Loading AI tools
Amerikalı basketbolcu Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Allen Ezail Iverson (/ˈaɪvərsən/ EYE-vər-sən; d. 7 Haziran 1975), Amerikalı eski profesyonel basketbolcu. "The Answer" lakaplı oyuncu,[1] National Basketball Association'da (NBA) 14 sezon boyunca hem şutör gard hem de oyun kurucu pozisyonlarında oynadı. Iverson, 1997'de NBA Yılın Çaylağı Ödülü'nü kazandı ve 11 kez NBA All-Star seçildi, 2001 ve 2005'te All-Star Maçı MVP Ödülü'nü kazandı ve 2001'de NBA'in En Değerli Oyuncusu (MVP) seçildi. 2016'da Naismith Memorial Basketball Hall of Fame'e kabul edildi. Ekim 2021'de NBA 75. Yıldönümü Takımı'na seçildi.[2] Iverson genellikle en iyi skorer ve şutör gardlardan biri ve NBA tarihinin en etkili oyuncularından biri olarak kabul edilir.[3][4][5][6][7][8][9]
Iverson, Hampton, Virginia'daki Bethel Lisesi'nde okudu ve çift branşlı bir sporcuydu. Hem futbol hem de basketbolda Associated Press Lisede Yılın Oyuncusu ödülünü kazandı ve her iki spor dalında da Division 5 AAA Virginia Eyalet Şampiyonluğunu kazandı.[10] Liseden sonra iki yıl Georgetown Hoyas'ta kolej basketbolu oynayan Iverson, burada maç başı 23 sayı ortalamasıyla oynadı ve okul rekorunu kırdı. Her iki yılında da Big East Yılın Savunma Oyuncusu Ödülü'nü kazandı.[11]
Georgetown Üniversitesi'nde geçirdiği iki başarılı yılın ardından Iverson, 1996 NBA Seçmeleri'ne katılmaya hak kazandı ve Philadelphia 76ers tarafından ilk sıradan seçildi. 1996-97 sezonunda NBA'de Yılın Çaylağı seçildi. 1998-99, 2000-01, 2001-02 ve 2004-05 sezonlarında NBA sayı kralı olan Iverson, nispeten kısa boyuna rağmen, NBA tarihinin en üretken skorerlerinden biriydi. Normal sezon kariyerinde maç başına 26,7 sayı ortalamasıyla tüm zamanlarda yedinci sırada yer alırken, playoff kariyerinde maç başına 29,7 sayı ortalamasıyla Michael Jordan'dan sonra ikinci sırada yer aldı. Iverson ayrıca 2000-01 sezonunda NBA'in En Değerli Oyuncusu seçildi ve aynı sezon takımını 2001 NBA Finalleri'ne taşıdı. Iverson, 2004 Yaz Olimpiyatları'nda Amerika Birleşik Devletleri'ni temsil etti ve bronz madalya kazandı.[12]
Kariyerinin ilerleyen dönemlerinde Denver Nuggets, Detroit Pistons ve Memphis Grizzlies takımlarında oynayan Iverson, 2009-10 sezonunda 76ers ile NBA kariyerini sonlandırdı. ESPN tarafından 2008 yılında tüm zamanların en iyi beşinci NBA şutör gardı seçildi.[13] Basketbol kariyerini, Türkiye'nin en büyük kulüplerinden biri olan Beşiktaş'ta sonlandırdı. BIG3'ün açılış sezonunda 3's Company'ye oyuncu-antrenör olarak geri döndü.
Georgetown'da geçirdiği iki sezonun ardından Iverson, 1996 NBA Seçmeleri'nde 1. sıradan Philadelphia 76ers'a seçildi. Boyu 1.83 metre olarak listelenen Iverson, normalde daha uzun oyuncuların hakim olduğu bir ligde gelmiş geçmiş en kısa birinci sıradan seçilen oyuncu oldu. Iverson, bir önceki sezonu 18-64'lük kötü bir dereceyle tamamlamış olan Philadelphia takımına geldi. Iverson, NBA'deki ilk maçında Milwaukee Bucks'a 103-111 kaybedilen maçta 30 sayı ve 6 asist kaydetti.[14] Willie Anderson'la birlikte bir çaylak gardın ilk maçında kaydettiği en yüksek üçüncü sayıya imza attı. 12 Kasım 1996'da Iverson, Knicks'e karşı deplasmanda alınan 101-97'lik galibiyette 7 ribaund, 6 asist ve 2 top çalma ile birlikte 35 sayı kaydederek kariyer rekorunu kırdı.[15] 55-8'lik dereceye sahip olan Chicago Bulls'a karşı oynanan maçta Iverson, 37 sayı attı ve Michael Jordan'ı unutulmaz bir şekilde geçti.[16] Wilt Chamberlain'in üst üste üç maçta en az 40 sayı atarak kırdığı çaylak rekorunu, Cleveland'da Cavaliers'a karşı 50 sayı attığı maç da dahil olmak üzere üst üste beş maçta kırdı.[17][18] Sezon boyunca maç başına 23,5 sayı, 7,5 asist ve 2,1 top çalma ortalamaları yakalayan Iverson, NBA Yılın Çaylağı seçildi. Iverson, 1996-97 sezonunda Sixers'ın sadece 22-60'lık bir derece elde etmesine yardımcı olabildi.[19]
Theo Ratliff, Eric Snow, Larry Hughes, Aaron McKie ve yeni koç Larry Brown'ın katılımıyla Iverson, ertesi sezon da 76ers'ın ilerlemesine yardımcı olmaya devam etti ve sezonu, geçen sezona kıyasla dokuz maç geliştirerek 31-51 ile tamamladılar.[20] Philadelphia'da birlikte geçirdikleri süre boyunca Iverson ve diğer gard Hughes, çember üstü ve atletik oyun tarzları nedeniyle "Uçan Kardeşler" lakabını aldılar.[21]
Iverson, 26 Ocak 1999'da altı yıllık, 70,9 milyon dolarlık bir maksimum kontrat uzatması imzaladı.[22][23][24] Lokavtın kısalttığı 1998-1999 sezonu, 76ers için büyük bir gelişmeye işaret edecekti. Iverson, 26,8 sayı ortalamasıyla ligdeki ilk sayı krallığını elde etti ve ilk kez NBA Yılın En İyi Beşi'ne seçildi. Sixers sezonu 28-22 ile tamamlayarak Iverson'a ilk kez playofflara katılma hakkı kazandırdı.[25] On playoff maçının hepsine ilk beşte başladı ve bir dizi rahatsız edici sakatlığa rağmen maç başına 28,5 sayı ortalaması tutturdu. Iverson, Sixers'ın üç numaralı seri başı Orlando Magic'i dört maçta geçmesini sağladı ve ikinci turda Indiana Pacers'a altı maçta yenildi.[26]
1999-2000 NBA sezonunda Sixers, Iverson'ın liderliğinde gelişmeye devam etti ve sezonu 49-33 önde bitirerek bir kez daha playofflara katılmaya hak kazandı. Iverson playofflarda maç başına 26,2 sayı, 4,8 asist, 4 ribaund ve 1,3 top çalma ortalamaları yakaladı. Philadelphia açılış turunda Charlotte Hornets'i geçti, ancak ikinci turda Indiana tarafından üst üste ikinci kez altı maçta elendi.[27]
O sezon Iverson, üst üste 11 kez seçileceği Doğu Konferansı All-Star takımına ilk kez seçildi. O yıl Shaquille O'Neal dışında MVP oyu alan tek oyuncu oldu. 2000 sezonunda 76ers, o zamanki koç Larry Brown'la yaşadığı sayısız anlaşmazlıktan sonra Iverson'ı takas etmeye çalıştı ve anlaşmaya dahil olan Matt Geiger'ın 5 milyon dolarlık takas hakkını kaybetmeyi reddetmesinden önce Detroit Pistons'la anlaşmaya vardı.[28]
2000-01 sezonunda Iverson, takımının sezona 10-0'lık rekor bir başlangıç yapmasını sağladı ve 2001 NBA All-Star Maçı'nda ilk beş başladı ve maçın MVP'si seçildi. Sixers, o sezon 56-26'lık bir dereceyle Doğu Konferansı'nın en iyi derecesini elde etti ve üst sıralarda yer aldı. Iverson, kariyerinin en yüksek 31,1 sayı ortalamasını tutturarak, ikinci kez NBA sayı kralı oldu. Ayrıca Iverson, maç başına 2,5 top çalmayla NBA top çalma kralı oldu. Aynı sezonda NBA En Değerli Oyuncu Ödülü'nü kazandı; 1,83 metre boyunda ve 75 kilogram ağırlığıyla, MVP ödülünü kazanan en kısa ve en hafif oyuncu oldu. Olası 124 oydan 93'ünü alarak birinci seçildi.[29] Ayrıca başarılarından dolayı NBA Yılın En İyi Beşi'ne seçildi. Playofflarda Iverson ve Sixers ilk turda Indiana Pacers'ı yendikten sonra Doğu Yarı Finallerinde Vince Carter önderliğindeki Toronto Raptors ile karşılaştı. Seri tam yedi maç sürdü. Bir sonraki turda Sixers, Milwaukee Bucks'ı yine yedi maçta mağlup ederek 2001 NBA Finalleri'nde Kobe Bryant ve Shaquille O'Neal ikilisinin yer aldığı son şampiyon Los Angeles Lakers'a karşı mücadele etmeye hak kazandı.
Iverson, Sixers'ı 1983 şampiyonluğundan bu yana ilk kez finale taşıdı. Iverson, 2001 NBA Finalleri'nin birinci maçında playoff rekoru kırarak 48 sayı attı ve ağır favori Lakers'ı 107-101 yendi; bu Lakers'ın o yılki tek playoff mağlubiyetiydi. Maçta, kritik bir şutu soktuktan sonra Tyronn Lue'nun üzerine basması dikkat çekiciydi.[30] Iverson, serinin diğer maçlarında 23, 35, 35 ve 37 sayı üretti ve hepsi de kaybedildi ancak Sixers birçoklarının tahmin ettiği gibi süpürülmedi. Iverson, bireysel olarak ve Sixers'ın bir üyesi olarak en başarılı sezonunu 2000-01 NBA sezonunda yaşadı.
Iverson, bu sezon sağ dirseğindeki bursitin iyileşmesi sırasında basketbol kolluğu kullanmaya başladı.[31] Aralarında Carmelo Anthony ve Kobe Bryant'ın da bulunduğu diğer oyuncular da kollukları benimsedi ve taraftarlar da kollukları bir moda ifadesi olarak taktı.[32] Iverson, dirseği iyileştikten sonra da kolluk giymeye devam etti. Bazıları kollukların Iverson'ın şut yeteneğini geliştirdiğine inanıyordu. Psychology Today'den Steven Kotler, bu tür kollukların gelecekteki sakatlıkları önlemek için bir plasebo görevi görebileceğini öne sürdü.
Iverson ve Sixers, 2001-2002 sezonuna büyük beklentilerle girdiler ancak sakatlıklarla boğuştular ve ancak 43-39'luk bir dereceyle playofflara girebildiler.[33] O sezon sadece 60 maçta oynamasına ve sakatlıklarla boğuşmasına rağmen Iverson maç başına 31,4 sayı ortalamasıyla üst üste ikinci sayı krallığını kazandı. 76ers playoffların ilk turunda Boston Celtics'e beş maçlık seride 3-2 yenildi. Mağlubiyetin ardından Brown, Iverson'ı takım antrenmanlarını kaçırdığı için eleştirdi. Iverson, "Burada oturuyoruz, benim bir franchise oyuncusu olmam gerekiyor ve biz burada antrenman hakkında konuşuyoruz,"[34] diyerek karşılık verdi ve 24 kez "antrenman" kelimesini içeren bir söylenmeye başladı.[35] Defalarca "Antrenman hakkında konuşuyoruz, maçtan değil."
2002-2003 sezonu Sixers için kötü başladı, savunmada öne çıkan Dikembe Mutombo'yu New Jersey'e takas etmişlerdi ve iki yıl önceki Finaller'in üç önemli parçası olan Aaron McKie ve Eric Snow'un hem hücum hem de savunma üretimlerinde düşüş yaşandı. Ancak Iverson bir kez daha muhteşem skorlar (maç başına 27,6 sayı) üretti ve Sixers, All-Star arasından sonra yeniden toparlanarak 48-34'lük bir dereceyle playofflara kaldı.[36] Playoffların açılış turunda Baron Davis ve New Orleans Hornets'i yenmeyi başardılar. Iverson daha sonra Davis'i kariyeri boyunca savunması en zor rakip oyun kurucu olarak tanımladı. Altı maçlık ikinci tur serisinde 76ers, Detroit Pistons tarafından elendi.
Baş antrenör Larry Brown, playoff mağlubiyetinin ardından 2003 yılında 76ers'tan ayrıldı. Brown 76ers'tan ayrıldıktan sonra hem Brown hem de Iverson ikilinin arasının iyi olduğunu ve birbirlerini gerçekten sevdiklerini belirttiler.[37] Iverson daha sonra 2004 Amerika Birleşik Devletleri Olimpiyat erkek basketbol takımının eş kaptanı olduğunda Brown ile yeniden bir araya geldi. Iverson 2005 yılında Brown'ın hiç şüphesiz "dünyanın en iyi koçu" olduğunu söyledi.
![[icon]](#/media/Dosya:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
19 Aralık 2006'da Philadelphia 76ers, Iverson ve forvet Ivan McFarlin'i, Andre Miller, Joe Smith ve 2007 NBA Seçmeleri'ndeki iki birinci tur seçim hakkı karşılığında Denver Nuggets'a gönderdi. Takas sırasında Iverson, NBA'in en skorer ikinci oyuncusuydu ve yeni takım arkadaşı Carmelo Anthony ise bir numaraydı.[38]
23 Aralık 2006'da Iverson, Nuggets için ilk maçına çıktı. Sacramento Kings'e kaybettikleri maçta 22 sayı ve 10 asistle oynadı. Nugget'taki ilk yılında playofflara kaldılar.[39] İlk maçı kazandılar ve sonraki dört maçı San Antonio Spurs'a kaybettiler.[40]
Iverson, Nuggets ile Iverson'ın eski takımı Philadelphia 76ers arasında 2 Ocak 2007'de oynanan maçın ardından hakem Steve Javie'yi eleştirdiği için NBA tarafından 25.000 dolar para cezasına çarptırıldı. Maç sırasında iki teknik faul aldı ve oyundan atıldı. Maçtan sonra Iverson, "O oyunda faul aldığımı düşündüm ve oyunu kişisel olarak yönettiğini düşündüğümü söyledim, yine de bir şey söyleyemeyeceğimi bilmeliydim. Lige girdiğimden beri bu onunla benim aramda kişisel bir şeydi. Bu onun beni kötü göstermeye çalışması için mükemmel bir maçtı."[41]
Eski hakem Tim Donaghy, Javie'nin Iverson'a karşı uzun süredir devam eden bir nefreti olduğu iddiasını, Kişisel Faul: NBA'i Sarsan Skandalın Birinci Şahıs Gözünden Anlatımı adlı kitabında destekledi ve bu kitap, Florida'daki bir iş grubu tarafından, taslağı inceledikten sonra sorumluluk sorunlarını gerekçe gösteren Random House'un bir bölümü tarafından yayından kaldırıldıktan sonra Amazon.com'un kendi yayın kolu aracılığıyla yayınlandı.[42][43]
Aralık 2009'da 60 Minutes'e verdiği bir röportajda Donaghy, kendisinin ve diğer hakemlerin cezanın çok hafif olduğunu düşündüklerini söyledi. Iverson'ın Nuggets'ı 6 Ocak 2007'de Utah Jazz'la oynamadan önce Donaghy, kendisinin ve maçı yöneten diğer iki hakemin Iverson'a "bir ders vermek" amacıyla olumlu düdük çalmama konusunda anlaştıklarını söyledi. Iverson, 12 serbest atış denedi, bu sayı her iki takımdaki diğer oyunculardan daha fazlaydı. Potaya doğru yaptığı 12 sürüşte beş faul aldı, bunlardan üçünü Donaghy kendisi düdükledi ve Utah'lı Mehmet Okur'un kendisine açıkça faul yaptığı bir pozisyonda düdük çalmadı.[44]
Iverson, 19 Mart 2008'de Philadelphia'ya geri döndü ve 115-113 kaybedilen maçta 32 sayı atarak maçın en skorer ismi olduktan sonra ayakta alkışlandı.[45]
| Lejant | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| OM | Oynadığı maç | BM | İlk 5 başlama | MBD | Maç baş. dk |
| A% | Atış yüz. | 3S% | 3 sayı yüz. | SA% | Serbest atış yüz. |
| MBR | Maç baş. rib. | MBA | Maç baş. asist | MBTÇ | Maç baş. top çal. |
| MBB | Maç baş. blok | MBS | Maç baş. sayı | Kalın yazılar | Kariyer rekoru |
| Yıl | Takım | OM | BM | MBD | A% | 3S% | SA% | MBR | MBA | MBTÇ | MBB | MBS |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1996-97 | Philadelphia | 76 | 74 | 40.1 | .416 | .341 | .702 | 4.1 | 7.5 | 2.1 | .3 | 23.6 |
| 1997-98 | Philadelphia | 80 | 80 | 39.4 | .461 | .298 | .729 | 3.7 | 6.2 | 2.2 | .3 | 22.0 |
| 1998-99 | Philadelphia | 48 | 48 | 41.5 | .412 | .291 | .751 | 4.9 | 4.6 | 2.3 | .2 | 26.8 |
| 1999-00 | Philadelphia | 70 | 70 | 40.8 | .421 | .341 | .713 | 3.8 | 4.7 | 2.1 | .1 | 28.4 |
| 2000-01 | Philadelphia | 71 | 71 | 42.0 | .420 | .320 | .814 | 3.8 | 4.6 | 2.5 | .3 | 31.1 |
| 2001-02 | Philadelphia | 60 | 59 | 43.7 | .398 | .291 | .812 | 4.5 | 5.5 | 2.8 | .2 | 31.4 |
| 2002-03 | Philadelphia | 82 | 82 | 42.5 | .414 | .277 | .774 | 4.2 | 5.5 | 2.7 | .2 | 27.6 |
| 2003-04 | Philadelphia | 48 | 47 | 42.5 | .387 | .286 | .745 | 3.7 | 6.8 | 2.4 | .1 | 26.4 |
| 2004-05 | Philadelphia | 75 | 75 | 42.3 | .424 | .308 | .835 | 4.0 | 7.9 | 2.4 | .1 | 30.7 |
| 2005-06 | Philadelphia | 72 | 72 | 43.1 | .447 | .323 | .814 | 3.2 | 7.4 | 1.9 | .1 | 33.0 |
| 2006-07 | Philadelphia | 15 | 15 | 42.7 | .413 | .226 | .885 | 2.7 | 7.3 | 2.2 | .1 | 31.2 |
| 2006-07 | Denver | 50 | 49 | 42.4 | .454 | .347 | .759 | 3.0 | 7.2 | 1.8 | .2 | 24.8 |
| 2007-08 | Denver | 82 | 82 | 41.8 | .458 | .345 | .809 | 3.0 | 7.1 | 2.0 | .2 | 26.4 |
| 2008-09 | Denver | 3 | 3 | 41.0 | .450 | .250 | .720 | 2.7 | 6.7 | 1.0 | .3 | 18.7 |
| 2008-09 | Detroit | 54 | 50 | 36.5 | .416 | .286 | .786 | 3.1 | 4.9 | 1.6 | .1 | 17.4 |
| 2009-10 | Memphis | 3 | 0 | 22.3 | .577 | 1.000 | .500 | 1.3 | 3.7 | 0.3 | 0.0 | 12.3 |
| 2009-10 | Philadelphia | 25 | 24 | 31.9 | .417 | .333 | .824 | 3.0 | 4.1 | .7 | .1 | 13.9 |
| Kariyer | 914 | 901 | 41.1 | .425 | .313 | .780 | 3.7 | 6.2 | 2.2 | .2 | 26.7 | |
| All-Star | 9 | 9 | 26.6 | .414 | .667 | .769 | 2.6 | 6.2 | 2.3 | .1 | 14.4 |
| Yıl | Takım | OM | BM | MBD | A% | 3S% | SA% | MBR | MBA | MBTÇ | MBB | MBS |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1998-99 | Philadelphia | 8 | 8 | 44.8 | .411 | .283 | .712 | 9.1 | 4.9 | 2.5 | .2 | 28.5 |
| 1999-00 | Philadelphia | 10 | 10 | 44.4 | .384 | .308 | .739 | 4.0 | 4.5 | 1.2 | .1 | 26.2 |
| 2000-01 | Philadelphia | 22 | 22 | 46.2 | .389 | .338 | .774 | 4.7 | 6.1 | 2.4 | .3 | 32.9 |
| 2001-02 | Philadelphia | 5 | 5 | 41.8 | .381 | .333 | .810 | 3.6 | 4.2 | 2.6 | .0 | 30.0 |
| 2002-03 | Philadelphia | 12 | 12 | 46.4 | .416 | .345 | .737 | 4.3 | 7.4 | 2.4 | .1 | 31.7 |
| 2004-05 | Philadelphia | 5 | 5 | 47.6 | .468 | .414 | .897 | 2.2 | 10.0 | 2.0 | .4 | 31.2 |
| 2006-07 | Denver | 5 | 5 | 44.6 | .368 | .294 | .806 | .6 | 5.8 | 1.4 | .0 | 22.8 |
| 2007-08 | Denver | 4 | 4 | 39.5 | .434 | .214 | .697 | 3.0 | 4.5 | 1.0 | .2 | 24.5 |
| Kariyer | 71 | 71 | 45.1 | .401 | .327 | .764 | 3.8 | 6.0 | 2.1 | .2 | 29.7 |
2000 yılı sezon dışı döneminde Iverson, "40 Bars" adında bir rap single'ı kaydetti. Ancak, tartışmalı sözleri nedeniyle eleştirildikten sonra, sonunda albümü yayınlayamadı. Jewelz takma adını kullandığı albümde eşcinseller hakkında aşağılayıcı ifadeler kullandığı iddia ediliyordu. Aktivist gruplardan ve NBA Komiseri David Stern'den gelen eleştirilerin ardından şarkı sözlerini değiştirmeyi kabul etti, ancak sonuçta albümü hiçbir zaman yayınlamadı.[46]
Iverson, rapçi Da Brat ile bir dargın bir barışık bir ilişki yaşadı. Da Brat, Iverson'ın sadakatsizliği nedeniyle ilişkiyi bitirdiğini iddia etti.[47]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
