Başköy, Hopa

Başköy, Artvin ilinin Hopa ilçesine bağlı bir köydür.

Başköy
Köy
Artvin'in Türkiye'deki konumu
Başköy Başköy'ün Artvin'deki konumu
Ülke	Türkiye
İl	Artvin
İlçe	Hopa
Coğrafi bölge	Karadeniz Bölgesi
Rakım	277 m
Nüfus  (2020)
• Toplam	176
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu	0466
İl plaka kodu	08
Posta kodu	08690

Tarihçe

Başköy'ün eski adı Lazca Mhigi (მხიგი) ve Gürcüce Phigi (ფხიგი) olarak bilinir.^[1] Bununla birlikte bu yerleşim Osmanlı döneminde Başköy (باشكوی) olarak kaydedilmiştir.^[2][3] Tao-Klarceti bölgesinde Başköy adı, geç dönemde ortaya çıkmış ve yüksek kesimde bulunan yerleşim yerlerine verilmişti.^[4]

Mhigi veya Phigi köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın sınırları içinde bulunuyordu. Osmanlılar, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461'de ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında bu bölgeyi de tamamen ele geçirmiştir.^[5] Bu yerleşim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde, "Hopa Başköy" adıyla Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Hopa kazasına bağlıydı. Bu tarihte Hopa kazasının sınırları içinde başka bir Başköy bulunduğu için adı bu şekilde yazılmıştır. "Hopa Başköy"ün nüfusu, 50 hanede yaşayan 100 kişi oluşuyordu. Ancak bu sayının sadece erkek nüfusundan ibaret olması ihtimali de bulunmaktadır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 3 keçi/koyun, 300 inek ve 3 öküz kaydedilmiştir.^[6]

Mhig veya Başköy, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda yenilen Osmanlı Devleti tarafından savaş tazminatının bir parçası olarak Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresi sırasında, 1917 yılında Lazistan bölgesinde araştırma gezisi yapan Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze, Başköy olarak kaydettiği köyde 34 hanede 174 kişinin yaşadığını ve bu nüfusun Lazlardan oluştuğunu yazmıştır.^[7] Başköy veya Mhigi, Birinci Dünya Savaşı sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgalinin ardından 16 Mart 1921 tarihli Moskova Antlaşması uyarınca da Türkiye'ye bırakıldı.

Mhigi veya Başköy, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Rize vilayetine bağlı Hopa kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.^[3] 1935 genel nüfus sayımında Başköy, Artvin ve Rize vilayetlerinin birleştirilmesi sonucunda kurulmuş olan Çoruh vilayetinde aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 425 kişiden oluşuyordu.^[8] 1965 genel nüfus sayımında Başköy'de 320 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 145 kişi okuma yazma biliyordu.^[9]

Coğrafya

Başköy, Artvin il merkezine 79 km, Hopa kentine 9 km uzaklıktadır.^[10]

Nüfus

Yıllara göre köy nüfus verileri
2020	176[11]
2019	191[11]
2018	154[11]
2017	165[11]
2016	170[11]
2015	171[11]
2014	194[11]
2013	212[11]
2012	150[11]
2011	139[11]
2010	129[11]
2009	121[11]
2008	132[11]
2007	128[11]
2000	182[10]
1990	234[10]
1985	288[10]

Kaynakça

1. "İuri Siharulidze, Çaneti / Lazeti (ჭანეთი / ლაზეთი) 2 cilt, I. Cilt, Batum, 1977, s. 57". 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024.
2. Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 365, ISBN 9789157871117.
3. Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 621.
4. Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 194 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8969-5
5. ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 99940-61-43-7
6. Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 365, 367, ISBN 9789157871117.
7. "İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis 1937, s. 154, 167". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024.
8. "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 45" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Nisan 2021.
9. "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 88" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Haziran 2024.
10. "Başköy Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.

Dış bağlantılar