Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Olimpiyat Oyunları'nda basketbol, 1936'dan beri düzenli olarak gerçekleştirilen olimpik spor dalı. Olimpiyatlar'da madalya sporu olarak takvime alınmadan önce, 1904'te gösteri mahiyetinde bir kez düzenlendi. Bayan basketbolunun olimpiyat takviminde yer alması 1976 yılından itibaren gerçekleşti.
Yaz Olimpiyatları'nda basketbol | ||
---|---|---|
Resmi site | ||
Spor dalı | Basketbol | |
Yönetim birimi | FIBA | |
Turnuva dönemi | Dört yılda bir | |
İlk katılım | 1904 Saint Louis Olimpiyatları (erkekler) 1976 Montreal Olimpiyatları (bayanlar) | |
Toplam katılım | 18 kez erkekler 10 kez bayanlar | |
Son şampiyon | ABD(erkekler) ABD (bayanlar) | |
En çok kazanan | ABD 14 kez (erkekler) ABD 7 kez (bayanlar) | |
Son düzenlenen | 2012 Rio Olimpiyatları |
Amerika Birleşik Devletleri, bu dalda uzak ara en başarılı takımdır. ABD katıldığı 17 turnuvanın 14'ünü kazandı. Bu turnuvlarda, 1936'dan 1968 yılına kadar gerçekleştirilen 7 olimpiyat oyununu arka arkaya kazanma başarısı gösterdi. Amerika Birleşik Devletleri kadın millî basketbol takımı katıldığı 9 turnuvanın 7'sini kazandı. Bunlardan, 1996'dan 2012'ye kadar olan 5 tanesini arka arkaya kazanma başarısı gösterdi.
Basketbol, James Naismith tarafından 1891'de Springfield, Massachusetts'te bulundu. Onyıllar sonra, bu yeni bulunan spor dalı Amerika Birleşik Devletleri'nde kapalı salonlarda yapılan sporlar arasında en popüleri oldu. Popülaritesi denizleri aşan basketbol için, Avrupa'da Cenevre, İsviçre'de FIBA adında FIBA kuruldu.
Kansas Jayhawks koçu Phog Allen'ının[1][2] çabaları sayesinde basketbol ilk kez 1936 Olimpiyat Oyunları'nda Berlin'de düzenlendi, basketbol sahası olarak da tenis kortları kullanıldı. İlk üç sırayı alan ülkelere madalyalarını Dr. Naismith takdim etti. O zamanki Olimpiyat kurallarına göre tüm yarışmacılar amatör sporculardan oluşmaktaydı. Basketbol turnuvaları ilk kez 1948 Olimpiyat Oyunları'nda kapalı sahalarda düzenlendi. Amerika Birleşik Devletleri millî basketbol takımı tek bir maç dahi kaybetmeden, 1936'dan 1968'e kadar olan ilk 7 Olimpiyat Oyunları'nı kazanarak gücünü kanıtlamış oldu. Amerika, ilk zamanlar turnuvaya NBA oyuncuları gönderirken, artık Kolej Oyuncuları göndermeye başladı. Diğer ülkeler ise en iyi oyuncularını Olimpiyatlar'a göndermeye başladılar.
ABD'nin kazanma serisi 1972 Olimpiyat Oyunları'nda Sovyetler Birliği millî basketbol takımının çok zor şartlar altında oynanan final maçını kazanmasıyla sona erdi. Amerikalılar ikincilik madalyasını almayı redderek, final seremonisini boykot ettiler ve o günden beri madalya IOC tarafından tutuldu. Amerikalılar 1976'da yarı finalde SSCB'nin Yugoslavya'ya yenilmesiyle, finalde ikinci kez Yugoslavya millî basketbol takımını yenerek, tekrar Olimpiyat Oyunları'nda altın madalyanın sahibi oldular. Amerika'nın 1980 Olimpiyat Oyunları'nı boykot ederek olimpiyatlarda yer almamasının ardından Yugoslavya millî basketbol takımı Olimpiyatlar'ı kazanan 3. takım oldu. Yugoslavya, yarı finalde SSCB'yi, finalde de İtalya'yı yendi. ABD, bu sefer SSCB'nin boykot ettiği 1984 Olimpiyat Oyunları'nı, finalde İspanya'yı yenerek kazandı. 1988 Olimpiyat Oyunları'nı SSCB yarı finalde ikinci kez ABD'yi ve finalde de Yugoslavya'yı yenerek ikinci kez kazandı.
1989'da Borislav Stanković 'in Başkanlığında FIBA, NBA oyuncularının Olimpiyat Oyunları da dahil olmak üzere, uluslararası turnuvalarda mücadele edebilmelerine izin verdi. Takip eden ilk olimpiyatlar 1992 Olimpiyat Oyunları'ydı. 1992 ABD Rüya Takım'ı ortalama 44 sayı farklarla ve hiç mola kullanmadan altın madalyanın sahibi oldu. Bu arada artık Sovyetler Birliği ve Yugoslavya devletleri parçalanmışlardı, fakat onların halefleri olan devletler yine güçlü takımlara sahiplerdi. Yeni bağımsız iki ülke olan Hırvatistan ve Litvanya sırasıyla gümüş ve bronz madalya kazandılar.
ABD, 1996 Olimpiyat Oyunları ve 2000 Olimpiyat Oyunları'nı da kazandı ancak performansı 1992 Olimpiyat Oyunları'ndaki gibi değildi. Olimpiyatlar'da NBA oyuncularının mücadele etmesine izin verildiğinden beri Atlanta'da düzenlenen 1996 Oyunları, ev sahibi şehrin aynı zamanda bir NBA takımına da sahip olduğu ilk örnekti. Atlanta'da Sırbistan, Sydney'de Fransa finalist olan ülkelerdi. Her iki turnuvada da Litvanya bronz madalya kazanan takımdı.
ABD'nin yeniden kurduğu egemenlik 2004 Olimpiyat Oyunları'nda gruplarda Porto Riko ve Litvanya'ya yenilmesi ve yarı finalde Arjantin'e elenmesi ile kesintiye uğradı. Atina'da düzenlenen 2004 Olimpiyat Oyunları'nı finalde İtalya'yı yenen Arjantin kazandı. Bu sonuçla Olimpiyat Oyunları'nı kazanan 4. takım oldu.
Amerikalılar Pekin'de düzenlenen 2008 Olimpiyat Oyunları'nda tekrar eski güçlerine kavuşarak, finalde 2006 FIBA Dünya Basketbol Şampiyonası Şampiyonu İspanya'yı yendiler ve altın madalyanın sahibi oldular. Arjantin turnuvayı 3. bitirdi ve bronz madalyanın sahibi oldu.
2012 Olimpiyat Oyunları'nda Londra'da Amerikalılar ve İspanyollar tekrar finalde karşı karşıya geldiler. Bu finali az bir farkla da olsa, yine ABD kazandı.
2012 Olimpiyat Oyunları'nda uygulandığı gibi, elemeler 3 aşamadan oluşmaktadır:
Turnuvayı düzenleyen ülkenin takımı otomatik olarak turnuvaya katılır.
Bölge | Erkekler | Kadınlar |
---|---|---|
Dünya Şampiyonası | 1 | 1 |
Afrika Şampiyonası | 1 | 1 |
Amerika Şampiyonası | 2 | 1 |
Asya Şampiyonası | 1 | 1 |
Avrupa Şampiyonası | 2 | 1 |
Okanusya Şampiyonası | 1 | 1 |
Dünya Elemeleri Turnuvası | 3 | 5 |
Ev Sahibi Ülke | 1 | 1 |
Total | 12 | 12 |
Confederation | 1936 | 1948 | 1952 | 1956 | 1960 | 1964 | 1968 | 1972 | 1976 | 1980 | 1984 | 1988 | 1992 | 1996 | 2000 | 2004 | 2008 | 2012 | 2016 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
FIBA Afrika | 15.-18. | 19. | 9.-16. | -- | -- | -- | 15. | 15. | 12. | 11. | 12. | 10. | 10. | 11. | 12. | 12. | 12. | 10. | |
FIBA Amerika | 1. | 1. | 1. | 1. | 1. | 1. | 1. | 2. | 1. | 5. | 1. | 3. | 1. | 1. | 1. | 1. | 1. | 1. | |
FIBA Asya | 5. | 8. | 9.-16. | 7. | 11. | 10. | 13. | 13. | 11. | 12. | 10. | 9. | 12. | 8. | 10. | 8. | 8. | 12. | |
FIBA Avrupa | 4. | 2. | 2. | 2. | 2. | 2. | 2. | 1. | 2. | 1. | 2. | 1. | 2. | 2. | 2. | 2. | 2. | 2. | |
FIBA Okyanusya | -- | -- | -- | 12. | -- | 9. | -- | 9. | 8. | 8. | 7. | 4. | 6. | 4. | 4. | 9. | 7. | 7. |
Ülkeler | 36 | 48 | 52 | 56 | 60 | 64 | 68 | 72 | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | Yıllar |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Angola | A | 10. | 11. | 12. | 12. | 12. | 5 | ||||||||||||
Arjantin | 15. | 4. | 9. | 1. | 3. | 4. | 6 | ||||||||||||
Avustralya | 12. | 9. | 9. | 8. | 8. | 7. | 4. | 6. | 4. | 4. | 9. | 7. | 7. | 13 | |||||
Belçika | 19. | 11. | 17. | 3 | |||||||||||||||
Brezilya | 9. | 3. | 6. | 6. | 3. | 3. | 4. | 7. | 5. | 9. | 5. | 5. | 6. | 5. | 14 | ||||
Bulgaristan | 7. | 5. | 16. | 10. | 4 | ||||||||||||||
Kanada | 2. | 9. | 9. | 9. | 14. | 4. | 4. | 6. | 7. | 9 | |||||||||
Orta Afrika Cumhuriyeti | A | 10. | 1 | ||||||||||||||||
Şili | 9. | 6. | 5. | 8. | 4 | ||||||||||||||
Çin | A | A | 10. | 11. | 12. | 8. | 10. | 8. | 8. | 12. | 8 | ||||||||
Çin TaipeisiB | 15. | 18. | 11. | 3 | |||||||||||||||
Hırvatistan | C | 2. | 7. | 6. | 3 | ||||||||||||||
Ülkeler | 36 | 48 | 52 | 56 | 60 | 64 | 68 | 72 | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | Yıllar |
Küba | 13. | 9. | 11. | 3. | 7. | 6. | 6 | ||||||||||||
Çekoslovakya | 9. | 7. | 9. | 5. | 8. | 6. | 9. | A | 7 | ||||||||||
Mısır | 15. | 19. | 9. | 16. | 12. | 12. | 12. | 7 | |||||||||||
Estonya | 9. | D | 1 | ||||||||||||||||
Finlandiya | 9. | 11. | 2 | ||||||||||||||||
Fransa | 19. | 2. | 8. | 4. | 10. | 11. | 2. | 6. | 8 | ||||||||||
AlmanyaE | 15. | 12. | 8. | 7. | 10. | 5 | |||||||||||||
Büyük Britanya | 20th | 9. | 2 | ||||||||||||||||
Yunanistan | 17. | 5. | 5. | 5. | 4 | ||||||||||||||
Macaristan | 16. | 9. | 9. | 13. | 4 | ||||||||||||||
Hindistan | 12. | 1 | |||||||||||||||||
İran | 14. | 11. | 2 | ||||||||||||||||
Ülkeler | 36 | 48 | 52 | 56 | 60 | 64 | 68 | 72 | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | Yıllar |
Irak | 22. | 1 | |||||||||||||||||
İrlanda | 23. | 1 | |||||||||||||||||
İsrail | A | 17. | 1 | ||||||||||||||||
İtalya | 7. | 17. | 17. | 4. | 5. | 8. | 4. | 5. | 2. | 5. | 5. | 2. | 12 | ||||||
Japonya | 9. | 10. | 15. | 10. | 14. | 11. | 6 | ||||||||||||
Güney Kore | A | 8. | 14. | 16. | 14. | 9. | 12. | 6 | |||||||||||
Letonya | 15. | D | 1 | ||||||||||||||||
Litvanya | D | 3. | 3. | 3. | 4. | 4. | 8. | 6 | |||||||||||
Meksika | 3. | 4. | 9. | 12. | 12. | 5. | 10. | 7 | |||||||||||
Fas | A | 16. | 1 | ||||||||||||||||
Yeni Zelanda | 11. | 10. | 2 | ||||||||||||||||
Nijerya | 10. | 1 | |||||||||||||||||
Ülkeler | 36 | 48 | 52 | 56 | 60 | 64 | 68 | 72 | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | Yıllar |
Panama | 12. | 1 | |||||||||||||||||
Peru | 8. | 10. | 15. | 3 | |||||||||||||||
Filipinler | 5. | 12. | 9. | 7. | 11. | 13. | 13. | 7 | |||||||||||
Polonya | 4. | 7. | 6. | 6. | 10. | 7. | 6 | ||||||||||||
Porto Riko | A | 13. | 4. | 9. | 6. | 9. | 7. | 8. | 10. | 6. | 9 | ||||||||
Romanya | 17. | 1 | |||||||||||||||||
Rusya | A | D | F | 8. | 9. | 3. | 3 | ||||||||||||
Senegal | A | 15. | 15. | 11. | 3 | ||||||||||||||
Sırbistan-KaradağH | G | 2. | 6. | 11. | 3 | ||||||||||||||
Singapur | A | 13. | I | 1 | |||||||||||||||
Sovyetler Birliği | A | 2. | 2. | 2. | 2. | 3. | 1. | 3. | 3. | 1. | F | A | 9 | ||||||
İspanya | 14. | 7. | 11. | 4. | 2. | 8. | 9. | 9. | 7. | 2. | 2. | 11 | |||||||
Ülkeler | 36 | 48 | 52 | 56 | 60 | 64 | 68 | 72 | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | Yıllar |
İsveç | 10. | 1 | |||||||||||||||||
İsviçre | 9. | 21. | 17. | 3 | |||||||||||||||
Tayland | A | 15. | 1 | ||||||||||||||||
Tunus | 11. | 1 | |||||||||||||||||
Türkiye | 19. | 17. | 2 | ||||||||||||||||
Birleşik Takım | A | 4. | A | 1 | |||||||||||||||
ABD | 1. | 1. | 1. | 1. | 1. | 1. | 1. | 2. | 1. | 1. | 3. | 1. | 1. | 1. | 3. | 1. | 1. | 17 | |
Uruguay | 6. | 5. | 3. | 3. | 8. | 8. | 6. | 7 | |||||||||||
Venezuela | 11. | 1 | |||||||||||||||||
Yugoslavya | 6. | 7. | 2. | 5. | 2. | 1. | 3. | 2. | A | 8 | |||||||||
Ülkeler | 21 | 23 | 23 | 15 | 16 | 16 | 16 | 16 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 |
Confederation | 1976 | 1980 | 1984 | 1988 | 1992 | 1996 | 2000 | 2004 | 2008 | 2012 | 2016 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
FIBA Afrika | - | - | - | - | - | 12. | 12. | 11. | 12. | 12. | |
FIBA Amerika | 2. | 5. | 1. | 1. | 3. | 1. | 1. | 1. | 1. | 1. | |
FIBA Asya | 5. | - | 2. | 6. | 2. | 7. | 4. | 9. | 4. | 5. | |
FIBA Avrupa | 1. | 1. | 6. | 2. | 1. | 4. | 5. | 3. | 3. | 2. | |
FIBA Okyanusya | - | - | 5. | 4. | - | 3. | 2. | 2. | 2. | 3. |
Ülkeler | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | Yıllar |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Angola | 12. | 1 | |||||||||
Avustralya | 5. | 4. | 6. | 3. | 2. | 2. | 2. | 3. | 8 | ||
Brezilya | 7. | 2. | 3. | 4. | 11. | 9. | 5 | ||||
Belarus | B | C | 6. | 1 | |||||||
Bulgaristan | 3. | 2. | 5. | 3 | |||||||
Kanada | 6. | 4. | 11. | 10. | 8. | 4 | |||||
Çin | A | 3. | 6. | 2. | 9. | 9. | 4. | 6. | 7 | ||
Hırvatistan | F | 10. | 1 | ||||||||
Küba | 5. | 4. | 6. | 9. | 4 | ||||||
Çekoslovakya | 4. | A | 1 | ||||||||
Çekya | D | 5. | 7. | 7. | 2 | ||||||
Fransa | 5. | 2. | 2 | ||||||||
Büyük Britanya | 11. | 1 | |||||||||
Yunanistan | 7. | 1 | |||||||||
Ülkeler | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | Yıllar |
Macaristan | 4. | 1 | |||||||||
İtalya | 6. | 8. | 8. | 3 | |||||||
Japonya | 5. | 7. | 10. | 3 | |||||||
Korea | 2. | 7. | 10. | 4. | 12. | 8. | 6 | ||||
Letonya | B | 9. | 1 | ||||||||
Mali | 12. | 1 | |||||||||
Yeni Zelanda | 11. | 8. | 10. | 3 | |||||||
Nijerya | 11. | 1 | |||||||||
Polonya | 8. | 1 | |||||||||
Rusya | B | C | 5. | 6. | 3. | 3. | 4. | 5 | |||
Senegal | 12. | 1 | |||||||||
Slovakya | D | 7. | 4 | ||||||||
Sovyetler Birliği | 1. | 1. | 3. | C | A | 3 | |||||
Ülkeler | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | Yıllar |
İspanya | 5. | 6. | 5. | 3 | |||||||
Türkiye | 5. | 1 | |||||||||
Ukrayna | B | C | 4. | 4 | |||||||
Birleşik Takım | A | 1. | A | 1 | |||||||
ABD | 2. | 1. | 1. | 3. | 1. | 1. | 1. | 1. | 1. | 9 | |
Yugoslavya | 3. | 6. | 2. | A | 3 | ||||||
Kongo DCE | 12. | 1 | |||||||||
Nations | 6 | 6 | 6 | 8 | 8 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 |
Erkekler ve kadınlarda madalya kazanan ülkelerin toplam madalya sayıları.
Sıra | Ülke | Altın | Gümüş | Bronz | Toplam |
---|---|---|---|---|---|
1 | ABD | 21 | 2 | 3 | 26 |
2 | Sovyetler Birliği | 4 | 4 | 4 | 12 |
3 | Yugoslavya/ FR Yugoslavia | 1 | 5 | 2 | 8 |
4 | Arjantin | 1 | 0 | 1 | 2 |
5 | Birleşik Takım (EUN) | 1 | 0 | 0 | 1 |
6 | Avustralya | 0 | 3 | 2 | 5 |
7 | İspanya | 0 | 3 | 0 | 3 |
8 | Fransa | 0 | 3 | 0 | 3 |
9 | İtalya | 0 | 2 | 0 | 2 |
10 | Brezilya | 0 | 1 | 4 | 5 |
11 | Bulgaristan | 0 | 1 | 1 | 2 |
12 | Çin | 0 | 1 | 1 | 2 |
13 | Kanada | 0 | 1 | 0 | 1 |
14 | Hırvatistan | 0 | 1 | 0 | 1 |
15 | Güney Kore | 0 | 1 | 0 | 1 |
16 | Litvanya | 0 | 0 | 3 | 3 |
16 | Rusya | 0 | 0 | 3 | 3 |
18 | Uruguay | 0 | 0 | 2 | 2 |
19 | Küba | 0 | 0 | 1 | 1 |
Meksika | 0 | 0 | 1 | 1 |
Sıra | Ülke | Altın | Gümüş | Bronz | Toplam |
---|---|---|---|---|---|
1 | ABD | 14 | 1 | 2 | 17 |
2 | Sovyetler Birliği | 2 | 4 | 3 | 9 |
3 | Yugoslavya/ FR Yugoslavia | 1 | 4 | 1 | 6 |
4 | Arjantin | 1 | 0 | 1 | 2 |
5 | İspanya | 0 | 3 | 0 | 3 |
6 | Fransa | 0 | 2 | 0 | 2 |
İtalya | 0 | 2 | 0 | 2 | |
8 | Kanada | 0 | 1 | 0 | 1 |
Hırvatistan | 0 | 1 | 0 | 1 | |
10 | Brezilya | 0 | 0 | 3 | 3 |
Litvanya | 0 | 0 | 3 | 3 | |
12 | Uruguay | 0 | 0 | 2 | 2 |
13 | Küba | 0 | 0 | 1 | 1 |
Meksika | 0 | 0 | 1 | 1 | |
Rusya | 0 | 0 | 1 | 1 |
Sıra | Ülke | Altın | Gümüş | Bronz | Toplam |
---|---|---|---|---|---|
1 | ABD | 7 | 1 | 1 | 9 |
2 | Sovyetler Birliği | 2 | 0 | 1 | 3 |
3 | Birleşik Takım (EUN) | 1 | 0 | 0 | 1 |
4 | Avustralya | 0 | 3 | 2 | 5 |
5 | Brezilya | 0 | 1 | 1 | 2 |
Bulgaristan | 0 | 1 | 1 | 2 | |
Çin | 0 | 1 | 1 | 2 | |
Yugoslavya | 0 | 1 | 1 | 2 | |
9 | Fransa | 0 | 1 | 0 | 1 |
Güney Kore | 0 | 1 | 0 | 1 | |
11 | Rusya | 0 | 0 | 2 | 2 |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.