Armutlu Yarımadası

Armutlu Yarımadası, Marmara Denizinin doğusunda, İzmit Körfezi ile Gemlik Körfezinin arasında uzanır. Yarımadanın doğu sınırı tartışmalı olsa da Yalova-Orhangazi-Gemlik yolu genel kabul görmektedir. Yarımadanın uzunluğu 32 km, en geniş yeri Kapaklı burnu ile Kalem burnu arasında 21 km'dir.^[1]

Armutlu yarımadasının konumu

Yarımadaya adını veren ilçe: Armutlu

Yalova ilinin tamamı yarımada üzerindedir. Ayrıca, kuzeyde Kocaeli, güneyde Bursa ilinin toprakları yarımada üzerindedir. Yarımadanın güneyinde İznik Gölü yer alır.

Yarımadanın oluşumunda Kuzey Anadolu Fay Hattı neden olmuştur. Samanlı Dağlarının doğusunda iki kola ayrılan fay hattı kuzeyde ve güneyde çek-ayır alanlarında çukurlar oluşturmuştur. Yarımada bir Horst görünümündedir.^[2] İzmit Körfezi, Gemlik Körfezi, İznik Gölü, Sapanca Gölü bu çukurların sularla dolmasıyla oluşmuştur. Fayın kuzey kolu Adapazarı-İzmit arasında doğu batı yönünde uzanır. Fay hattının güney kolu Mudurnu-İznik gölü arasında yarımadanın güneyinden geçer.^[3] Samanlı dağları yarımadanın ana kütlesini oluşturur. En yüksek yeri Keltepe 1999 metredir.

Fay hatlarıyla çevrili alanda termal kaynaklar bulunur. Kuzeyde Yalova'da ve batıda Armutlu'da bulunan termal kaynaklar daha sıcaktır (60-70C). Güney kısımlarda Keramet, Gemlik, Orhangazi termal kaynaklar fazla sıcak değildir (20-30C).^[2]

Yarımadanın kıyıları yüksek kıyı tipindedir. Alçak ve dar kumsal alanlar dere ağızlarında görülür. Kısa ve eğimli akarsular taşıdıkları alüvyonlarla kıyı ovalarını oluşturmuştur.^[1]

Armutlu yarımadası canlı hayatı açısından Önemli Doğa Alanı (ÖDA) kabul edilir. Yerleşmenin yoğun olmadığı alan kumullar, maki ve ılıman ormanlarla kaplıdır. Alanda Marmara tipi Akdeniz iklimi etkindir. Yörede Çatalca peygamber çiçeği ve Ümraniye çiğdemi gibi endemik bitki türleri bulunur. Nadir hayvan türlerinden Ortanca ağaçkakan, Kara ağaçkakan alanda yaşar. Küresel ölçüde nesli tehlikede olan şeritli engerek ile sarı lekeli zıpzıp'ın yaşam alanıdır. Halk yörede ormancılığın yanında tarım ve hayvancılık yapar. İkinci konut ve turizm baskısı doğal hayat üzerinde tehdit oluşturur.^[4]

Kaynakça

1. ARDEL, Prof. Dr. Ahmet (1948). "Bulunduğu yer, hudutları, büyüklüğü". Armutlu Yarımadası. tcd.org.tr. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.^{[ölü/kırık bağlantı]}
2. TUNÇ, B. ve ark. (2011). "Bölgenin Tektoniği Ve Depremselliği" (PDF). Armutlu Sismik Ağı (Arnet) ve Armutlu-Yalova-Gemlik Çevresinin Tektonik Özellikleri. tdmd.org.tr. 15 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
3. CANBAY, Mücella; KURTULUŞ, Cengiz (2008). "Bölgenin Jeolojisi ve Tektoniği" (PDF). Armutlu Yarımadası’nda Manyetik Duyarlık Çalışmaları. 8 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
4. "Armutlu Yarımadası" (PDF). Marmara Bölgesi Bölgesi. dogadernegi.org. 14 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2014.