İdrar sondası

İdrar sondası; üriner kateterizasyon işleminde kullanılan tıbbi malzeme.

Sonda lateks, poliüretan veya silikon malzemeden olabilir. Üretra yoluyla mesaneye yerleştirilir. Yerleştirme işlemine kateterizason adı verilir. Kateterizasyon, idrarın mesaneden alınmasına olanak sağlar. Ayrıca mesane ile ilgili hastalıkların tedavisi veya teşhisi için kullanılan sıvıları buraya göndermek için de kullanılabilir. Her ne kadar sağlık profesyonellerince uygulama gerekitrse de kendi kendine kateterizasyon da mümkündür. Sonda uzun süre kalma amaçlı (kalıcı kateter) veya daha kısa ve sık takımak üzere (aralıklı kateterizasyon)planlanabilir.^[1]

Maket üzerinde idrar sondası uygulaması

Sonda tipleri

• Foley kateteri (kalıcı idrar sondası), uç kısmında steril su ile şişirilmiş bir balonu vardır ve bu sayede geri çıkması önlenir. Genellikle silikon kauçuktan veya doğal kauçuktan yapılırlar.
• Aralıklı kateter/Robinson kateteri, her kullanımdan sonra çıkarılan esnek bir kateterdir. Foley kateterin aksine ucunda balon yoktur ve bu nedenle yerinde kalaması mümkün değildir. Çocuklarda veya sadece idrar numunesi almak için kullanılabilir.
• Tiemann kateteri,prostatik üretranın eğriliğinden geçmeyi kolaylaştıran kavisli bir uçla tasarlanmıştır.^[2]
• Hematüri kateteri, TURP işlemi sonrası hemostaz için kullanılan bir Foley kateter cinsidr. Endoskopik cerrahi prosedürlerin ardından veya gros hematüri durumunda faydalıdır. Hem iki yönlü hem de üç yönlü hematüri kateterleri vardır.
• Kondom kateter, erkekler tarafından kullanılabilir ve kalıcı kateterden daha düşük enfeksiyon riski taşır.^[3]

Kondom kateter

Kateter çapları, Fransız kateter ölçeğine (F) göre boyutlandırılmıştır. En yaygın boyutlar 10 F (3,3 mm) ila 28 F (9,3 mm) arasındadır. Yapılacak işleme ve takılacak kişinin anatomik özelliğine göre seçim yapılır.

Kaynakça

1. Hanno PM, Wein AJ, Malkowicz SB (2001). Clinical manual of urology.. McGraw-Hill Professional. p. 78.
2. Elroy D. Kursh (1987). Urology: Problems in Primary Care. Medical Economics Books. ISBN 9780874894196.
3. Black MA (1994). Medical nursing (2nd ed.). Springhouse, Pa.: Springhouse Corp. p. 97. ISBN 0-87434-738-6. LCCN 94035389