Türk Devletleri Teşkilatı
uluslararası Türk birliği / From Wikipedia, the free encyclopedia
Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) veya eski adıyla Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi), Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye'nin üye; Macaristan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkmenistan'ın gözlemci statüsünde yer aldığı Türk devletlerinden oluşan bir uluslararası kuruluştur.[1] Genel amacı, Türk dilleri konuşan devletler arasında kapsamlı iş birliğini teşvik etmek olan bir hükûmetlerarası kuruluştur.
Üye ülkeler Gözlemci ülkeler | |||||||
Siyasi merkezler | |||||||
Resmî dil(ler) | |||||||
Demonim | Türk halkları | ||||||
Tür | Uluslararası kuruluş | ||||||
Üyelik | 5 üye ülke | ||||||
Liderler | |||||||
| |||||||
Tarihçe | |||||||
| |||||||
Yüzölçümü | |||||||
• Toplam | 4.242.362 km2 | ||||||
Nüfus | |||||||
• 2022 tahminî | 156.616.392 | ||||||
GSYİH (SAGP) | 2021 tahminî | ||||||
• Toplam | 4.180.861 trilyon $ | ||||||
GSYİH (nominal) | 2021 tahminî | ||||||
• Toplam | 1.331.714 trilyon $ | ||||||
• Kişi başına | 7.772 $ | ||||||
Resmî site turkicstates.org | |||||||
|
Türk Devletleri Teşkilatının temeli, 1992 yılında Türkiye'nin başkenti Ankara’da ilki düzenlenen Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi ile atılmıştır.[2] 2006 yılında ise dönemin Kazakistan cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından teşkilat hâline getirilmesi önerilmiş olup 3 Ekim 2009 tarihinde Nahçıvan'da imzalanan Nahçıvan Anlaşması ile konsey olarak yapılandırılmıştır.[3][4] 12 Kasım 2021 tarihinde düzenlenen 8. Türk Devletleri Teşkilatı İstanbul Zirvesi sırasında Türk Devletleri Teşkilatı olarak yeniden yapılandırılmıştır.[5][5][6][7][8][9]
Teşkilatın Genel Sekreterliği İstanbul'dadır. Kasım 2021 tarihinde gerçekleşen İstanbul zirvesine ilk kez gözlemci ülke statüsünde katılan Türkmenistan'ın, 11 Kasım 2022'de gerçekleştirilen 9. Türk Devletleri Teşkilatı Semerkant Zirvesi'nde tam üye olacağı duyurulmuş,[10][11] Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ise teşkilata gözlemci üye olarak katılmıştır.[12]