Loading AI tools
yerel dizin hizmeti Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Yelp, merkezi San Francisco, Kaliforniya'da bulunan halka açık bir Amerikan şirketidir. Şirket, işletmeler hakkında kitle kaynaklı incelemeler yayınlayan Yelp.com web sitesini ve Yelp mobil uygulamasını geliştirir, işletir ve pazarlar. Ayrıca Yelp Rezervasyonları adı verilen bir çevrimiçi rezervasyon hizmeti de işletmektedir.
 | |
| Tip | Halka açık şirket |
|---|---|
| Menkul değer sembolü | NYSE: YELP S&P 400 Component |
| Endüstri | Yerel arama motoru, şirket değerlendirme ve incelme, online yemek teslimatı |
| Kuruluş | Ekim 2004) |
| Kurucu | Jeremy Stoppelman Russel Simmons |
| Genel merkezi | 140 New Montgomery San Francisco, Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri |
| Hizmet alanları | dünya çapında |
| Önemli kişiler | |
| Ürün | Online reklam |
| Gelir |  1,014 milyar dolar (2019)[1] |
| Çalışan sayısı | 5.950 (2019)[2] |
| Web sitesi | yelp.com |
Yelp, eski PayPal çalışanları Russel Simmons ve Jeremy Stoppelman tarafından 2004 yılında kuruldu. Yelp uygulamasının kullanımının artmasıyla birlikte şirket, sonraki yıllarda şirketin bütçesini artırmak birkaç fonlama turu düzenledi. 2010'a gelindiğinde şirket 30 milyon dolarlık bir gelire sahipti ve web sitesinde yaklaşık 4,5 milyon kitle kaynaklı inceleme yayınlanmıştı. Yelp, 2009 ile 2012 arasında Avrupa ve Asya'da büyüdü. 2009'da potansiyel bir satın alma için Google ile birkaç görüşmeye yapıldı. Yelp, Mart 2012'de halka arz edildi ve iki yıl sonra ilk kez kâr üretmeye başladı.[3][4] Yelp, 2019'un ikinci çeyreği itibarıyla, masaüstü bilgisayar üzerinden aylık ortalama 61,8 milyon tekil ziyaretçiye ve mobil web sitesi üzerinden 76,7 milyon tekil ziyaretçiye sahip olduğunu bildirdi.[5] Yelp, 30 Haziran 2019 itibarıyla Yatırımcı İlişkileri sayfasında, web sitesinde 192 milyon yorum bulunduğunu belirtti.[6]
Şirket, sitesinde incelenen işletmelerden gelir elde etmek için haksız uygulamalarda bulunmakla suçlandı - örneğin, reklam hizmetlerini satın almayan şirketler için daha olumsuz yorum bilgileri sunarak veya bu tür ödeme yapmayan şirketlerin rakiplerinin reklamlarını belirgin bir şekilde öne çıkartıp ödeme yapmayan şirketleri cezalandırmak veya tersine, ödeme yapan şirketler hakkındaki olumsuz incelemeleri şirketlerin genel derecelendirmesinden hariç tutma.[7] Bazı reklam satış temsilcilerinin agresif ve yanıltıcı taktikler uyguladığı hakkında şikayetler de olmuştur. Şirketin inceleme sisteminin güvenilirliği, bir şirketin kendi işletmesini tanıtmak için gönderdiği yanlış olumlu incelemeler veya rakip işletmeler hakkında gönderilen yanlış olumsuz incelemeler gibi harici kullanıcılar tarafından yapılan sahte incelemelerden de etkilenmiştir - "astroturfing" olarak da bilinen bu uygulamaya karşı Yelp çeşitli yöntemlerle mücadele etmeye çalışmıştır.
İki eski PayPal çalışanı, Jeremy Stoppelman ve Russel Simmons, Yelp'i 2004 yılında bir iş geliştirme merkezi olan MRL Ventures'da kurdu.[8] E-posta tabanlı bir tavsiye ağı kurma fikrini Stoppelman gribe yakalandıktan[9] ve yerel bir doktor için çevrimiçi bir öneri bulmakta zorlanınca geliştirdiler.[10][11] Kurucu ortakların PayPal'dan eski meslektaşı ve MRL Ventures'ın kurucusu Max Levchin, ilk fon olarak 1 milyon dolar sağladı.[12] Kullanıcı incelemelerine dayanarak yerel hizmetler projesini başlatan MRL'nin kurucu ortağı David Galbraith, "Yelp" adını ortaya attı.[13] Şubat 2013'te yayınlanan bir röportajda[14] Stoppelman, şirketin adı için neden "Yelp"e karar verdiklerini açıkladı ve "kısa, akılda kalıcı, hecelenmesi kolay ve" 'yardım' [help] ve 'sarı sayfalar' [yellow pages] gibi bir tınısı var" dedi.[15]
Fortune Magazine'e göre Yelp'in ilk e-posta tabanlı sistemi "karmaşıktı".[12] Fikir yatırımcılar tarafından reddedildi ve kurucuların arkadaşları ve aileleri dışındaki kimseyi çekmedi. Kullanım verileri, kullanıcıların tavsiye isteklerini yanıtlamadıklarını ancak kontrol edilmeyen incelemeler yazmalarına olanak tanıyan "Gerçek Yorumlar" özelliğini kullandıklarını gösterdi. San Francisco Chronicle'a göre 2005 sonlarında yeniden tasarlandıktan sonra "sitenin popülerliği arttı".[16] Yelp, 2005 yılında Bessemer Ventures'tan 5 milyon dolar ve Benchmark Capital'den Kasım 2006'da 10 milyon dolar fon aldı. Sitedeki yorumcu sayısı 2005'te 12.000'ken 2006'da 100.000'e çıktı.[17] 2006 yazında, sitenin aylık bir milyon ziyaretçisi vardı. Şubat 2008'de DAG Ventures'tan 15 milyon dolar fon topladı.[18][19] Elevation Partners 2010 yılında 100 milyon dolar yatırım yaptı; çalışanlardan ve yatırımcılardan öz sermaye satın almak için 75 milyon dolar harcanırken, satış kadrosuna ve genişlemeye 25 milyon dolar ayrıldı.[20] Yelp, 2007'de altı milyon aylık ziyaretçiden 2008'de 16,5 milyona ve aynı dönemde 12 şehirden 24 şehre büyüdü. 2009 yılına kadar site 4,5 milyon yorum topladı.[21] 2010 itibarıyla Yelp'in gelirlerinin 30 milyon dolar olduğu tahmin ediliyordu ve şirket 300 kişi istihdam ediyordu.
Yelp, Ocak 2009'da Birleşik Krallık[22] ve aynı yılın Ağustos ayında Kanada için bir site açtı.[21] İngilizce olmayan ilk Yelp sitesi 2010 yılında Fransa'da açıldı; kullanıcılar Fransızca veya İngilizce içerik okuma ve yazma seçeneğine sahipti.[23] Yelp 2010'dan 2011'e kadar Avusturya, Almanya, Hollanda ve İspanya'da birkaç site daha açtı. Aynı dönemde uluslararası web sitesi trafiği iki katına çıktı.[24] Avustralya için web sitesi Kasım 2011'de açıldı.[8] Bu site başlangıçta bir milyon işletme hakkında bilgi sağlayan Telstra ile kurulan bir ortaklıkla desteklendi[25] ama başlangıçta site düzgün çalışmıyordu.[26] Yelp, 2012 sonu itibarıyla Türkiye[27] ve Danimarka[28] da dahil olmak üzere 20 ülkede faaliyet gösteriyordu. Yelp'in Asya'daki ilk sitesi Eylül 2012'de Singapur'da [9] açıldı ve bunu 2014'te Japonya'da açılan site takip etti.[29]
Aralık 2009'da Google şirketi satın almak için Yelp ile görüşmelere başladı[30][31] ancak iki taraf bir anlaşmaya varılamadı.[32][33] The New York Times'a göre, Google yaklaşık 500 milyon dolar teklif etti ancak Yahoo 1 milyar dolar teklif ettikten sonra teklif reddedildi.[34] Tech Crunch, Google'ın Yahoo'nun teklifi seviyesinde bir teklif vermeyeceğini bildirdi. Yelp yönetimi ile yönetim kurulu arasında teklifler hakkında bir anlaşmazlık sonrasında her iki teklif de reddedildi.[35] Haziran 2015'te Yelp, Google'ın kendi çevrimiçi hizmetlerini öne çıkarmak için arama sonuçlarını değiştirdiğini iddia eden bir çalışma yayınladı.[36][37]
Yelp Nisan 2011'de Yelp Deals adlı bir hizmet başlattı[38] ancak Ağustos ayına kadar artan rekabet ve pazar doygunluğu nedeniyle bu hizmeti geri çekti.[39] Aynı yılın Eylül ayında, Federal Ticaret Komisyonu Yelp'in, Google'ın Yelp web içeriğini yetkisiz olarak kullandığı ve Google'ın arama motoru algoritmalarının Yelp tarafından sağlanan benzer hizmetler yerine Google Rehber'i öne çıkardığı yönündeki iddialarını araştırdı.[40][41] Ocak 2014 sözleşmesinde, Google'a, Federal Ticaret Komisyonu tarafından anti-tröst davası açılmadı ancak Google, Yelp gibi hizmetlere verilerinin Google'ın web sitelerinde toplanıp kullanılmasını devre dışı bırakmasına izin vermek seçeneği vermek zorunda kaldı.[42]
Kasım 2011'de Menkul Kıymetler ve Borsa Kuruluna halka arz başvurusunda bulunan Yelp'in hisseleri[43][44][45] New York Borsası'nda 2 Mart 2012 tarihinde işlem görmeye başladı. 15 dolarlık hisse fiyatıyla,[46] şirketin değeri 898 milyon dolardı.[47][48] Yelp, 2012 yılında 50 milyon dolar karşılığında en büyük Avrupalı rakibi Qype'ı satın almayı kabul etti.[9][49] Ertesi yıl CEO Jeremy Stoppelman maaşını 1 dolara düşürdü.[50][51] Yelp, 2013 yılında 12,7 milyon dolar nakit ve şirket hissesi karşılığında yeni kurulan çevrimiçi rezervasyon şirketi SeatMe'yi satın aldı.[52][53][54][55] Yelp'in 2013'ün ikinci çeyreğinde elde ettiği 55 milyon dolarlık gelir "beklentileri aştı" ancak şirket henüz kâr elde edemiyordu.[56][57]
Yelp, 2012/13'te San Francisco'daki 140 New Montgomery'nin (eski PacBell binası) 12 katında yaklaşık 150.000 fit kare (yaklaşık 14.000 metrekare) alanlık yeni şirket merkezine taşındı.[58]
Şirket 2014'ün ikinci yarında ilk defa kar açıkladı.[56] Bu durum işletme sahiplerinin artan reklam harcamaları ve muhtemelen Google'ın yerel arama algoritmasındaki değişiklikler sayesinde gerçekleşti.[59] Algortimadaki bu değişiklik Google Piegon olarak adlandırılır ve Yelp ve TripAdvisor gibi yetkili yerel yorum sitelerinin daha fazla görünürlük kazanmasını sağlamıştır.[60] Aynı yıl boyunca Meksika, Japonya ve Arjantin'de Yelp web siteleri açıldı.[61] Yine 2014 yılında Yelp, Alman merkezli restoran inceleme sitesi Restaurant-Kritik ve Fransız merkezli CityVox'u satın alarak Avrupa'da genişledi.[62][63][64]
Şubat 2015'in başlarında Yelp, çevrimiçi yemek siparişi hizmeti olan Eat24'ü 134 milyon dolara satın aldığını duyurdu.[65][66][67] Ardından Ağustos 2017'de Yelp, Eat24'ü Grubhub'a 287,5 milyon dolara sattı.[68][69] Satın alma sonucunda Grubhub'ın teslimat sistemi restoranların Yelp profillerine entegre edildi.[70]
2015'in sonlarında, Yelp'e bir "Kamu Hizmetleri ve Devlet" bölümü eklendi ve ABD hükûmetine bağlı Genel Hizmetler İdaresi, devlet kurumlarını Yelp'te resmi sayfalarını oluşturmaya ve izlemeye teşvik etmeye başladı.[71] Örneğin, Ulaşım Güvenliği İdaresi resmi TSA Yelp sayfasını oluşturdu.[72][73] Aynı yılın sonlarında Yelp, San Francisco'da, teftişlerde kötü hijyen puanı alan restoranlarla ilgili bilgileri restoranın sayfasındaki tüketici uyarıları kısmına ekleme denemeleri yapmaya başladı.[74] Boston Çocuk Hastanesi tarafından yürütülen araştırma sonucunda gıda zehirlenmesiyle ilişkili anahtar kelimeler içeren Yelp incelemelerinin restorandaki yetersiz hijyen ile güçlü bir şekilde bağlantılı olduğu ortaya çıktı. Columbia Üniversitesi'nden araştırmacılar üç restoranla ilgili daha önce bildirilmemiş gıda zehirlenmesi salgınlarını belirlemek için Yelp verilerini kullandılar.[75]
Yelp, 2016 yılının üçüncü çeyreği için hazırladığı kazanç raporuyla eşzamanlı olarak 2 Kasım 2016'da, Kuzey Amerika dışındaki faaliyetlerini büyük ölçüde azaltacağını ve uluslararası genişlemeyi durduracağını duyurdu. Bu, Yelp'in 30'dan fazla uluslararası pazarında satış, pazarlama, halkla ilişkiler, ticari sosyal yardım ve devlet ilişkileri departmanlarında çalışan tüm uluslararası çalışanların işten çıkarılmasıyla sonuçlandı. Yurtdışı çalışanları artık mühendislik ve ürün yönetimi üstüne çalışan kişilerden oluşuyor. Yelp, bu işten çıkarmaların yalnızca 175 kişiyi veya toplam işgücünün yüzde 4'ünü etkilediğini iddia etti.[76][77]
Yelp, Nisan 2017'de Wi-Fi pazarlama şirketi Turnstyle Analytics'i 20 milyon dolara satın aldığını duyurdu.[78][79]
Yelp, 2020'nin başlarında, 55 Hawthorne Street, San Francisco adresinde 235 çalışan için bir yer kiralayacağını duyurdu.[80] Amerika Birleşik Devletleri'ndeki COVID-19 pandemisi sırasında işletmelerin kapatılması ve eve siparişler Yelp aramalarında büyük bir düşüşe (kategoriye bağlı olarak Mart'tan Nisan'a %64 ile % 83 düşüş) ve şirket gelirlerinde büyük bir kayba neden oldu. 9 Nisan'da şirket, 1.000 çalışanını işten çıkaracağını, 1.100 çalışanının ise haklarında kesintiye gidip çalışma saatlerini azaltacağını, yönetici ücretlerini %20-30 oranında azaltacağını ve 2020'nin geri kalanı için CEO'ya ödeme yapmayacağını duyurdu.[81]
Yelp'in web sitesi Yelp.com, kitle kaynaklı bir yerel işletme inceleme ve sosyal ağ sitesidir.[12] Site, restoranlar veya okullar gibi özel yerlere ayrılmış sayfalara sahiptir, burada Yelp kullanıcıları bir ila beş yıldız derecelendirme sistemi kullanarak[17] ürün veya hizmetlerin incelemesini yapabilir.[84] İşletmeler ayrıca iletişim bilgilerini, çalışma saatlerini ve diğer temel bilgilerini güncelleyebilir veya özel fırsatlar ekleyebilir.[21] İnceleme yazmaya ek olarak, kullanıcılar incelemelere tepki verebilir, etkinlikler planlayabilir veya kişisel yaşamlarını tartışabilirler. Site, 2017'nin 4. çeyreği itibarıyla aylık 141 milyon tekil ziyaretçiye ve 148 milyon incelemeye sahipti.[5]
2016 yılında, sitede listelenen işletmelerin %78'inin puanı üç veya daha iyiydi[85] ancak bazı olumsuz yorumlar çok kişisel veya aşırı düzeydeydi.[17] İncelemelerin bazıları eğlenceli veya yaratıcı bir şekilde yazılmıştır.[16] 2014 yılı itibarıyla kullanıcılar beğendikleri yorumları "beğen" seçeneği ile oylayabiliyor ve bu da bu incelemelerin sistemde daha belirgin bir şekilde yer almasını sağlıyordu.[86] 2008 itibarıyla, her gün kullanıcılar tarafından yapılan oylamaya göre bir "Günün Değerlendirmesi" belirlenir.[87]
Haziran 2016 itibarıyla Yelp aramalarının %72'si mobil cihazlar üstünden yapılmaktadır.[85] Yelp iPhone uygulaması Aralık 2008'de çıktı.[88] Ağustos 2009'da Yelp, iPhone uygulamasında Monocle adlı gizli bir Sürpriz Yumurta artırılmış gerçeklik özelliği içeren bir güncelleme çıkardı; bu, iPhone kamerası ile işletmelere bakan kullanıcıların kamera ekranında görülen işletmelerle ilgili Yelp verilerini görmelerine olanak tanıdı.[89] Check-in özellikleri 2010 yılında eklendi.[90]
Yelp kullanıcıları, ilk olarak Haziran 2010'da eklenen bir özellik olan Yelp Rezervasyonları aracılığıyla Yelp'te restoran rezervasyonları yapmaya başladı.[91] Yelp'in rezervasyon özellikleri Yelp tarafından 2013 yılında satın alınan SeatMe aracılığıyla eklenmiştir.[52] Bundan önce Yelp, OpenTable aracılığıyla rezervasyon hizmetleri sunuyordu.[92] 2013 yılında, Yelp'e yemek siparişi verme ve eve servis özellikleri[93] ve ayrıca hijyen denetim puanlarını görüntüleme[94] ve spalarda randevu alma özelliği eklendi.[95] Yelp'in içeriği Apple'ın Siri "sanal asistanı" ile Apple'ın Eylül 2012 iOS 6 işletim sistemi sürümünün haritalama ve yol tarifi uygulamasına entegre edildi.[96][97]
Mart 2014'te Yelp, sipariş ve randevu servisine manikür, çiçek teslimatları, golf oyunları ve hukuki danışmanlık gibi kategoriler ekledi.[98] Ekim 2014'te, otel arama sitesi Hipmunk ile işbirliği yapan şirket, Yelp aracılığıyla otel rezervasyonu yapma özelliklerini ekledi.[62][95]
Yelp, kredi kartı satın alımlarını çevrimiçi reklamlara bağlayan bir şirket olan Empyr ile ortaklık kurarak 2016 yılında bazı ABD restoranlarında %7-10 oranında geri ödeme programı başlattı.[99][100][101]
Yelp, 14 Şubat 2017'de, kullanıcıların işletmeler hakkında mekana özgü sorular sormasına olanak tanıyan Yelp Questions and Answers özelliğini kullanıma sundu.[102]
Yelp, 2008'de işletme sahiplerinin yorumlara yanıt verebilmesini sağlayan bir özellik geliştirdi.[17][103] İşletmeler, yorum yazarına mesaj göndererek veya profil sayfalarında herkese açık olarak yanıt verebilir. Bazı durumlarda, kötü bir deneyime yaşamış Yelp kullanıcıları, işletmelerin şikayetlerini çözme çabaları nedeniyle yorumlarını daha olumlu bir şekilde güncelledi. Diğer bazı durumlarda, yorumcular ve işletme sahipleri arasındaki anlaşmazlıklar tacize ve fiziksel tartışmalara yol açmıştır. Yelp kullanıcıları bunun nadiren gerçekleştiğini söylese de, sistemin işletme sahiplerinin yorumculara ücretsiz yiyecek veya indirimlerle rüşvet verip olumlu yorumlar alabileceği eleştirileri ortaya çıktı.[87] Bir işletme sahibi, yorumlara yanıt vermelerine ve trafik raporlarını görmelerine olanak tanıyan bir profil "alabilir". İşletmeler ayrıca, Yelp "check-in" özelliğini kullanarak sık sık ziyaret eden Yelp kullanıcılarına indirim de sunabilir.[90][104] Yelp 2014 yılında işletme sahiplerinin yorumlara yanıt vermesi ve profillerini bir mobil cihazdan yönetmesi için bir uygulama çıkardı.[105] İşletme sahipleri ayrıca bir yorum Yelp'in içerik kurallarını ihlal ederse, kaldırılması için yorumu işaretleyebilir.[106]
Yelp'in gelirleri esas olarak küçük işletmelere reklam ve listelerde öne çıkarma hizmeti satışından gelir.[11][17] Reklam verenler, işletmelerinin arama sonuçlarının en üstünde görünmesi için ödeme yapabilir veya rakiplerinin sayfalarında reklam yayınlayabilir.[21][103] 2016 itibarıyla, reklam geliri yıldan yıla %30 oranında artıyordu.[107] Yelp, yalnızca en az üç yıldızlı derecelendirmeye sahip işletmelerin reklama kaydolmasına izin verir.[16] Başlangıçta sponsorlu bir "favori inceleme", olumlu bir incelemeyi olumsuz olanların üzerine çıkarabilirdi ancak Yelp, reklam verenlerin ücret karşılığında daha olumlu bir inceleme görünümü elde edebildiği yönündeki geçerli eleştiri karşısında 2010 yılında bu hizmeti vermeyi bıraktı.[108][109]
5 Haziran 2020'de Yelp, platformdaki işletmelerin şirket sahibinin siyahi olduğunu belirtmesine izin veren yeni bir araç çıkardı.[110] Kullanıcılar artık desteklemek istedikleri siyahilere ait işletmeleri Yelp uygulamasında arayabilir.[111]
2011'de yayınlanan bir Harvard Business School araştırması, Yelp derecelendirmesindeki her "yıldızın" işletme sahibinin satışlarını yüzde 5-9 oranında etkilediğini tespit etti.[112][113] Berkeley'den iki ekonomistin 2012 yılında yaptığı bir araştırma, Yelp'te 3,5 yıldızdan 4 yıldıza yükselmenin, restoranın yoğun saatlerde rezervasyon alma olasılığını yüzde 19 artırdığını tespit etti.[114] Yodle tarafından 2014'te 300 küçük işletme sahibinin arasında yapılan bir anket işletme sahiplerinin yüzde 78'inin olumsuz incelemelerden endişe duyduğunu ortaya koydu. Ayrıca, ankete katılanların yüzde 43'ü, incelemenin gerçek bir müşteri tarafından yazıldığına dair bir doğrulama olmadığı için çevrimiçi incelemelerin adil olmadığını düşündüklerini söyledi.
BusinessWeek'e göre Yelp'in küçük işletmelerle karmaşık bir ilişkisi vardır.[115] Yelp hakkındaki eleştiriler, incelemelerin meşruiyetine, Yelp'in yaptığı açıklamalarda reklam harcamalarını artırmak için yorumları manipüle etmesi ve engellemesinin yanı sıra kullanıcıların gizlilik hakları üzerine odaklanır.
Yelp daha etkin hale geldikçe, işletme sahiplerinin ve rakiplerinin sahte yorumlar yazması olgusu, "astroturfing" olarak bilinen fenomen, daha yaygın hale geldi.[86] Harvard'dan Doçent Doktor Michael Luca ve Boston Üniversitesi'den Georgios Zervas'ın yaptığı bir araştırma, Boston'daki 316.415 incelemeyi analiz etti ve sahte incelemelerin yüzdesinin 2006'da sitenin bulunan incelemelerinin% 6'sından 2014'te %20'sine yükseldiğini buldu.[112] Yelp'in kendi inceleme filtresi, incelemelerin %25'ini şüpheli olarak tanımlar.[116]
Yelp, bir incelemenin gerçek olup olmadığını değerlendirmeye yarayan ve sitenin Kullanım Koşulları gereği bir kullanıcının gerçek kişisel deneyimlerine dayanmadığını düşündüğü incelemeleri filtreleyen tescilli bir algoritmaya sahiptir.[17][117] İnceleme filtresi ilk olarak site kurulduktan iki hafta sonra geliştirildi ve şirket "ilk açıkça sahte incelemeleri" belirledi.[116] Filtrelenen yorumlar özel bir alana taşınır ve işletmelerin yıldız puanına dahil edilmez. Filtrenin bazen gerçek incelemeleri işaretlemesi işletme sahiplerinden şikayetlere yol açar.[86] New York Başsavcısı Eric T. Schneiderman incelediği kitle kaynaklı web siteleri arasında Yelp'in "en agresif" astroturfing filtresine sahip site olduğunu söyledi. Yelp ayrıca filtrenin nasıl çalıştığını açıklamadığı için eleştirildi. Bu bilgiyi açıklaması durumunda filtrenin açıklarından faydalanılabileceğini savundu.
Yelp ayrıca, kendi yorumlarını yazan işletmeleri ortaya çıkarmak için "gizli operasyonlar" da yürütür.[118] Yelp, Ekim 2012'de yorumlar için ödeme yaptığına inandığı 150 işletmeye 90 günlük bir "tüketici uyarısı" verdi. Uyarıda "Birini bu işletme için yorum satın almaya çalışırken suçüstü yakaladık" yazıyordu.[119][120][121] Haziran 2013'te Yelp, ödeme karşılığında sahte yorumlar yazdığı iddiasıyla BuyYelpReview/AdBlaze aleyhine dava açtı.[122][123] Yelp 2013 yılında, Yelp incelemelerini satan bir grup hukuk firmasının parçası olduğunu iddia ettiği bir avukata dava açtı ve firmanın incelemelerinin çoğunun firmanın kendi ofislerinden çıktığını söyledi. Avukat Yelp'in yasal anlaşmazlıklar ve Yelp'e karşı aktivizmine karşı intikam almaya çalıştığını söyledi.[115] Aralık 2014'te davanın reddedilmesi için yapılan girişim başarısız oldu.[124] Yelp, Eylül 2013'te New York Başsavcılığı ile gizli Clean Turf Operasyonu için işbirliği yaptı ve operasyon kapsamında 19 astroturfing operasyonunu ortaya çıkarıldı.[116] Nisan 2017'de Norfolk, Massachusetts'teki bir jüri bir kuyumcuya, rakibinin çalışanlarından birinin bilerek duygusal sıkıntıya neden olan yanlış ve olumsuz bir Yelp incelemesi yazdığına karar verip 34.000 doların üzerinde tazminat verdi.[125]
BusinessWeek'e göre Yelp "her zaman küçük işletmelerle karmaşık bir ilişki içinde olmuştur".[115] Yelp'in geçmişinin büyük bölümünde işletmelerin reklam programına katılımına göre Yelp'in işletmelerin incelemelerini manipüle ettiğine dair iddialarda bulunuldu.[126] Birçok işletme sahibi, Yelp satış görevlilerinin reklam satın alırlarsa olumsuz yorumları kaldırmayı veya bastırmayı teklif ettiklerini söyledi.[86][127] Bazı işletme sahipleri, olumsuz yorumların belirgin bir şekilde öne çıktığını ve olumlu eleştirilerin gömüldüğünü ve kısa bir süre sonra Yelp'ten ücretli reklam satmaya çalışan aramalar aldığını bildirdi.[128]
Yelp personeli, reklam ortaklarının en sevdikleri yorumları "öne çıkan yorum" olarak listelerin en üstüne taşımalarına izin verdiklerini kabul etti ancak yorumların başka bir şekilde reklam alan işletmelerin lehine manipüle edilmediğini söyledi. Bu tür öne çıkarılan incelemelerin üzerlerinde "[İşletmenin Adı] En Beğenilen Yorumlarından Biri" ve "Bu işletme bir Yelp sponsorudur" yazan bir ibare bulunurdu.[84] Yelp, reklam hizmetleri satarken uygulamalarını yanlış tanıtan bazı sahte satış görevlilerinin olabileceğini de söyledi. Yelp, reklam ortaklarının incelemeleri manipüle etmelerine izin verdikleri yönündeki eleştirilere yanıt olarak "öne çıkan inceleme" uygulamasını 2010 yılında durdurdu.[108]
Yelp'e, işletmeleri zorla reklam ürünleri satın almaya zorlamakla suçlayan birçok dava açıldı. Her dava başvurusu yargıçlar tarafından reddedildi.[86] 2010 yılının başlarında Yelp'e karşı, Long Beach'teki bir veteriner kliniğinin hakkındaki olumsuz müşteri incelemelerini baskılanması veya silinmesini içeren reklam hizmetleri için ayda 300 dolar ödemesini istediği iddiasıyla bir toplu dava açıldı.[129] Ertesi ay, toplu dava davasına dokuz işletme daha katıldı[130] ve iki benzer dava daha açıldı.[131] Mayıs ayında davalar tek bir toplu davaya dönüştürüldü.[132] 2011 yılında San Francisco ABD Bölge Yargıcı Edward Chen bu toplu davayı reddetti. Chen, incelemelerin 1996 tarihli İletişim Ahlakı Yasası ile korunduğunu ve Yelp tarafından herhangi bir manipülasyon yapıldığına dair kanıt bulunmadığını söyledi.[133] Davacılar temyiz başvurusunda bulundu.[134] Eylül 2014'te ABD'nin Dokuzuncu Temyiz Mahkemesi davanın reddini onayladı ve Yelp yorumları reklam alanların lehine değiştirmiş olsa bile bunun yasal olarak gasp tanımına girmeyeceğini tespit etti.[135][136][137]
Yelp, Ağustos 2013'te, yerel işletme sahiplerinin endişelerini gidermek amacıyla 22 büyük Amerikan şehrinde bir dizi panel tarzı toplantı düzenledi. Pek çok katılımcı, Yelp'in reklam teklifini reddettikten sonra işletmeye daha önce hiç gelmemiş kullanıcılardan yorumlar aldıkları, olumlu yorumları kaldırıldığı ve diğer sorunları hakkındaki endişelerini dile getirdi.[134][138] Harvard'dan Doçent Doktor Michael Luca ve Boston Üniversitesi'nden Georgios Zervas tarafından yazılmış, Harvard Business School tarafından yayınlanmış 2011 tarihli bir "çalışma raporu", Yelp'ten reklam satın alma ile daha olumlu eleştirilere sahip olma arasında anlamlı bir istatistiksel ilişki olmadığını tespit etti.[113][139] Federal Ticaret Komisyonu, Yelp hakkında 2008 ile 2014 yılları arasında 2.046 şikayet aldı. Bu şikayetlerin çoğu reklam vermeyi reddettikten sonra haksız veya sahte veya olumsuz yorumlar aldığını iddia eden küçük işletmelerden geliyordu.[140] Yelp'e göre, Federal Ticaret Komisyonu Yelp'in uygulamalarına ilişkin ikinci bir incelemeyi 2015 yılında tamamladı ve her iki durumda da şirket aleyhine dava açmadı.[141][142]
Los Angeles Times'tan gazeteci David Lazarus da 2014 yılında Yelp'i işletmelere reklamlarını rakip işletmelerin sayfasında üst sıralarda yayınlanacak şekilde satması ve ardından bu reklamları ücretli bir özelliğin parçası olarak kaldırmayı teklif etmesi nedeniyle eleştirdi.[143]
2015 yılında, San Franciscolu film yapımcısı Kaylie Milliken Yelp hakkındaki iş uygulamaları iddiaları üstüne Billion Dollar Bully adlı bir belgesel film yaptığını duyurdu.[144]
2018'de Hassell v. Bird davasında Kaliforniya Yüksek Mahkemesi 4-3'lük ufak bir farkla, bir işletmenin Yelp'i, incelemeyi iftira niteliğinde olsa bile, herhangi bir incelemeyi kaldırmaya zorlayamayacağına karar verdi.[145][146]
Vice News ve Understanding adlı podcast tarafından 2019'da yapılan bir araştırma Yelp'in bazı durumlarda restoranın doğrudan telefon numaralarını GrubHub üzerinden yönlendirilen numaralarla değiştirdiğini ve bunun da GrubHub'ın restoranlarla yaptığı pazarlama anlaşmaları kapsamında restoranlardan ücret aldığını ortaya çıkardı.[147]
Eater, 2012 ile 2015 yılları arasında, sitedeki restoranları inceleyen bazı kullanıcıların, işletmelerin ve sahiplerinin siyasi faaliyetleri ve siyasi görüşleri hakkında yorumlar içeren veya siyasi motivasyonlardan etkilenen derecelendirmeler gönderen yorumlar yayınladığını bildirdi. Makale, bazı durumlarda, bir işletmenin siyasi açıdan hassas eyleme dahil olmasının ardından, bu işletmenin Yelp inceleme alanının bu tür inceleme gönderileriyle dolup taştığını buldu. Yelp bu türden yorumları kaldırdı ve gönderileri engellemeye çalıştı.[148]
2014 yılında Wall Street Journal tarafından derlenen verilere göre Yelp, çoğunlukla olumsuz yorumlar yazanlara karşı dava açmak isteyen işletme sahiplerinden anonim inceleme yazarlarının adlarını talep eden yaklaşık altı mahkeme celbi alıyor.[113] 2012 yılında, Alexandria Bölge Mahkemesi ve Virginia Temyiz Mahkemesi[149] bir halı temizleme şirketini anonim olarak eleştiren yedi kullanıcının kimliklerini açıklamayı reddettiği için Yelp'i suçlu buldu. Yelp, 2014 yılında Virginia Yüksek Mahkemesi'ne temyize gitti.[140][150] O sırada Yelp aleyhindeki bir kararın çevrimiçi ifade özgürlüğünü olumsuz etkileyeceği yönünde Yelp'in lehine olan popüler kamuoyu görüşü vardı. Yargıç ön kararında eğer inceleme yazarları işletmelerin hizmetlerini gerçekten kullanmamışlarsa incelemenin ifade özgürlüğü yasaları tarafından korunmadığına hükmetti.[151] Virginia Yüksek Mahkemesi, Virginia eyaletinde yerleşik olmayan bir şirket olan Yelp'in bir alt mahkeme tarafından mahkemeye çağrılamayacağına karar verdi.[152] Ayrıca 2014 yılında, işletmelerin sözleşmelerinde veya kullanım şartlarında çevrimiçi olarak kendileri hakkında olumsuz incelemeler yazan müşterilere dava açmalarına veya ceza vermelerine olanak tanıyan "aşağılama hükümlerini" kullanmalarını yasaklayan bir Kaliforniya eyaleti yasası çıkarıldı.[153][154]
2020 yılında yapılmış Business Insider İncelemesi, Yelp içindeki kültür, etik ve uygulamaları inceledi.[155][156]
Inc. Magazine'e göre yorumcularının çoğu (bazen "Yelpers" olarak adlandırılır[16]) "iyi niyetli"dir ve kendilerini ifade etmek, yazılarını geliştirmek veya yaratıcı olmak için yorumlar yazarlar. Bazı durumlarda, hoşlanmadıkları kurumsal çıkarlara veya işletmelere saldırmak için yorum yazarlar.[17] Yorumcular, yeni bir konumu ilk inceleyen kişi olmak gibi rozetler kazanmak veya diğer kullanıcılarından övgü almak ve ilgisi görmek amacıyla da inceleme yazabilir.[103] Pek çok inceleme eğlenceli veya yaratıcı bir şekilde yazılır Kullanıcılar, bir yoruma "beğenme" derecelendirmesi verebilir ve bu incelemenin yorum listelerinde daha üst sıralarda yer almasını sağlar.[86] Her gün, kullanıcıların oylamasına göre bir "Günün Değerlendirmesi" belirlenir.[87] The Discourse of Online Consumer Reviews'a göre, pek çok Yelp yorumcusu 18-25 yaşları arasında internet konusunda bilgili yetişkinler veya "banliyöde yaşan baby boomers" grubundan insanlar.[157]
Yorumcuların gerçek isimleri kullanmaları ve fotoğraflar yüklemeleri teşvik edilir.[157] Yelp topluluğunun üyeleri her yıl "Yelp Elite Squad" etkinliğine davet edilir veya aday gösterilir ve adayların bazıları incelemelerinin kalitesi ve sıklığına dayalı olarak etkinliğe çağrılır. Üyeler, elit statüsü için diğer yorumcuları aday gösterebilir. Kullanıcılar, Elite Squad'a katılmaya hak kazanmak için Yelp'te gerçek adlarını ve fotoğraflarını kullanmalıdır.[87] İşletme sahipleri adaylığı kabul edemez. Elite Squad Yelpçileri bir konsey tarafından yönetilir ve birkaç bin üyesi olduğu tahmin edilmektedir. Yelp, Yelp Elite'in seçim kriterlerini açıklamaz.[16][158] Elite Squad üyelerine, ne kadar süredir elit üye olduklarına bağlı olarak farklı renk rozetler verilir. Yelp Elite Squad, Yelp'in 2005'te üyeler için düzenlemeye başladığı partilerle ortaya çıktı ve 2006'da resmi kuralları kondu; isim Yelp partilerine "Yelp Elite Squad" olarak davet edilen üretken yorumculara yapılan şakaya ile ortaya çıkmıştır.[12][17] Üyeler özel açılış partilerine davet edilir, üyelere hediyeler verilir ve üyeliğin başka avantajları vardır.[159] 2017 itibarıyla, Kuzey Amerika'da 80'den fazla yerel Elit Squad bulunmaktadır.
2017 itibarıyla Yelp, üretken yorumcular için partiler düzenleyen, yorumculara cesaretlendirici mesajlar gönderen ve küçük işletme sahipleri için dersler veren 80'den fazla topluluk yöneticisinden oluşan bir kadroya kurdu.[17] Yelp, yorumcuların kimliklerini açıklamak zorunda değildir ancak yorumcuları kimliklerini açıklamaya teşvik eder.[12]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
