1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı

1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı, 1683-1699 Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşı'nın bir parçasıdır. II. Viyana Kuşatması sonrasında çok sayıda Avrupa ülkesi Osmanlı İmparatorluğu'na karşı birleşerek saldırıya geçti. 1686 yılında Rusya da Kutsal İttifak ülkelerine katıldı. 1687 ve 1689 yıllarında Kırım'a, 1695 ve 1696 yıllarında ise Osmanlılara ait Azak'a saldırıya geçtiler. Kırım'da başarılı olamayan Rusya, Azak'ı ele geçirmeyi başardı. Savaş 1700 yılında İstanbul'da imzalanan bir antlaşmayla sona erdi.^[5]

1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı
Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları Osmanlı-Rus Savaşları
1696 yılında Azak şehrinde savaş.
Tarih 1686-1700 Bölge Kırım ve Azak (günümüzde Ukrayna) Sonuç Azak tarafında Ruslar başarılı oldular, Fakat Kırım tarafında başarısız oldular. İstanbul Antlaşması[1][2][3][4]
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Kırım Hanlığı	Rusya Çarlığı Habsburg Monarşisi Polonya-Litvanya Birliği Kazak Hetmanlığı
Komutanlar ve liderler
Elmas Mehmed Paşa Köprülü Amcazade Hacı Hüseyin Paşa I. Selim Giray	I. Petro Vasili Golitsin Boris Seremetyev Aleksey Şeyn
Güçler
14.000 (sadece Kırım Cephesi) Toplam: Bilinmiyor	330.000 (sadece Kırım Cephesi) Toplam: Bilinmiyor
Kayıplar
Bilinmiyor	Bilinmiyor

Kırım seferleri

Ana madde: Kırım Seferi (1687)

2 Mayıs 1687 tarihinde Çar Vasili Golitsin komutasındaki 132.000 kişilik bir Rus ordusu Kırım'a karşı sefere çıktı. 30 Mayıs'ta bu orduya sol kıyı Kazaklarının atamanı İvan Samoyloviç'in komutasındaki 50.000 kişilik bir Kazak ordusu katıldı. Yaz sıcağında ilerleyen bu büyük ordu yiyecek ve su sıkıntısına uğradı. 17 Haziran'da ulaşmaya çalıştıkları Perekop Kıstağı'ndan 6 hafta uzaklığındayken geri dönmeye karar verdiler.

1689 yılında Ruslar bir kez daha aynı sefere çıktılar. Bu sefer Şubat ayında yola çıkarak yaz sıcağından sakınmak istiyorlardı. 20 Mayıs'ta Perekop Kıstağı'na ulaştılar ama Kırım Hanlığı'nın saldırısına uğradılar. Su sıkıntısı baş gösterdi. Golitsin yine geri çekilme emri verdi. Her iki Kırım seferi de başarısız olmuştu. Yine de bu savaş, Kırım Hanlığı'nı meşgul ederek Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nda Osmanlıların yardımına koşmalarına engel olmuşlardı.^[6]

Azak seferleri

Azak Kalesi'nin Ruslar tarafından alınması. (1696)

Rusların ilk Azak seferi 1695 yılının baharında başladı. 27 Haziran'da Ruslar Azak Kalesi'ni kuşattılar. Ancak Osmanlıların nehir yoluyla kaleye erzak ve cephane getirmelerini engelleyemediler. Ruslar 5 Ağustos ve 25 Eylül'de iki defa saldırıya geçtiler. Ancak başarısızlığa uğradılar. 1 Ekim'de kuşatmayı kaldırmak zorunda kaldılar.

Bu kuşatmanın başarısız olması üzerine Rus Çarı I. Petro hemen bir donanma inşa edilmesini emretti. 1696 yılının Nisan ayında Aleksei Shein komutasındaki 75.000 kişilik bir ordu kara yoluyla Azak Kalesi'ne doğru yola çıktı. Aynı zamanda yeni inşa edilmiş Rus donanması Voronej Nehri ve Don Nehri yoluyla Azak Kalesi'ne doğru yelken açtı. 27 Mayıs'ta bu donanma Azak Kalesi'ni kuşattı. 14 Haziran'da 4.000 asker ve 23 gemiden oluşan Osmanlı donanması Azak Kalesi'nin yardımına yetişti. Ancak Rus Donanması 2 Osmanlı gemisini batırmayı başardı. 19 Temmuz'da Azak Kalesi Rusların eline geçti.^[7]

Sonuçlar

Kırım'da fazla bir başarı elde edemeyen Rusya bu savaşta Azak Kalesi'ni ele geçirmeyi başarmıştı. Bu savaş ayrıca Rus donanmasının ilk büyük başarısıydı. 14 Temmuz 1700 tarihinde Osmanlı Devleti Rusya'yla İstanbul Antlaşması'nı imzalayarak Azak Kalesi'ni Ruslara bıraktı. Ayrıca Rusların Taganrog'da inşa ettikleri kaleyi kabullenmek zorunda kaldı.^[8]

Kaynakça

1. Torke 2002, p. 85.
2. Устрялов Н.Г. «История царствования Петра Великого». — Т. 1—3. — СПб., 1858
3. Lindsey Hughes, Sophia, Regent of Russia: 1657 - 1704, (Yale University Press, 1990), 206.
4. Генрих Антонович Леер. Обзор войн России от Петра. Великого до наших дней. Часть I. Издание второе. Москва
5. "1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı - 1683-1699 Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşı'nın Bir Parçası - Kırım Seferleri - Azak Seferleri Savaşın Sonucu Olan İstanbul Antlaşması (1700) - Bü..." 2 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020.
6. "Kırım Savaşı - Rus Arşivinden Osmanlı – Kırım Savaşı Ve Fotoğrafları – Kırım Savaşı – 1853-1856 Osmanlı-Rus Savaşı - Eğitim Kütüphanesi ™". 16 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020.
7. "Azak Çarpışmaları". 18 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2012.
8. İstanbul Antlaşması^{[ölü/kırık bağlantı]}