Loading AI tools
Genellikle biberiye olarak bilinen Salvia rosmarinus; kokulu; yaprak dökmeyen; iğne yapraklı; beyaz, pembe, mor veya mavi çiçekli; Akdeniz bölgesine özgü bir çalıdır.[1] 2017 yılına kadar Rosmarinus officinalis adıyla biliniyordu. Günümüzde bu ad sinonim olarak kabul edilmektedir.
| Biberiye | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Salvia rosmarinus Spenn., Handb. Angew. Bot. 2: 447 (1835). | |||||||||||||||
Birçok tıbbi ve mutfak otunu içeren ballıbabagillerin (Lamiacea) adlı nane familyasının üyesidir. "Rosmarinus" adı Latince "ros marinus" ("deniz çiyi") kelimelerinden türemiştir.[2][3]
Bitkiye bazen "çiçek" anlamında eski Yunanca ἄνθος (anthos) da denir.[4]
Biberiyenin lifli kök sistemi vardır.[1]
Yetiştirildikten sonra, yapraklar, dallar ve çiçekli uçlar kullanım için çıkarılır.[5] Biberiye bahçelerde süs bitkisi olarak kullanılır.
Akdeniz çevresinde yaygın olarak yetişen bitkinin genç sürgünleri baharat olarak kullanılır. Yapraklar, dolma ve kızartma etleri gibi çeşitli yiyecekleri tatlandırmak için kullanılır.[6]
Çiçekleri haşlanarak uyarıcı bir şurup yapılmasının yanı sıra "biberiye ispirtosu", kolonya vb. yapmaya yarayan değerli bir esans da çıkarılır.
Yapraklarından yağ elde edilir. Biberiye yağı, parfüm yapımında, şampuanlarda ve temizlik ürünlerinde kullanılır.[7]
Yetiştirilmesi
Çekici ve kuraklığa dayanıklı olduğu için biberiye, bahçelerde süs bitkisi olarak ve özellikle Akdeniz iklimi bölgelerinde xeriscape peyzajı için kullanılır.[1] Büyümesi kolay ve zararlılara dayanıklı olarak kabul edilir. Biberiye oldukça büyür ve uzun yıllar boyunca çekiciliğini korur, biçimsel şekiller ve alçak çitler halinde budanabilir ve topiary için kullanılmıştır. Saksıda kolayca yetiştirilir. Yer örtüsü kültivarları yoğun ve dayanıklı bir doku ile geniş bir alana yayılmıştır.[1]
Biberiye açık, güneşli bir konumda iyi drenaj ile tınlı topraklarda yetişir. Su basmasına dayanmaz ve bazı çeşitler dona karşı hassastır. Ortalama verimlilikle nötr ila alkali koşullarda (pH 7–7,8) en iyi şekilde büyür. Mevcut bir bitkiden, alttan birkaç yaprak sıyırarak (yumuşak, filizden) 10-15 cm (4-6 in) uzunluğunda kırpılarak çoğaltılır ve doğrudan toprağa ekilir.
Çiçekleri
Koparılmış dalı
Koparılmış yaprakları
Yaprakları
Baharatı
Saksıda
Çalısı
Anormal boylanmanın insanla karşılaştırması (Kaliforniya): 2.2 m
15 yaşındaki biberiyenin odunsu sapı
Şenlikte
Rosmarinus officinalis - Museum specimen
.JPG)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
