Avusturya-Macaristan'ın dağılması

Avusturya-Macaristan'ın dağılması, iç toplumsal gerilimin artması ve Avusturya-Macaristan'ın farklı bölgelerinin ayrılması sonucu meydana gelen büyük bir jeopolitik olaydı. Devletin çöküşünün en büyük nedenleri Birinci Dünya Savaşı, 1918'deki mahsul kıtlığı, genel açlık ve ekonomik krizdi. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, zamanla Macar ve Avusturya çıkarları arasındaki uçurumun açılması nedeniyle de zayıflamıştı.^[2] Dahası, Metternich'in Avusturya'ya sarsılmaz Avusturya gücünü gerektiren ve aşırı genişlemeyle sonuçlanan bir rolü yerine getirme sözü verdiği 1815 Viyana Kongresi'ne dayanan kronik bir aşırı bağlılık geçmişi vardı.^[2] Bu zayıflamış temel üzerine, Birinci Dünya Savaşı sırasındaki ek problemlerin etkiileri imparatorluğun çöküşünü hızlandırdı. 1917 Ekim Devrimi ve Ocak 1918'den itibaren Wilson'un barış bildirileri, Habsburg monarşisinin tüm halkları arasında bir yanda sosyalizmi, diğer yanda milliyetçiliği ya da alternatif olarak her iki eğilimin bir kombinasyonunu uyandırdı.^[3]

Avusturya-Macaristan krallıkları ve ülkeleri: Cisleithania (Avusturya İmparatorluğu [1] ): 1. Bohemya, 2. Bukovina, 3. Karintiya, 4. Karniola, 5. Dalmaçya, 6. Galiçya, 7. Küstenland, 8. Aşağı Avusturya, 9. Moravya, 10. Salzburg, 11. Silezya, 12. Steiermark, 13. Tirol, 14. Yukarı Avusturya, 15. Vorarlberg Transleithania (Macaristan Krallığı [1] ): 16. Macaristan idari bölümleri 17. Hırvatistan-Slavonya ; Avusturya ve Macaristan'ın ortak kontrolü: 18. Bosna-Hersek (Avusturya-Macaristan ortak mülkiyeti)

Bölünmüş halkların yaşadığı geri kalan bölgeler, mevcut veya yeni kurulan devletlerin bileşimine giriyordu. Yasal olarak imparatorluğun çöküşü, Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra aynı zamanda bir barış antlaşması görevi gören Avusturya ile Eylül 1919'da yapılan Saint-Germain-en-Laye Antlaşması ve Macaristan ile Haziran 1920'de yapılan Trianon Antlaşması ile resmîleştirildi. Daha sonra Avusturya ve Macaristan'ın birçok toprakları başka ülkelere devredildi.

Kaynakça

1.  Headlam, James Wycliffe (1911). "Austria-Hungary". Chisholm, Hugh (Ed.). Encyclopædia Britannica. 3 (11. bas.). Cambridge University Press. ss. 2-39.
2. Evans, R. J. W. (2 Nisan 2020). "Remembering the Fall of the Habsburg Monarchy One Hundred Years on: Three Master Interpretations". Austrian History Yearbook. 51: 269-291. doi:10.1017/s0067237820000181. ISSN 0067-2378. 22 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2024.
3. "The collapse of Austria-Hungary". Encyclopædia Britannica. 8 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2024.

Avusturya İmparatorluğu ve Macaristan Krallığı'nın birleşik demografisi (1910)