Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun

Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun veya 5816 sayılı kanun, kamuoyunda anıldığı şekliyle Atatürk'ü koruma kanunu, 25 Temmuz 1951'de kabul edilmiş bir lèse-majesté kanunudur. Konusu, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün hatırasına karşı işlenecek suçlardır.

5816 sayılı kanun
Tam ad Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun
Bölgesel kapsam	Türkiye
Kanun numarası	5816
Kabul tarihi	25 Temmuz 1951
Yürürlük tarihi	31 Temmuz 1951
Durum: Yürürlükte

5816 nolu kanun çerçevesinde YouTube'a erişim 2007'den 2010'a kadar engellenmişti.

Kemal Pilavoğlu liderliğindeki Ticani tarikatının Atatürk'ün heykel ve büstlerine saldırıları nedeniyle Demokrat Parti iktidarınca çıkarılmıştır.^[1]

Bu kanun çerçevesinde 2007 yılında YouTube, GeoCities ve birçok blog sitesine Türkiye'den erişim engellenmiştir. 2010 yılının kasım ayında bir Alman şirketinin YouTube'daki söz konusu videolarda kendisine ait bazı telif haklarının ihlal edildiğini iddia etmesi üzerine, Google YouTube'dan bu videoları kaldırmıştır. Bunun üzerine ilgili Türk mahkemesi de erişim engelini kaldırmıştır. Ancak kısa bir süre sonra şirketin iddialarının asılsız çıkması üzerine bahse konu videolar sitede tekrar yayınlanmaya başlanmış; buna rağmen mahkeme yeniden erişim engeli kararı almamıştır.^[2]

2010 yılında Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütü 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun'un Avrupa Birliği'nin temel standartlarından biri olan basında ifade özgürlüğüne ters olduğunu iddia etmiştir.^[3]

Maddeler

1. Atatürk'ün hatırasına alenen hakaret eden veya söven kimse bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
   Atatürk'ü temsil eden heykel, büst ve abideleri veyahut Atatürk'ün kabrini tahrip eden, kıran, bozan veya kirleten kimseye bir yıldan beş yıla kadar ağır hapis cezası verilir.
   Yukarıdaki fıkralarda yazılı suçları işlemeye başkalarını teşvik eden kimse asıl fail gibi cezalandırılır.
2. Birinci maddede yazılı suçlar, iki veya daha fazla kimseler tarafından toplu olarak veya umumî veya umuma açık mahallerde yahut basın vasıtasiyle işlenirse hükmolunulacak ceza yarı nispetinde artırılır. Birinci maddenin ikinci fıkrasında yazılı suçlar zor kullanılarak işlenir veya bu suretle işlenmesine teşebbüs olunursa verilecek ceza bir misli artırılır.
3. Bu Kanunda yazılı suçlardan dolayı Cumhuriyet savcılıklarınca re'sen takibat yapılır.
4. Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
5. Bu Kanunu Adalet Bakanı yürütür.

Ayrıca bakınız

• Lèse-majesté
• Türk Ceza Kanunu'nun 299. maddesi
• Türk Ceza Kanunu'nun 301. maddesi

Kaynakça

1. Can Ataklı, Atatürk’ü Koruma Kanunu CHP irticaya kaydığı için DP tarafından çıkarılmıştı 16 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Vatan, 4 Şubat 2012
2. Cade Metz Google defies Turkey, reinstates Atatürk insult videos 19 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in theregister.co.uk, 2 Kasım 2010
3. Time to break out of legislative straitjacket that is stifling media freedom 19 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Reporters Sans Frontières, 1 Aralık 2010