Şahtı Duruşması

Şahtı Duruşması (Rusça: Ша́хтинское де́ло) veya resmi adıyla Donbass'taki Ekonomik Karşı Devrim Örneği, 18 Mayıs - 6 Temmuz 1928 tarihleri arasında Moskova'daki Sendika Evi'nde gerçekleşen duruşma. 1922 Sosyalist Devrimciler Duruşması'ndan sonra kayda geçen ilk önemli Sovyet açık duruşmasıdır. Çok sayıda yönetici ve endüstrisi uzman grubun Donbass'da gerçekleştirdiği sabotaj iddiaları duruşmaya konu oldu.

Hakkında

Şahtı Duruşması'nda davalılar

Sovyet endüstrisi, 1920'lerin sonuna, Birinci Beş Yıllık Plan'da gerçekçi olmayan üretim planlarının zorla devam ettirilmesi ve politik olarak atanan yöneticilerin düşük yönetim becerilerinin neden olduğu endüstriyel sorunlarla ve iş kazalarıyla boğuşuyordu.^[1][2][3][4] Stalin yönetimi bu durumu, yetenekleri endüstri için kritik öneme sahip olan ancak komünizm ile yeterince ilgili olmayan "eski uzmanların" yönetiminden uzaklaştırılması için bir fırsat olarak gördü. Stalin 1923-25 yılları arasındaki konuşmalarında, bu kişilere karşı eleştirilerini sıkça dile getirdi ve onları nispeten yüksek kazançlarına dayanarak sabotaj yapmakla suçladı. Ayrıca bu "eski uzmanları" yeni uzmanlarla değiştirmenin uygun bir siyasi yöntem olduğundan bahsetti.^[4][5]

1928 yılında pek çok kişi komplo, Sovyet ekonomisini sabote etmek ve sabotaj gerekçeleriyle tutuklandı. Duruşmalar Sovyetler Birliği içindeki "sınıf düşmanlarına" karşı uzun bir suçlama dizisinin başlangıcını oluşturdu ve 1930'ların Büyük Temizlik tasfiyesinin bir öncülü oldu. 10 Mart 1928'de Pravda gazetesi, bu tutuklamaların burjuvazinin sabotajına karşılık bir sınıf mücadelesi yöntemi olarak kullandığını açıkladı. Stalin bir ay sonra, Şahtı tutuklamalarının Sovyetler Birliği'nin sosyalizme daha yaklaştıkça sınıf mücadelesinin yoğunlaştığını kanıtladığını söyledi.

Bu yıllarda Almanya-Sovyetler ile ilişkilerin kötüleşmesinin etkisiyle, Şahtı Duruşması kapsamında Sovyetler Birliği'ndeki bazı Alman teknisyenler de aynı suçlamalarla tutuklandı.^[6] Dönemin Sovyet Dışişleri Halk Komiseri Georgiy Çiçerin bu gelişmelerin Almanya-Sovyetler ilişkilerini zayıflatacağı üzerine pek çok eleştiri sunsa da, o dönemki hastalıkları ve zihinsel bitkinliği politikada etkili olmasını engelledi.^[6]

Galeri

• 
  Dava belgelerinin taşınması
• 
  Davadaki bir grup işçi ve kovuşturma tanıkları
• 
  Dava sırasında mahkeme başkanlığı
• 
  Sanıklar
• 
  Kararın okunma anı
• 
  En sağdaki sanık komplo suçundan ölüm cezasına çarptırılmıştır.

Kaynakça

1. Crowl, James William (1982). Angels in Stalin's paradise: Western reporters in Soviet Russia, 1917 to 1937, a case study of Louis Fischer and Walter Duranty. University Press of America. ss. 93. ISBN 9780819121851.
2. Lyons, Eugene (1991). Assignment in Utopia. ISBN 978-0887388569.
3. Kravchenko, Victor (2016). I Chose Freedom: The Personal And Political Life Of A Soviet Official. Pickle Partners Publishing. ISBN 9781786259646.
4. Bailes, Kendall E. (2015). Technology and Society under Lenin and Stalin: Origins of the Soviet Technical Intelligentsia, 1917-1941. Princeton University Press. ss. 70-94. ISBN 9780691605753.
5. "Shakhty Trial". Spartacus Educational. 21 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2017.
6. O'Connor, Timothy Edward (1988). Diplomacy and Revolution: G.V. Chicherin and Soviet Foreign Affairs, 1918-1930 (İngilizce). Ames: Iowa State University Press. s. 159. ISBN 0-8138-0367-5. 25 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2018.