konstantin Kavelin'in fikri etkileriyle birlikte, toplumların ancak akıl ve bilinçle bir araya getirilebileceğini, bunun dış etkilerin desteği ile olamayacağını savunmuştur. Bu görüşleri nedeniyle Panslavistleri uzun süre rahatsız etmiştir.^[5][6]

Hegelci felsefenin Rusya'daki en önemli temsilcilerinden olarak kabul edilir. Hegel'in objektivizmi ile Immanuel Kant'ın pratik aklın özerkliği fikrini birleştirmek için çalıştı. Ahlaki bireyciliği savunurken Kant'a yakın olan Çiçerin, mantık, ontoloji ve tarih felsefesi konularında Hegelci tavır göstermiştir. Hegel'in devlet görüşüne de uygun olarak, tarihteki temel güç olan sınıflarüstü devletin toplumdaki çıkarları bir bütün olarak savunmalıdır. Çiçerin devletin Rusya tarihi üzerindeki hakim konumunu, ülkenin coğrafi koşullarının istikrarlı toplumların ortaya çıkmasını engellemesiyle açıklamıştır. Steplerde dağınık yaşayan insanlar bireyler olarak varoluyorlar ve toplumsal gelişmeye katılamıyorlardı. Bu nedenle Çiçerin toplumdaki değişimlerin ancak devlet yoluyla gerçekleştirilebileceğini öngörüyordu.^[4]

Belediye başkanlığı

1881 yılında seçildiği Moskova Belediye Başkanlığı görevini iki yıl sürdürdü.^[4]

Ölümü

Rus-Japon Savaşı başladıktan bir hafta sonra 3 Şubat 1904 tarihinde Moskova'da öldü. 1905 yılındaki ilk Rus devrimini görmeye ömrü yetmedi.

Ölümünün ardından yeğeni Georgiy Çiçerin'e bıraktığı miras, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin finansal ihtiyaçlarını karşılamak için kullandı.^[7] Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi V. Kongresi'nin finansal ihtiyaçlarının çoğunu Georgiy Çiçerin karşıladı.^[8]

Boris Çiçerin, ölümünden yıllar sonra 1917 yılında gerçekleşen Rus devrimi döneminde en saygın hukukçu ve tarihçilerinden biri oldu.

Eserleri

• 17.yy.da Rusya'da Yerel Yönetim (1856)
• Rus Hukuk Tarihi Çalışmaları (1858)
• Halkın Temsili (1866)
• Mülkiyet ve Devlet (1883)
• Pozitif Felsefe ve Bilimin Birliği (1892)
• Mantık ve Metafiziğin Temelleri (1894)
• Devlet Biliminin Kursu (1896)
• Hukuk Felsefesi (1900)^[9]

Biyografik eser

• Tşetinina, G. İ. (1995). İdeynaya jizn Russkoy intelligentsii konets XIX-naçalo XX v [Çiçerin, Boris Nikolaeviç, 1828-1904 Politik ve sosyal görüşler] (Rusça). Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi: Moskova Nauka. s. 236. ISBN 5020097993.

Kaynakça

Özel

1. Debo 1964, s. 2.
2. Meyendorff 1971, s. 175.
3. Jackson 1989, s. 119.
4. Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, s. 1610.
5. Onay 2008, s. 52.
6. Çağ 2002, s. 211.
7. Debo 1964, s. 21-22.
8. OConnor 1988, s. 16.
9. ruarrijoseph 2018.

Genel

• Debo, Richard Kent (1964). George Chicherin : Soviet Russia's second Foreign Commissar (İngilizce). University of Nebraska. s. 824. OCLC 33387881. 25 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2018.
• Meyendorff, Baron Aleksandr (Nisan 1971). "My Cousin, Foreign Commissar Chicherin". The Russian Review (İngilizce). 30 (2). ss. 173—178. doi:10.2307/127897. 25 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2018.
• Jackson, George; Devlin, Robert James (1989). Dictionary of the Russian Revolution (İngilizce). Greenwood Press. ISBN 0313211310. 25 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2018.
• Onay, Yaşar (2002). Rusya ve Değişim. Ankara: Nobel Yayınları.
• Çağ, Galip (2008). "Panslavizmin Fikri Temelleri ve Slav Birliği Çabaları" (PDF), Ocak. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih. s. 219. 10 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Ağustos 2018.
• O'Connor, Timothy Edward (1988). Diplomacy and Revolution: G.V. Chicherin and Soviet Foreign Affairs, 1918-1930 (İngilizce). Ames: Iowa State University Press. s. 250. ISBN 0-8138-0367-5. 25 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2018.
• "Arşivlenmiş kopya" (PDF). Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi. turuz.com. 2018. 18 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Ağustos 2018.
• "Boris Nikolayevich Chicherin: Eserleri, Siyasi Görüş, Fotoğraf, Biyografi". tr.ruarrijoseph.com. 2018. 19 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2018.