Loading AI tools
Samanyolu'nu da kapsayan ve 35'in üzerinde üyesi bulunan gökadalar grubu Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Yerel Grup, Samanyolu Gökadası'nı da barındıran bir gökada grubudur. Çapı yaklaşık olarak 3 milyon parsek (10 milyon ışık yılı; 9×1019 kilometre)[1] ve toplam kütlesi ise 2×1012 güneş kütlesi (4×1042 kg)[2] civarındadır. "Dambıl" şeklinde iki gökada topluluğundan oluşur. Samanyolu ve ona bağlı cüce gökadalar bir lobu, Andromeda Gökadası ve ona bağlı cüce gökadalar ise diğer lobu oluşturur. Bu iki topluluk birbirinden yaklaşık 800 kiloparsek (3×10 6 ly; 2×1019 km) uzaklıktadır ve birbirlerine doğru 123 km/s hızla hareket etmektedir.[3] Yerel Grup, daha büyük olan Başak Süperkümesi'nin bir parçasıdır ve bu da Laniakea Süperkümesi'nin bir parçası olabilir. Samanyolu bazı gökadaları gizlediği için Yerel Grup'taki tam sayı bilinmemekle birlikte, en az 80 üyesi olduğu tahmin edilmektedir ve bunların çoğu cüce gökadalardır.
Yerel Grup | |
---|---|
Gözlem verisi (Dönem J2000) | |
Ana yapı | Başak Süperkümesi |
En büyük iki üye olan Andromeda ve Samanyolu gökadalarının ikisi de, yaklaşık olarak 1012 güneş kütlesine sahip sarmal gökadalardır ve her birinin kendi uydu gökadalar sistemi bulunur:
Üçgen Gökadası (M33), yaklaşık 5×1010 M☉ (1×1041 kg) ile Yerel Grup'un üçüncü büyük üyesi ve sarmal gökadasıdır.[6] Üçgen Gökadası'nın Andromeda Gökadası'nın yoldaşı olup olmadığı belirsizdir. Bu iki gökada birbirinden 750.000 ışık yılı uzaklıktadır[7] ve 2-4 milyar yıl önce yakın bir geçiş yaşayarak Andromeda'nın diski boyunca yıldız oluşumunu tetiklemiştir. Balıklar Cüce Gökadası, Andromeda Gökadası ve Üçgen Gökadası'na eşit uzaklıktadır ve bu nedenle her ikisinin de uydusu olabilir.[8]
NGC 3109 ve yoldaşları Altılık A ve Pompa Cüce Gökadası'nın, Yerel Grup merkezine olan aşırı uzaklıkları nedeniyle üyelikleri belirsizdir.[3] Grubun diğer üyeleri ise muhtemelen bu büyük alt gruplardan kütleçekimsel olarak ayrılmışlardır: IC 10, IC 1613, Anka Cüce Gökadası, Aslan A, Tukan Cüce Gökadası, Balina Cüce Gökadası, Kanatlıat Cüce Düzensiz Gökadası, Wolf–Lundmark–Melotte, Kova Cüce Gökadası ve Yay Cüce Düzensiz Gökadası.[9]
"Yerel Grup" terimi Edwin Hubble tarafından 1936 tarihli kitabı The Realm of the Nebulae'nin VI. bölümünde tanıtıldı.[10] Orada bunu, "genel alanda izole edilmiş tipik bir küçük bulutsular grubu" olarak tanımladı ve aynı bölümde azalan parlaklık sırasına göre grubun bilinen üyelerini şöyle sıraladı: M31, Samanyolu, M33, Büyük Macellan Bulutu, Küçük Macellan Bulutu, M32, NGC 205, NGC 6822, NGC 185, IC 1613 ve NGC 147. Ayrıca IC 10'u da Yerel Grup'un olası bir parçası olarak tanımladı.
adı | tür | takımyıldız | notlar |
---|---|---|---|
Sarmal gökadalar | |||
Andromeda gökadası (M31, NGC 224) | SA(s)b | Andromeda | Grubun en büyük gökadası[11] Çap (D25 izofotu): 152.000 ışık yılı Kütle: (1,5±0,5)×1012 M☉ Yıldız sayısı: yaklaşık 1012. |
Samanyolu Gökadası | SBbc | Yay | Gruptaki en büyük ikinci gökada, grubun en kütleli gökadası olabilir.[12] Çap (D25 izofotu): 87.400 ışık yılı Kütle: (1,54±0,1)×1012 M☉ Yıldız sayısı: (2,5±1,5)×1011. |
Üçgen gökadası (M33, NGC 598) | SA(s)cd | Üçgen | Üçüncü en büyük, tek çubuksuz sarmal gökada ve Andromeda Gökadası'nın olası uydusu. Çap (D25 izofotu): 60.000 ışık yılı Kütle: 5×1010 M☉ Yıldız sayısı: 4×1010. |
Macellansı sarmal gökadalar | |||
Büyük Macellan Bulutu (LMC) | Irr/SB(s)m | Kılıçbalığı | Grubun dördüncü büyük üyesi, Samanyolu'nun uydusu ve yerel gruptaki tek Macellansı Sarmal Gökada Çap (D25 izofotu): 32.200 ışık yılı Kütle: 1×1010 M☉ |
NGC 3109 | SB(s)m | Suyılanı | Pompa-Altılık Grubunun Üyesi |
Eliptik gökadalar | |||
M32 (NGC 221) | E2 | Andromeda | Andromeda gökadası'nın uydusu |
Düzensiz gökadalar | |||
Wolf-Lundmark-Melotte (WLM, DDO 221) | Ir+ | Balina | |
IC 10 | KBm veya Ir+ | Kraliçe | |
Küçük Macellan bulutu (SMC, NGC 292) | SB(s)m pec | Tukan | Samanyolu'nun uydusu |
Balıklar Cüce Gökadası (LGS3) | Irr | Balıklar | olası? Üçgen gökadası'nın uydusu |
IC 1613 (UGC 668) | IAB(s)m V | Balina | |
Phoenix Cüce Galaksisi | Irr | Anka | |
Aslan A (Leo III) | IBm V | Aslan | |
Kova Cüce Gökadası (DDO 210) | IB(s)m | Kova | |
Yay Cüce Düzensiz Gökadası (SagDIG) | IB(s)m V | Yay | Yerel Grup içinde ağırlık merkezinden en uzak üye olduğu düşünülüyor.[13] |
NGC 6822 (Barnard'ın Gökadası) | IB(s)m IV-V | Yay | |
Kanatlıat Cüce Düzensiz Gökadası (DDO 216) | Irr | Kanatlıat | |
UGC 4879 (VV124) | IAm | Büyük Ayı | Yerel Gruptaki en izole gökadalardan biri. Yerel Grubun kenarında yer alır. |
Altılık A (UGCA 205) | Ir+V | Altılık | Pompa-Altılık Grubunun Üyesi |
Altılık B (UGC 5373) | Ir+IV-V | Altılık | Pompa-Altılık Grubunun Üyesi |
Aslan P | Irr | Aslan | Pompa-Altılık Grubunun Üyesi, olağanüstü derecede düşük metallik (Z = 0,03ZMW) |
AGC 198606 | Irr? | Aslan | Gaz zengini aşırı-soluk cüce gökada |
AGC 215417 | Irr? | Aslan | Gaz zengini aşırı-soluk cüce gökada |
AGC 219656 | Irr? | Aslan | Gaz zengini aşırı-soluk cüce gökada |
AGC 249525 | Irr? | Çoban | Gaz zengini aşırı-soluk cüce gökada, Yerel Grubun kenarında yer alır |
AGC 268069 | Irr? | Yılan | Gaz zengini aşırı-soluk cüce gökada |
Eliptik cüce gökadalar | |||
M110 (NGC 205) | dE6p | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın uydusu ve 9,3 milyar güneş kütlesiyle 5. büyük gökada. |
NGC 147 (DDO 3) | dE5 pec | Kraliçe | Andromeda gökadası'nın uydusu |
Cüce küremsi gökadalar | |||
Çoban I | dSph | Çoban | |
Balina Cüce Gökadası | dSph/E4 | Balina | |
Av köpekleri I ve Av köpekleri II | dSph | Av Köpekleri | Samanyolu'nun uydusu[14][15] |
Andromeda III | dE2 | Andromeda | Andromeda gökadası'nın uydusu |
NGC 185 | dE3 pec | Kraliçe | Andromeda gökadası'nın uydusu |
Andromeda I | dE3 pec | Andromeda | Andromeda gökadası'nın uydusu |
Heykeltıraş Cüce Gökadası (E351-G30) | dE3 | Heykeltıraş | Samanyolu'nun uydusu |
Andromeda V | dSph | Andromeda | Andromeda gökadası'nın uydusu |
Andromeda II | dE0 | Andromeda | Andromeda gökadası'nın uydusu |
Ocak Cüce Gökadası (E356-G04) | dSph/E2 | Ocak | Samanyolu'nun uydusu |
Karina Cüce Gökadası (E206-G220) | dE3 | Karina | Samanyolu'nun uydusu |
Aslan I (DDO 74) | dE3 | Aslan | Samanyolu'nun uydusu |
Altılık Cüce Gökadası | dE3 | Altılık | Samanyolu'nun uydusu |
Aslan II (Leo B) | dE0 pec | Aslan | Samanyolu'nun uydusu |
Küçük Ayı Cüce Gökadası | dE4 | Küçük Ayı | Samanyolu'nun uydusu |
Ejderha Cüce Gökadası (DDO 208) | dE0 pec | Ejderha | Samanyolu'nun uydusu |
Yay Eliptik Cüce Galaksisi (SagDSG) | dSph/E7 | Yay | Samanyolu'nun uydusu |
Tukan Cüce Gökadası | dE5 | Tukan | |
Kraliçe Cüce Gökadası (Andromeda VII) | dSph | Kraliçe | Andromeda gökadası'nın uydusu |
Kanatlıat Küremsi Cüce Gökadası (Andromeda VI) | dSph | Kanatlıat | Andromeda gökadası'nın uydusu |
Büyük Ayı Cüce Gökadası I ve Büyük Ayı Cüce Gökadası II | dSph | Büyük Ayı | Samanyolu'nun uydusu |
Aslan IV | dSph | Aslan | Samanyolu'nun uydusu |
Aslan V | dSph | Aslan | Samanyolu'nun uydusu |
Aslan T | dSph/Irr | Aslan | Samanyolu'nun uydusu |
Çoban II | dSph | Çoban | Samanyolu'nun uydusu |
Çoban III | dSph | Çoban | Samanyolu'nun uydusu |
Çoban IV | dSph | Çoban | Samanyolu'nun uydusu |
Berenis'in Saçı | dSph | Berenis'in Saçı | Samanyolu'nun uydusu |
Segue 2 | dSph | Koç | Samanyolu'nun uydusu |
Herkül | dSph | Herkül | Samanyolu'nun uydusu |
Balıklar II | dSph | Balıklar | Samanyolu'nun uydusu |
Ağcık II | dSph | Ağcık | Samanyolu'nun uydusu |
Ağcık III | dSph | Ağcık | Samanyolu'nun uydusu |
Irmak II | dSph | Irmak | Samanyolu'nun muhtemel uydusu |
Turna I | dSph | Turna | Samanyolu'nun uydusu |
Turna II | dSph | Turna | Samanyolu'nun uydusu |
Tukan II | dSph | Tukan | Samanyolu'nun uydusu |
Suyılanı I | dSph | Suyılanı | Samanyolu'nun uydusu |
Ejderha II | dSph | Ejderha | Samanyolu'nun uydusu |
Karina III | dSph | Karina | Samanyolu'nun uydusu |
Triangulum II (Laevens 2) | dSph | Üçgen | Samanyolu'nun uydusu |
Karina II | dSph | Karina | Samanyolu'nun uydusu |
Ressam II | dSph | Ressam | Samanyolu'nun uydusu |
Saat II | dSph | Saat | Samanyolu'nun uydusu |
Başak I | dSph | Başak | Samanyolu'nun uydusu |
Kova II | dSph | Kova | Samanyolu'nun uydusu |
Kupa II | dSph | Kupa | Samanyolu'nun uydusu |
Suyılanı II | dSph | Suyılanı | Samanyolu'nun uydusu |
Pompa II | dSph | Pompa | Samanyolu'nun uydusu |
Kanatlıat III | dSph | Kanatlıat | Samanyolu'nun uydusu |
Kanatlıat IV | dSph | Kanatlıat | Samanyolu'nun uydusu[16] |
Kanatlıat W | dSph | Kanatlıat | Yeni yıldız oluşumu, hala yıldız oluşturuyor olabilir |
Balina III | dSph | Balina | Samanyolu'nun uydusu |
Tukan B | dSph | Tukan | |
Kahraman I Cüce Gökadası (Andromeda XXXIII) | dE | Kahraman | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Pompa Cüce Gökadası | dE3/dSph/Irr? | Pompa | Pompa-Altılık Grubu'nun üyesi |
Andromeda IX | dSph | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda X | dSph | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda XI | dSph | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda XII | dSph | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın muhtemel uydusu |
Andromeda XIII (Balıklar III) | dSph | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda XIV (Balıklar IV) | dSph | Balıklar | Andromeda Gökadası'nın muhtemel uydusu |
Andromeda XV | dSph | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda XVII | dSph | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda XIX | dSph | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda XX | dSph | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda XXI | dSph | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda XXII | dSph | Balıklar | Üçgen Gökadası'nın muhtemel uydusu |
Andromeda XXIII | dSph | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda XXIV | dSph | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda XXV | dSph | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda XXVI | dSph | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda XXVII | dSph | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın uydusu, gelgitsel olarak bozulmuş[17] |
Andromeda XXIX | dSph | Kanatlıat | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda XXX (Cassiopeia II) | dSph? | Kraliçe | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda XXXI (Lacerta I) | dSph? | Kertenkele | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda XXXII (Cassiopeia III) | dSph? | Kraliçe | Andromeda Gökadası'nın uydusu |
Andromeda XXXIV (Pegasus V) | dSph | Kanatlıat | Andromeda Gökadası'nın uydusu[18] |
Andromeda XVI (Balıklar V) | dSph | Balıklar | Andromeda Gökadası'nın muhtemel uydusu |
Andromeda XXVIII | dSph? | Kanatlıat | Andromeda Gökadası'nın muhtemel uydusu |
Andromeda XXXIII (Perseus I) | dSph? | Kahraman | Andromeda Gökadası'nın muhtemel uydusu |
Andromeda XVIII | dSph | Andromeda | |
Erboğa I | dSph | Erboğa | Samanyolu'nun uydusu[19] |
Balıklar VII (Triangulum III) | dSph? | Balıklar | Aday, Üçgen Gökadası'nın olası uydusu[20] |
Tanımlama net değil | |||
Başak Yıldız Akımı | dSph (kalıntı)? | Başak | Samanyolu ile birleşme sürecinde |
Büyük Köpek Cüce Gökadası | Irr? | Büyük Köpek | Muhtemelen Samanyolu ile birleşme sürecindeki bir cüce gökada |
Hydra 1 | Suyılanı | Muhtemelen Samanyolu ile birleşme sürecindeki bir cüce gökada | |
Tukan III | dSph veya küme? | Tukan | Samanyolu'nun uydusu, gelgitle bozulmuş |
Tukan IV | dSph veya küme? | Tukan | Samanyolu'nun uydusu |
Tukan V | dSph veya küme? | Tukan | Muhtemelen var olmayan |
Columba I | dSph veya küme? | Güvercin | Samanyolu'nun uydusu |
Segue 1 | dSph veya Küresel Küme | Aslan | Samanyolu'nun uydusu |
Balina II | Balina | Muhtemelen Sagittarius gelgit akışının bir parçası | |
Willman 1 | dSph veya Küresel yıldız kümesi? | Büyük Ayı | 147.000 ışık yılı uzaklıkta |
Saat I | dSph veya Küresel Küme | Saat | Samanyolu'nun uydusu. Saat Süperkümesi ile karıştırılmamalıdır. |
Pictoris | dSph veya Küresel Küme | Ressam | Samanyolu'nun uydusu |
Phoenix II | dSph veya Küresel Küme | Anka | Samanyolu'nun uydusu |
Indus I (Kim 2) | dSph veya Küresel Küme | Hint | Samanyolu'nun uydusu |
Irmak III | dSph veya Küresel Küme | Irmak | Samanyolu'nun veya KMB'nin uydusu[21] |
Sagittarius II | dSph veya Küresel Küme | Yay | Samanyolu'nun uydusu |
Andromeda VIII | dSph? | Andromeda | Andromeda Gökadası'nın uydusu, gelgitle boulzumuş |
Pompa B | Pompa | Pompa-Altılık Grubu'nun üyesi | |
Muhtemelen üye olmayanlar | |||
GR 8 (DDO 155) | Im V | Başak | |
IC 5152 | IAB(s)m IV | Hintli | |
NGC 55 | SB(s)m | Heykeltıraş | |
NGC 404 | E0 or SA(s)0- | Andromeda | |
NGC 1569 | Irp+ III-IV | Zürafa | |
NGC 1560 (IC 2062) | Sd | Zürafa | |
Zürafa A | Irr | Zürafa | |
Argo Cüce Gökadası | Irr | Karina | |
UKS 2323-326 | Irr | Heykeltıraş | |
UGC 9128 (DDO 187) | Irp+ | Çoban | |
Palomar 12 (Oğlak Cüce Gökadası) | Oğlak | eski bir küremsi cüce olduğu zannedilen küresel küme. | |
Palomar 4 (Büyükayı Cüce Gökadası) | Büyük Ayı | eski bir cüce küremsi gökada zannedilen küresel küme. |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.