1. Kolordu (Osmanlı İmparatorluğu)

1. Kolordu, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir kolordudur. 1911 yılında Osmanlı askeri reformlarında kurulmuştur.

1. Kolordu
Etkin	1911 – 1918
Ülke	Osmanlı İmparatorluğu
Bağlılık	Osmanlı ordusu
Sınıfı	Piyade
Tipi	Kolordu
Karargâh	Harbiye, İstanbul
Savaşları	Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Çanakkale Cephesi
Komutanlar
Ünlü komutanları	Mirliva Pertev Paşa

Düzen

1911 Savaş Düzeni

Osmanlı Ordusu'na bağlı olarak 1911 yılında Harbiye, Şişli merkezli olarak kuruldu. Kolordu seviyesine çıkarılması için yeniden yapılandı. Kolordu, 1911 Birinci Balkan Savaşı'nda aşağıdaki gibi yapılandırıldı:^[1]

• 1. Kolordu, Harbiye, İstanbul (Ferik Zeki Paşa)
  • 1. Piyade Tümeni, Harbiye, İstanbul
    • 1. Piyade Alayı, Harbiye, İstanbul
    • 2. Piyade Alayı, Bakırköy, İstanbul
    • 3. Piyade Alayı, İşkodra
    • 1. Tüfek Taburu, Taksim, İstanbul
    • 1. Topçu Alayı, Taksim, İstanbul
    • 1. Tümen Grubu, Harbiye, İstanbul
  • 2. Piyade Tümeni, Selimiye, İstanbul (Mirliva Prens Aziz Paşa)
    • 4. Piyade Alayı, İşkodra
    • 5. Piyade Alayı, Selimiye, İstanbul
    • 6. Piyade Alayı, Selimiye, İstanbul
    • 2. Tüfek Taburu, Selimiye, İstanbul
    • 2. Topçu Alayı, Selimiye, İstanbul
    • 2. Tümen Grubu, Selimiye, İstanbul
  • 3. Piyade Tümeni, Pangaltı, İstanbul (Mirliva Osman Paşa)
    • 7. Piyade Alayı, Taşkışla, İstanbul
    • 8. Piyade Alayı, Taşkışla, İstanbul
    • 9. Piyade Alayı, Kâğıthane, İstanbul
    • 3. Piyade Alayı, Tophane, İstanbul
    • 3. Topçu Alayı, Rami Kışlası, İstanbul
    • 3. Tümen Grubu, Taşkışla, İstanbul
• 1. Kolordu birimleri
• 1. Tüfek Alayı, Yıldız, İstanbul
• 1. Süvari Tugayı, Davutpaşa, İstanbul
  • 1. Süvari Alayı, Yıldız, İstanbul
  • 2. Süvari Alayı, Davutpaşa, İstanbul
• 2. Süvari Tugayı, Davutpaşa, İstanbul
  • 3. Süvari Alayı, Davutpaşa, İstanbul
  • 4. Süvari Alayı, Selimiye, İstanbul
• 1. Atlı Topçu Taburu, Davutpaşa, İstanbul
• 1. Dağ Topçu Taburu, Münzevî Kışlası, İstanbul
• 1. Alan Obüs Taburu, Gümüşsuyu, İstanbul
• 1. İstihkam Taburu, İplikhane, İstanbul
• 1. Telgraf Taburu, Ertuğrul Kışlası, İstanbul
• 1. Sıhhiye Taburu, Ahırkapı, İstanbul
• 1. Demiryolu Taburu, Ahırkapı, İstanbul
• 2. Demiryolu Taburu, Ahırkapı, İstanbul
• Harp Okulu, Harbiye, İstanbul
  • Süvari Bölüğü, Harbiye, İstanbul
  • Piyade Bölüğü, Harbiye, İstanbul
  • Geçici Bölük x 2, Harbiye, İstanbul
  • Makineli tüfek Bölüğü, Harbiye, İstanbul
• İstanbul Boğazı Müstahkem Mevkii Komutanlığı, İstanbul Boğazı, İstanbul
  • 1. Ağır Topçu Alayı, İstanbul Boğazı, İstanbul
  • 2. Ağır Topçu Alayı, İstanbul Boğazı, İstanbul
  • Hafif Arama Müfrezesi, İstanbul Boğazı, İstanbul
  • Torpido Müfrezesi, İstanbul Boğazı, İstanbul
  • Mayın Müfrezesi, İstanbul Boğazı, İstanbul
  • Telsiz Telgraf Müfrezesi, İstanbul Boğazı, İstanbul

Balkan Savaşları

17 Ekim 1912 Savaş Düzeni

17 Ekim 1912 tarihinde kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[2]

• 1. Kolordu (Trakya, Doğu Ordusu komutası altında)
  • 2. Tümen, 3. Tümen
  • 1. Geçici Tümen

29 Ekim 1912 Savaş Düzeni

29 Ekim 1912 tarihinde kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[3]

• 1. Kolordu (Trakya, I. Doğu Ordusu komutası altında)
  • 2. Tümen, 3. Tümen
  • 1. Geçici Tümen, Uşak Redif Tümeni

17 Kasım 1912 Savaş Düzeni

17 Kasım 1912 tarihinde kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[4]

• 1. Kolordu (Trakya, Çatalca Ordusu komutası altında)
  • 2. Tümen, 3. Tümen
  • Güney Kanadı Müfrezesi
• I. Geçici Yedek Kolordu
  • 29. Tümen
  • Ereğli Redif Tümeni, Kayseri Redif Tümeni

25 Mart 1913 Savaş Düzeni

25 Mart 1913 tarihinde kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[5]

• 1. Kolordu (Trakya, Çatalca Ordusu komutası altında)
  • 2. Tümen
  • Fatih Redif Tümeni
• 1. Geçici Yedek Kolordu
  • 29. Tümen,
  • Ereğli Redif Tümeni, Kayseri Redif Tümeni

Temmuz 1913 Savaş Düzeni

• 1. Kolordu (Trakya)
  • 2. Tümen, 28. Tümen, Fatih Piyade Tümeni

I. Dünya Savaşı

Ağustos 1914, Kasım 1914 Savaş Düzeni

Ağustos 1914, Kasım 1914'te kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[6]

• 1. Kolordu (Trakya)
  • 1. Tümen, 2. Tümen, 3. Tümen

Nisan Sonu 1915 Savaş Düzeni

Nisan Sonu 1915'te kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[7]

• 1. Kolordu (Trakya)
  • 1. Tümen, 2. Tümen

Yaz Sonu 1915, Ocak 1916 Savaş Düzeni

Yaz Sonu 1915, Ocak 1916'da kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[8]

• 1. Kolordu (Gelibolu)
  • 2. Tümen, 3. Tümen

Ağustos 1916 Savaş Düzeni

Ağustos 1916'da kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[9]

• 1. Kolordu (Gelibolu)
  • 14. Tümen, 16. Tümen

Aralık 1916 Savaş Düzeni

Aralık 1916'da kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[10]

• 1. Kolordu (Trakya)
  • 14. Tümen, 16. Tümen

Ağustos 1917, Ocak 1918, Haziran 1918, Eylül 1918 Savaş Düzeni

Ağustos 1917, Ocak 1918, Haziran 1918, Eylül 1918'de kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[11]

• 1. Kolordu (Trakya)
  • 42. Tümen

Mondros Sonrası

Kasım 1918 Savaş Düzeni

Kasım 1918'de kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[12]

• 1. Kolordu (Trakya)
  • 55. Tümen

Ocak 1919 Savaş Düzeni

Ocak 1919'da kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[13][14]

• 1. Kolordu (Trakya, Edirne)
  • 49. Tümen (Kırklareli)
    • 153. Piyade Alayı, 154. Piyade Alayı, 155. Piyade Alayı, 185. Piyade Alayı
  • 60. Tümen (Malkara)
    • 186. Piyade Alayı, 187. Piyade Alayı

Savaşları

Balkan Savaşları

1. Kolordu, Balkan Savaşları'nda, bazı alaylarını destek için göndermiştir. Fakat topyekûn savaşını, Gelibolu Savaşı'nda vermiştir. Mondros Ateşkes Antlaşması'nda, padişahı ve İstanbul'u koruma gerekçesiyle lağvedilmemiştir.

• 17 Ekim 1912: 1. Kolordu, muharebeye tüm tümenlerini dahil etmiştir. Osmanlı karşıtı Balkan orduları, Trakya'ya gelmiş ve bölgeden sorumlu 1. Kolordu da seferber olmuştu.^[1]
• 29 Ekim 1912: 1. Kolordu, muharebede Balkan ordularını durdurmak için 2. ve 3. tümenini göndermişti.^[2]
• 17 Kasım 1912: 1. Kolordu, muharebeye 2. ve 3. tümenlerini dahil etmişti.^[4]
• 25 Mart 1913: 1. Kolordu, diğerlerinde olduğu gibi bu muharebeye de 2. ve 3. tümenlerini dahil etmiştir.^[5]
• Temmuz 1913 muharebeleri: 1. Kolordu, Edirne'yi geri alıp, Balkan ordularını püskürtmek için 2. tümeni ile bazı artçı birliklerini dahil etmiştir.

I. Dünya Savaşı

1. Kolordu, I. Dünya Savaşı sırasında, başkent İstanbul'u korumak için önlemler almıştır.^[6] Çanakkale Savaşları'na 1915 Yaz aylarında katılmıştır. Bu savaşta başarılı olmuştur. Ocak 1916'dan sonra tekrar Trakya'da tedbir çalışmalarına devam edilmiştir.^[10]

Mondros Ateşkes Antlaşması

Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra 1. Kolordu, padişahın ve İstanbul'un güvenliği için İtilaf güçlerince dağıtılmamıştır.^[12] Fakat küçültülmüştür, sadece 2. tümeniyle beraber birkaç alay kalmıştır. Türk Kurtuluş Savaşı'ndan sonra, 1. Osmanlı Kolordusuna ait bazı kışlalar, 1. Türk Ordusu için kullanılmaya devam etmiştir.

Kaynakça

1. Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, pp. 371–372.
2. Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 83.
3. Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 103.
4. Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 128.
5. Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 287.
6. Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 38, 43.
7. Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 86.
8. Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 109, 126.
9. Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 134.
10. Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 154.
11. Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 170, 181, 188, 197.
12. Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 202.
13. Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 209.
14. Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001, ISBN 975-16-1372-8, p. 326.