Loading AI tools
Asteroit Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Salacia (küçük gezegen belirtmesi: 120347 Salacia), Kuiper kuşağında bulunan yaklaşık 850 km (530 mi) çapındaki büyük bir Neptün ötesi cisimdir. 22 Eylül 2004'te Amerikalı gök bilimciler Henry Roe, Michael Brown ve Kristina Barkume tarafından Kaliforniya'daki Palomar Gözlemevi'nde keşfedildi. Salacia, Güneş'in etrafında Plüton'unkinden biraz daha büyük bir ortalama mesafede dolanır. Adını Roma tanrıçası Salacia'dan almıştır ve bilinen tek uydusu Actaea'dır.
 Keck teleskobu ile elde edilen görüntüde Salacia (parlak, merkezde) ve uydusu Actaea (sol tarafta, soluk) | |
| Keşif[1][2] | |
|---|---|
| Keşfeden | H. G. Roe M. E. Brown K. M. Barkume |
| Keşif yeri | Palomar |
| Keşif tarihi | 22 Eylül 2004 |
| Adlandırmalar | |
| MPC belirtmesi | (120347) Salacia |
Adın kaynağı | Salacia (Roma mitolojisi)[2] |
Alternatif adlandırma | 2004 SB60 |
| TNO[1] · Ayrık[3] Cubewano[4] | |
| Sembol | .svg){kind=small} veya .svg){kind=small} |
| Yörünge özellikleri[1] | |
| Belirsizlik parametresi 3 | |
| Gözlem yayı | 37,16 yıl (13.572 gün) |
| İlk önkeşif tarihi | 25 Temmuz 1982 |
| Günöte | 46,670 AU |
| Günberi | 37,697 AU |
| 42,184 AU | |
| Dış merkezlik | 0,10636 |
| 273,98 y (100.073 gün) | |
| 123,138° | |
| 0° 0d 12.951s / gün | |
| Eğiklik | 23,921° |
| 279,880° | |
| 312,294° | |
| Bilinen doğal uydusu | 1 (Actaea) |
| Fiziksel özellikler | |
| BB[5] B-V=0,66±0,06[5] V-R=0,40±0,04[5] V-I=0,83±0,04[5] | |
| 20,7 | |
| 4,360±0,011 (sistem)[6] 4,476±0,013 (Salacia)[6] 6,850±0,053 (Actaea)[6] 3,9[1] | |
Ortalama çap | 846±21 km[7][a] 854±45 km (eşit albedo)[8] 866±37 km[9] |
| Kütle | (4,922±0,071)×1020 kg (sistem)[7] (4,38±0,16)×1020 kg (sistem kütlesi)[8][6] |
Ortalama yoğunluk | 1,5±0,12 g/cm3[7] 1,29+0,29 -0,23 g/cm3 (sistem)[8] 1,26±0,16 g/cm3[9] |
| 6,09 sa (0,254 g) | |
| 6,09 sa[1] | |
| 0,044±0,004[8] 0,042±0,004[9] | |
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |
Brown, Salacia'nın neredeyse kesin olarak bir cüce gezegen olduğunu tahmin etmektedir.[10] Bununla birlikte, William Grundy ve arkadaşları, 400-1.000 km boyut aralığındaki gök cisimlerinin, yoğunlukları ≈ 1,2 g/cm3 veya daha az ve albedoları ≈ 0,2'den düşük olanlarının, büyük olasılıkla tamamen katı cisimler haline gelmediklerini, yüzeylerinin yenilenmediğini, farklılaşmadığını veya hidrostatik dengeye ulaşmadığını ve dolayısıyla cüce gezegen olma olasılıklarının çok düşük olduğunu ileri sürmektedirler.[11] Salacia bu boyut aralığının üst sınırında yer alır ve çok düşük bir albedoya sahiptir, fakat Grundy ve arkadaşları daha sonra bu cismin 1,5±0,1 g/cm3 gibi nispeten yüksek bir yoğunluğa sahip olduğunu tespit etmişlerdir.[7]
Salacia, orta dereceli bir dışmerkezliğe (0,11) ve büyük bir eğime (23,9°) sahip rezonant olmayan bir cisimdir, bu da onu Derin Ekliptik Araştırması sınıflandırmasında dağınık disk-saçılmış cisim ve Gladman ve arkadaşlarının sınıflandırma sisteminde ise sıcak bir klasik Kuiper kuşağı cismi yapmaktadır.[12] Salacia'nın yörüngesi Haumea çarpışma ailesinin parametre alanı içerisindedir, ancak Salacia, güçlü su-buz soğurma bantlarının eksikliğinden de anlaşılacağı üzere, bu ailenin bir parçası değildir.[6]
2019 itibarıyla, Salacia-Actaea sisteminin toplam kütlesinin (4,922±0,071)×1020 kg ve ortalama sistem yoğunluğunun 1,51 g/cm3 olduğu hesaplanmıştır; Salacia'nın çapının yaklaşık 846 km olduğu tahmin edilmektedir.[7] Salacia, bilinen en büyük Neptün ötesi cisimler arasında en düşük albedoya sahiptir.[6] Geliştirilmiş bir termofiziksel modellemeye dayanan 2017 tahminine göre, Salacia'nın boyutu 866 km ile biraz daha büyük ve yoğunluğu bu nedenle biraz daha düşüktür (aşağıda ele alınan eski kütle tahmini ile 1,26 g/cm3 olarak hesaplanmıştır).[9]
Salacia'nın daha önce yaklaşık (4,38±0,16)×1020 kg kütleye sahip olduğuna inanılıyordu ki bu durumda bilinen herhangi bir büyük TNO'nun en düşük yoğunluğuna (yaklaşık 1,29 g/cm3) sahip olmuş olacaktı;[8] William Grundy ve meslektaşları bu düşük yoğunluğun Salacia'nın asla katı bir cisme dönüşmediği anlamına geleceğini, bu durumda hidrostatik dengede olmayacağını öne sürdüler.[11] Salacia'nın kızılötesi spektrumu neredeyse hiç belirgin değildir, bu da yüzeyde %5'ten daha az su buzu bolluğuna işaret etmektedir.[8][13] James Webb Uzay Teleskobu (JWST) tarafından 2022 yılında yapılan yakın kızılötesi spektroskopi, Salacia'nın yüzeyinde su buzunun varlığını ortaya koymuştur.[14] JWST'nin Salacia spektrumunda metan gibi uçucu buzlara dair herhangi bir işaret tespit edilmemiştir.[14] Işık eğrisi genliği sadece %3'tür.[6]
Salacia'nın bilinen bir adet doğal uydusu vardır: Actaea, 5619±89 km uzaklıkta ve 0,0084±0,0076 dışmerkezlikle her 5,49380±0,00016 g'de bir birincil yörüngesinde döner. Keith Noll, Harold Levison, Denise Stephens ve William Grundy tarafından 21 Temmuz 2006 tarihinde Hubble Uzay Teleskobu ile keşfedilmiştir.[15]
Actaea, Salacia'dan 2,372±0,060 kadir daha sönüktür,[8] bu da eşit albedolar için 2,98'lik bir çap oranına işaret etmektedir.[6] Dolayısıyla, eşit albedo varsayıldığında, 286±24 km km'lik bir çapa sahiptir.[8] Geliştirilmiş bir modellemeye dayanan 2017 tahminine göre, Actaea'nın boyutu 290±21 km ile bir miktar daha büyüktür.[9]
Actaea, Salacia ile aynı renge sahiptir (sırasıyla V-I = 0,89±0,02 ve 0,87±0,01) ve bu da eşit albedo varsayımını desteklemektedir.[6]
Salacia sisteminin yörüngelerini daireselleştirmek için yeterli gelgit evrimi geçirmiş olması gerektiği hesaplanmıştır, bu da ölçülen düşük dışmerkezlikle tutarlıdır, ancak birincil sistemin gelgitsel olarak kilitlenmesine gerek yoktur.[6] Yarı büyük ekseninin birincil Hill yarıçapına oranı 0,0023'tür ve bilinen bir yörüngeye sahip en yakın Neptün ötesi ikilidir.[6] Salacia ve Actaea 2067'de birbirlerini okült edeceklerdir.[6]
Bu küçük gezegen adını tuzlu su tanrıçası ve Neptün'ün eşi olan Salacia'dan almıştır.[2] İsimlendirme atıfı 18 Şubat 2011 tarihinde yayımlanmıştır (M.P.C. 73984).[16]
Uydunun adı olan Actaea'nın ismi de aynı tarihte verilmiştir. Actaea bir su perisi ya da nereiddir.
Gezegen sembolleri artık astronomide kullanılmamaktadır, bu nedenle Salacia astronomi literatüründe hiçbir zaman bir sembol almamıştır. Cüce gezegenler için semboller tasarlayan bir yazılım mühendisi olan Denis Moskowitz, Salacia için sembol olarak stilize edilmiş bir hippocamp (.svg){kind=small}
, formerly .svg){kind=small}
) önermiştir;[17] bu sembol yaygın olarak kullanılmamaktadır.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
