Balina Cüce Gökadası

Balina Cüce Gökadası, Balina takımyıldızı yönünde bulunan 'düşük yüzey parlaklığına sahip' bir cüce küremsi gökadadır. Dünya'dan yaklaşık olarak 2,46 milyon ışık yılı uzaklıkta yer alan gökada, 1999 yılında Alan B. Whiting, George Hau ve Mike Irwin tarafından keşfedilmiş ve Yerel Grup'un bir üyesi olduğu anlaşılmıştır.^[2][3]

Balina Cüce Gökadası
HUT tarafından elde edilen Balina Cüce Gökadası'nın fotoğrafı
Gözlem verisi (Dönem J2000)
Takımyıldız	Balina
Sağ açıklık (α)	00sa 26d 11,0s[1]
Dik açıklık (δ)	-11° 02′ 40″[1]
Galaksi sınıfı	dSph[1]
Görünür büyüklük (V)	14,4[1]
Görünür boyut (V)	5,0′ × 4,3′[1]
Özellikler
Kırmızıya kayma (z)	-0,000290 ± 0,000000[1]
Helyo dikey hız (${\displaystyle v_{r}}$)	(-87 ± 0) km/s[1]
Mesafe	2,46 ± 0,08 Mly (755 ± 24 kpc)[2]
Katalog belirtmeleri
PGC 3097691[1]

Samanyolu'nu da içeren Yerel Grup'taki iki büyük gökadadan uzaktır (> 300 kpc), bu da onu Tukan Cüce Gökadası gibi izole bir cüce küremsi gökada yapar.^[4] Bu tip izole cüce küremsi gökadalar, Yerel Grup'ta oldukça nadirdir ve oluşum biçimleriyle ilgili soruları gündeme getirmektedir. Gökadada en kolay gözlemlenebilen yıldızların tamamı kırmızı devlerdir.^[5] Hubble Uzay Teleskobu'ndaki ACS kamerası kullanılarak yapılan bir çalışma, Balina Cüce Gökadası'nın bu yıldızları esas olarak 12 milyar yıl önce, 2-3 milyar yıllık bir süre zarfında oluşturduğunu göstermiştir. 8 milyar yıl öncesinden beri (z~1) Balina Cüce Gökadası'nda başka yıldız oluşmamıştır. Hubble teleskobu sayesinde bu çalışma, düşük parlaklıktaki yıldızlara (V bandı için m < 28 mag) odaklanabilmiş ve böylece güneş tipi yıldızlara ulaşabilmiştir. Maviye kayma değeri 0,000290'dır ve bu nedenle Samanyolu'na doğru 87 km/s hızla hareket eder.

2000 yılı itibarıyla, Balina Cüce Gökadası ile ilişkilendirilen yıldızlararası nötr hidrojen gazı tespit edilmemiştir.^[3]

Kaynakça

1. "NED results for object Cetus Dwarf Spheroidal*". NASA/IPAC EXTRAGALACTIC DATABASE. 10 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2024.
2. McConnachie, A. W.; Irwin, M. J.; Ferguson, A. M. N.; Ibata, R. A.; Lewis, G. F.; Tanvir, N. (2005). "Distances and metallicities for 17 Local Group galaxies". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 356 (4): 979-997. arXiv:astro-ph/0410489 $2. Bibcode:2005MNRAS.356..979M. doi:10.1111/j.1365-2966.2004.08514.x.
3. van den Bergh, Sidney (Nisan 2000). "Updated Information on the Local Group". The Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 112 (770). ss. 529-536. arXiv:astro-ph/0001040 $2. Bibcode:2000PASP..112..529V. doi:10.1086/316548.
4. Alan B. Whiting; George Hau; Mike Irwin (31 Ağustos 1999). "A New Local Group Galaxy in Cetus". The Astronomical Journal. 118 (6): 2767-2774. Bibcode:1999AJ....118.2767W. doi:10.1086/301142.
5. Hartmut Frommert. "Cetus Dwarf". SEDS. 2 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Dış bağlantılar

• WikiSky'da Balina Cüce Gökadası: DSS2, SDSS, GALEX, IRAS, Hidrojen α, X-Ray, Astrofoto, Gök Haritası