En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Antonov Havalimanı Muharebesi
2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinde muharebe Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Hostomel Havalimanı Muharebesi olarak da bilinen Antonov Havalimanı Muharebesi, Hostomel, Kiev Oblastı'ndaki Antonov Havalimanı'nda, 2022 Rusya'nın Ukraynayı istilasının Kiev Taaruzu sırasında meydana gelen askeri bir çatışmadır.
Remove ads
24 Şubat 2022'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'da "özel bir askeri operasyonun" başladığını duyurmasından birkaç saat sonra, Rusya Hava Kuvvetlerine (VDV) bağlı Rus birlikleri, Antonov Havalimanı'nı ele geçirmek amacıyla bir hava saldırısı girişiminde bulundu. Havalimanı, başkent Kiev'e 10 kilometreden daha az uzaklıkta olduğu için stratejik değere sahipti ve Rus birliklerinin daha fazla asker ve ağır teçhizatı havadan kaldırmasına ve şehri doğrudan tehdit etmesine izin veriyordu.[5] Ancak Ukrayna ordusu, desteklenmeyen Rus güçlerini çevreleyen ve ilk saldırıyı püskürten bir karşı saldırıyla karşılık verdi.[12] Havalimanı daha sonra Rus kuvvetleri tarafından ele geçirildi.[12] Buna rağmen beklenmedik Ukrayna direnişi, Kiev'in hızlı bir şekilde ele geçirilmesi planlarını bozdu[6] ve havalimanı, işlevsel bir uçak pisti olarak kullanılamayacak kadar hasar gördü.[13]
Dünyanın en büyük uçağı olan Antonov An-225 Mriya, savaş sırasında hangarında imha edildi.
Remove ads
Arka plan
Özetle
Bakış açısı
_(UKKM)_AN2319659.jpg)
Antonov Havalimanı veya Hostomel Havalimanı, Ukrayna'nın başkenti Kiev'in hemen dışında, Hostomel kasabasında bulunan büyük bir uluslararası kargo havalimanıdır. Havalimanı, Ukrayna devletine ait havacılık ve hava savunma şirketi Antonov State Enteprise'a aitti ve bu şirket tarafından işletiliyordu. Havalimanı, dünyanın en büyük uçağı olan Antonov An-225 Mriya'ya ev sahipliği yaptı[14][15] ve aynı zamanda Ukrayna Hava Kuvvetleri için bir pist olarak kullanıldı.
Hostomel, Kiev'in hemen dışında yaklaşık 10 kilometre uzaklıkta yer aldığından ve başkente hızlı erişim sağladığından havalimanı stratejik bir hedef halindeydi.[5] Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline kadar geçen süreçte, Amerika Birleşik Devletleri Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA), Rus saldırı planları hakkında ayrıntılı bilgi aldı. CIA direktörü William J. Burns, Ocak 2022'de Ukrayna'ya gitti ve Ukrayna liderliğine, Rusya'nın Antonov Havalimanı'nı Rus kuvvetlerinin "hükümetin kafasını kesmek" için hızla Kiev'e hareket etmesine izin verecek bir hava köprüsü için ele geçirmeyi planladığını bildirdi.[16] Analistler, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Rus liderliğinin geri kalanının, bu kadar hızlı bir operasyonun Ukrayna'yı kargaşaya sokacağını ve bunun Ukrayna ordusunun çöküşüyle sonuçlanacağını ve Rusya'nın yerel bir kukla hükümet kurmasına izin vereceğini varsaydığına inandılar.[17] Ancak CIA'in uyarısı, Ukrayna ordusunun Antonov Havalimanı'na olası bir saldırıya hazırlanmasına yardımcı oldu.[15][18]
Remove ads
Muharebe
Özetle
Bakış açısı
24 Şubat
24 Şubat 2022'de yerel saatle 05.30 civarında, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'yı "askersizleştirmek ve Nazilerden arındırmak" için "özel bir askeri operasyon" ilan ettiğini duyurdu. Sabah 8.00 civarında 20 ila 34 Rus helikopteri; Rus kuvvetlerini teçhizatın ve birliklerin Kiev'den yalnızca 10 kilometre mesafe katederek ulaşabileceği bir hava köprüsü oluşturmaları amacıyla Kiev'in bir banliyösü olan Hostomel'deki Antonov Havalimanı'na indirdi. Helikopter oluşumu, potansiyel olarak yüz ila birkaç yüz Rus hava indirme birliğini Ka-52 saldırı helikopterlerinin eşlik ettiği Mi-8'lerden oluşuyordu. Paraşütçüler muhtemelen 11. Muhafız Hava Taarruz Tugayı[5][19] ve/veya 31. Muhafız Hava Taarruz Tugayından[7] oluşuyordu. Bu aşama hem siviller hem de askerler tarafından videoya alındı. Alçaktan uçan Rus helikopterleri Dinyeper Nehri'nden yaklaştı ve hemen Ukrayna'nın hafif silah ateşi ve MANPADS'leri tarafından saldırıya uğradı. Rus helikopterleri, işaret fişeği atarak karşılık verdi. Birkaç Mi-8'in isabet aldığı ve suya çarptığı kaydedildi.[10] En az bir Ka-52 vuruldu; iki pilotu kendilerini fırlattı.[5][20] Helikopterler, havalimanına roketlerle saldırarak havadan inişi hazırladılar.[15][17] Roket bombardımanı, iniş yerlerini başarılı bir şekilde vurmuş olsa da havaalanı çevresindeki Ukrayna savunmasını anlamlı bir şekilde etkilemede başarısız oldular.[15]
Karaya çıktıktan sonra, Rus hava indirme birimleri havalimanını ele geçirmeye başladılar. Rus kuvvetleri başlangıçta havalimanını güvenlik altına aldı[5] ve bölgede konuşlanmış az sayıda Ulusal Muhafız savunucusunu püskürttü.[7] Bu başarı, Ukrayna ordusunun, CIA'in uyarısının ardından yapılan hazırlıklara rağmen, ilk Rus saldırısının hızı karşısında gafil avlanmasından kaynaklandı.[15] Paraşütçüler daha sonra Rusya'dan yeni birlikler taşıyan 18 İlyuşin İl-76 stratejik hava taşıyıcısının gelişi için hazırlanmaya başladılar.[21] Ancak, paraşütçüler kısa süre sonra yerel silahlı siviller ve 3. Özel Amaçlı Alay tarafından kuşatıldılar.[7] Çatışmanın "kritik bir anında",[7] Ukrayna Hava Kuvvetleri tarafından desteklenen Ulusal Muhafızların[5] 4. Hızlı Tepki Tugayı tarafından geniş çaplı bir Ukrayna karşı saldırısı başlatıldı.[7] Zırhlı araçlardan yoksun olan Rus kuvvetleri, Ukrayna'nın ilerlemesini engellemek için hava desteğine bağımlıydı. İki Rus SU-25'in Ukrayna mevzilerine saldırdığına tanık olundu. İlk Rus füze saldırılarından önemli ölçüde kurtulan Ukrayna savaş uçakları, Rus askerlerini bombalayan en az iki SU-24 ve bir Mig 29 ile savaşa katıldı.[5] Ukraynalılar karşı saldırıyı desteklemek için havalimanına daha fazla asker sevk etmekte hızlı davrandılar. Bu takviyeler arasında Gürcü Lejyonu[8] ve Ukrayna Hava Taarruz Kuvvetlerinin bir birimi vardı.[6] Çatışma devam ederken, Rus İlyuşin İl-76 inemedi; muhtemelen Rusya'ya dönmek zorunda kaldılar.[21]
Havaalanını kuşattıktan sonra, Ukraynalılar akşama Rus kuvvetlerini bozguna uğrattılar. Hayatta kalan Rus hava indirme birlikleri, havaalanının dışındaki ormana çekildi.[5][22][23][24][25] Gürcü Lejyonu komutanı Mamuka Mamulaşvili daha sonra adamlarının savaşta mühimmatının bittiğini iddia etti, bunun üzerine arabasını geri çekilen Rus paraşütçülerini ezmek için kullandı.[8] Daha sonra, 4. Hızlı Tepki Tugayı Facebook sayfalarında, kurşun delikleriyle delik deşik bir Ukrayna bayrağı tutarken askerlerinin zaferi kutlarken çekilmiş bir fotoğrafını yayınladı.[7]
Dünyanın en büyük uçağı olan Antonov An-225 Mriya, muharebe esnasında havalimanındaydı. Yoğun çatışmalara rağmen, bir Antonov pilotu tarafından sağlam olduğu doğrulandı.[26] Ancak, 26 Şubat'ta Ukraynalı yetkililer, Mriya'nın bir Rus hava saldırısı sırasında imha edildiğini bildirdi.[27] 4 Mart'ta Rus devlet televizyonu Pervıy Kanal, Mriya'nın yok edildiğini gösteren görüntüleri yayınladı.[28]
25 Şubat
25 Şubat 2022'de Belarus'tan ilerleyen Rus kara kuvvetleri, İvankiv Muharebesi'nde Ukrayna savunmasını kısmen kırdıktan sonra havaalanının kontrolünü ele geçirdi.[19][29] Zırhlı araçlardan bazıları Hostomel'e varmadan pusuya düşürülerek takviye birlikler bir süreliğine durduruldu, ancak yine de havalimanına girdiler ve Ukraynalı savunucuların kovulmasına yardımcı oldular.[7] Rusya Savunma Bakanlığına göre[30] 200 helikopterin yer aldığı çatışmada 200 Ukrayna askeri öldürülürken Rusya ise herhangi bir zayiat vermedi.[9] Bu iddia, savaşa tanık olan bir gazeteci olan Timur Olevski'nin bu iddiayı açıkça reddetmesiyle şüpheyle karşılandı.[5][19] Bununla birlikte, Rus kara kuvvetleri Hostomel'de bir dayanak oluşturdu ve şehir içinde kontrol noktaları kurmaya başladı. Ukraynalı savunucuların, ilerleyen Rus kara kuvvetlerinin önünde havaalanını terk etmiş olabileceği tahmin ediliyor.[5]
Ukrayna İçişleri Bakanlığı, havaalanının Rus güçleri tarafından tamamen ele geçirildiğini reddederek, yalnızca "el değiştirdiğini" ve savaşın sürdüğünü belirtti. İçişleri Bakanlığı ayrıca, Rus kaynaklar tarafından ortaya atılan; Ukrayna ordusunun büyük kayıplarıyla ilgili iddialarının asılsız olduğunu vurguladı.[31] Ukrayna Savunma Bakanlığı ayrıca, havaalanının Rus birlikleri tarafından kullanılamayacak derecede ağır hasar gördüğünü belirtti.[13] Ancak günün ilerleyen saatlerinde Ukrayna, Rus güçlerinin havaalanının kontrolünü ele geçirdiğini doğruladı.[32]
Remove ads
Analiz
Özetle
Bakış açısı
Güvenlik analisti Andrew McGregor, Antonov Havalimanı Muharebesi'ni "Rus Hava İndirme Felaketi" olarak nitelendirdi. Ona göre, ilk Rus operasyonu, tüm savaşı bir veya iki gün içinde sona erdirmek için istila kuvvetlerinin Kiev'e erken erişimini sağlamayı amaçlıyordu. Bunun yerine Rus istihbaratı, Ukraynalı savunucuların havalimanı etrafındaki gerçek yoğunluğunu değerlendiremedi ve yalnızca göstermelik savunmaları üstlendi. İlk çıkarma kuvveti bölgeyi tutamayacak kadar küçükken, Rus ordusu takviye için hava ulaşımını sağlayamadığı gibi Ukrayna'nın karşı saldırılarını engelleyemediği için, bu ilk çıkarma kuvvetinin imhasına yol açtı. McGregor, istilanın başlangıcında Antonov Havalimanı'nı ve Vasilkiv'deki başka bir havaalanını almamasının, Rusya'nın çatışmayı hızlı bir şekilde sonuçlandırma şansını sona erdirdiğini savundu.[7]
Atlantik Konseyi araştırmacıları ayrıca, Ukrayna'nın havaalanını iki gün boyunca savunma yeteneğinin, Kiev'in Rusya tarafından "muhtemelen hızlı bir şekilde ele geçirilmesini engellediğini" savundu.[33] Avustralya Stratejik Politika Enstitüsünden Michael Shoebridge, "hızlı saldırının merkezi hükûmeti felç etmek ve Ukrayna güçlerini demoralize etmek için yapıldığını" savundu, ancak bu operasyon başarısız oldu.[21] Royal United Services Institute yardımcı direktörü Jonathan Eyal, Rusya'nın havalimanını ele geçirme konusundaki ilk başarısızlığını savaşta "bir dönüm noktası" olarak nitelendirdi. Gazeteci Patrick J. McDonnell, havaalanında "Rusya, Kiev Muharebesi'ni aceleci saldırısıyla kaybetti" dedi.[17] Araştırmacılar Stijn Mitzer ve Joost Oliemans, operasyonun yalnızca havaalanındaki ilk Ukrayna savunması nedeniyle değil, aynı zamanda sonraki Hostomel Muharebesi'nde Rus ilerlemesinin durdurulması nedeniyle başarısız olduğunu savundu. Sonuç olarak, sürekli Ukrayna bombardımanına maruz kalan çok sayıda Rus askeri ve teçhizatı Antonov Havalimanı'nda bekletildi. Mitzer ve Oliemans, havaalanı ve Hostomel şehri için yapılan savaşların "Kiev'e yönelik Rus saldırısının arkasını kırdığı" inancını dile getirdiler.[15]
Gazeteci Andreas Rüesch ayrıca, istila sırasındaki diğer muharebelerin yanı sıra Antonov Havaalanı Muharebesi'nin, - Rusya'daki propaganda tarafından yoğun bir şekilde teşvik edilen iddialar olan - Rusya Hava Kuvvetlerinin aşırı yetenekleri ve neredeyse yenilmezliği hakkındaki efsaneyi çürüttüğünü savundu.[18] Pleyer, muharebeyi yakın tarihte Rus Hava Kuvvetlerine verilen en kötü yenilgi olarak nitelendirdi.[34]
Remove ads
Sonrası
Özetle
Bakış açısı
Havaalanının kaybedilmesine rağmen, Ukrayna kuvvetleri Hostomel'de Rus kuvvetleriyle çatışmaya devam etti. Görgü tanıkları, iddiaya göre bir Rus tank sütununun uzaktan yandığını ve Ukraynalı Mi-24'lerin Rus mevzilerine roket fırlattığını gösteren videolar kaydetti.[5] Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, Ukrayna kuvvetlerinin Kiev'de BM-21 Grad konuşlandırdığını ve havaalanını istila eden Rus güçlerini bombaladığını iddia etti.[35] Olevsky, hem Rus hem de Ukraynalıların kayıplarının yüzlerce olabileceğine inandığını belirtti.[36]
26 Şubat 2022'de Ukrayna kuvvetleri, Alfa Grubu biriminin Hostomel yakınlarında bir Rus zırhlı araç sütununu imha ettiğini iddia etti.[37][38] Verkhovna Rada üyesi Sofiya Fedina, Rus Spetsnaz'ın Ukrayna Ulusal Muhafızlarının bazı üyelerini ele geçirdiğini ve üniformalarını giydiklerini iddia etti. Rus sabotajcılarını tespit etmeye yardımcı olmak için Ukrayna vatandaşlarına ve savaşçılarına yalnızca Ukraynaca konuşmalarını söyledi.[39][40][41]
27 Şubat itibarıyla, havaalanı hala Rus kontrolündeyken, çatışmalar güneydeki Buça ve İrpin kasabalarına kaymaya başladı.[42] Ukrayna kuvvetleri, Hostomel'de Rus kuvvetleriyle mücadele ederken, Buça ve İrpin'deki Rus ilerlemelerini durdurduğunu iddia ediyor, ancak ikincisinde durum daha da yoğunlaşmış gibi görünüyor.[43][44][45][46] 27 Şubat 2022'de Ukrayna Güvenlik Servisi, Rus kuvvetlerinin Hostomel'deki konuşmalarına ait olduğu iddia edilen bir konuşma yayınladı. Konuşmada kayıplar bildiriliyor ve tahliye talep ediliyordu.[47][48] Aynı gün, Ukrayna kuvvetleri çok sayıda Rus ekipmanını, aracını ve personelini imha ettiğini iddia ederek havalimanını toplarla bombaladı.[49][50][51] Ertesi gün, 64 km uzunluğundaki bir Rus askeri konvoyu Kiev'e saldırmak için havalimanına geldi.[52][53]
28 Mart 2022 itibarıyla, uydu görüntülerinde havalimanının içinde hiçbir Rus kuvveti görünmüyordu.[54] Daha sonra 29 Mart'ta Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Aleksander Fomin, Rus kuvvetlerinin Kiev bölgesinden çekildiğini duyurdu[55] ve buna Hostomel Havalimanı'nın terk edilmesi de dahildi.[56]
Ukrayna kuvvetleri, Rus kuvvetlerinin 2 Nisan'a kadar Kiev ekseni boyunca yürüttüğü geniş çaplı bir geri çekilmenin ardından havaalanının kontrolünü yeniden ele geçirdi.[57] Acele geri çekilmelerinde, Rus birlikleri kendi teçhizatının çoğunu imha ederken, diğer malzemeler Ukraynalılar tarafından bozulmadan ele geçirildi. Ek olarak, diğer Rus teçhizatı, geri çekilmeden önce Ukrayna'nın topçu saldırılarıyla imha edildi. Genel olarak, Rusya Antonov Havalimanı'nda en az 7 zırhlı savaş aracı, 23 piyade savaş aracı, 3 zırhlı personel taşıyıcı, 1 uçaksavar silahı, 2 çekili obüs, 3 helikopter ile 67 kamyon, araç ve cip kaybetti.[15]
Remove ads
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads