Zorba (film)
1964 yapımı bir film / From Wikipedia, the free encyclopedia
Zorba, 1964 ABD - İngiltere - Yunanistan ortak yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Alexis Zorbas olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Zorba the Greek (Türkçesi: Yunan Zorba) adı ile gösterilmiştir. Filmin Türkiye'de İki Arkadaş adıyla da gösterildiğine dair kayıtlar bulunmaktadır.[1]
Alexis Zorbas | |
![]() "Zorba" (Alexis Zorbas) filminin Avustralya'da basılmış bir sinema afişi. | |
Yönetmen | Mihalis Kakoyannis |
---|---|
Yapımcı | Mihalis Kakoyannis Anthony Quinn |
Senarist | Mihalis Kakoyannis Nikos Kazancakis'in romanından |
Oyuncular | Anthony Quinn Alan Bates Irene Papas Lila Kedrova |
Müzik | Mikis Theodorakis |
Görüntü yönetmeni | Walter Lassally |
Kurgu | Mihalis Kakoyannis |
Stüdyo | 20th Century Fox |
Dağıtıcı | International Classics 20th Century Fox |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Dram |
Renk | Siyah-beyaz |
Yapım yılı | 1964, ![]() ![]() ![]() |
Çıkış tarih(ler)i | 17 Aralık 1964, ABD Temmuz 1965, Türkiye (Yeni Melek Sineması) |
Süre | 142 dakika |
Dil | İngilizce, Yunanca |
Diğer adları | Zorba (Türkiye) Zorba the Greek (ABD) Zorba le Grec (Fransa) Zorba il Greco (İtalya) Alexis Sorbas (Almanya) |
Film, Zorba ve Basil'in, yoksul bir Girit köyünde linyit madeni inşa etmeye çalışırken yaşadıkları talihsizliklere odaklanıyor; kutupsal farklı kişilikleri onları, köyün halk tarafından boşaltılmasıyla sonuçlanan feci sonuçlara yol açan işlere ve planlara sürükler. Filmdeki etkileşimlerin çoğu baş karakterlerin görüş ve tutumlarına odaklanıyor ve yolları ayrılmadan önce neşeyle dans ettikleri son sahneyle doruğa ulaşıyor.
Filmde komedi unsurları bulunmasına rağmen Kazantzakis'in anti-kahramanı Zorba, genel olarak 'hayatı onaylayan' bir kişilik olarak anlaşıldı (Cacoyannis'in senaryosunda aslına sadık kalınarak yeniden çekildi). Korkunç bir kadın cinayetini konu alan filmde, Zorba'nın alaycı, bencil ve manipülatif kişiliğinin kararlı iyimserliğiyle birleştiğinde, yaşamın acımasızlıklarına ve değişimlerine bir tepki olduğu ve bunlara meydan okuduğu açıkça gösteriliyor.
Yunanistan'da 1 milyon doların altında bir fiyata çekilen Zorba, yalnızca ABD gişesinde üretim bütçesinin dokuz katından fazla hasılat elde ederek önemli bir kritik ve ticari başarı elde etti. Film, 37. Akademi Ödülleri'nde En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu (Kedrova), En İyi Görüntü Yönetmeni ve En İyi Sanat Yönetmeni ödüllerini kazandı. Diğer adaylıklar arasında, performansı film tarihinin en ikonik performanslarından biri olarak anılan ve sirtaki olarak bilinen halk dansını doğuran En İyi Film, En İyi Yönetmen ve En İyi Erkek Oyuncu dalında Anthony Quinn yer aldı. Film ve kaynak romanı daha sonra Cacoyannis, Quinn ve Kedrova'nın da katıldığı Tony ödüllü bir sahne müzikaline uyarlandı.
Senaryosunu Nikos Kazancakis'in aynı adlı romanından Mihalis Kakoyannis'in uyarlayıp yazdığı filmin yönetmeni ve kurgucusu da Mihalis Kakoyannis'dir. Kakoyannis aynı zamanda Anthony Quinn'le beraber filmin yapımcılarından da biridir. Önemli rollerinde Anthony Quinn, Alan Bates, Irene Papas ve Lila Kedrova'nın oynadıkları filmin müzikleri Mikis Theodorakis'e aittir. Film 1965 yılında 7 dalda Oscar'a aday gösterilmiş, bunlardan 3'ünü almıştır.