Tigva Manastırı

Tigva Meryem'in ölümü Manastırı (Gürcüce: თიღვის მონასტერი) tartışmalı Güney Osetya bölgesindeki Prone nehri vadisinin Tigva köyünde yer alan bir Gürcü Ortodoks manastır kilisesidir. Manastır binası kubbeli Yunan haçı planı tasarımına sahiptir. Gürcüce bir yazıta göre, Kral IV. Davit'in kızı Tamar tarafından 1152 yılında yaptırılmıştır.

Tigva Manastırı

Tigva manastırı, 1890
Temel bilgiler
Konum	Tigva, Güney Osetya/Şida Kartli, Gürcistan
Koordinatlar	42°11′54″K 43°45′37″D
İnanç	Gürcü Ortodoks Kilisesi
Mimari
Mimari tür	Yunan haçlı kilise
Tamamlanma	1152

Tarihi

Tigva kilisesinin kuruluşuna Gürcü kroniklerinde değinilmektedir.^[1] Yazıtlarda, inşaat tarihinin 1152 olduğu yazar. Kilisenin bağışçıcısı veya ktetoru Gürcü Kral IV. Davit'in kızı Tamardı. Şirvan'ın zengin dul kraliçesi olan Tamar, Tigva'da rahibe oldu ve 1161 yılında orada öldü.^[2] 18. yüzyılın başlarında Gürcistan’daki bir kriz manastırı da etkiledi: Prens Vahuşti, Gürcistan Krallığının Tanımı adlı kitabında Tigva'daki manastırı "kubbeli, zarif, güzel bir şekilde inşa edilmiş", ancak "rahipsiz" olarak nitelendirmiştir. Kiliseyi çevreleyen ve Vahushti'nin zamanlarından beri ayakta olan birkaç bina, 1890'da Kontes Praskovya Uvarova'nın yaptığı ziyaret sırasında harabelerinin arasında bulundu.^[3][4] Uvarova'nın ziyaretinden kısa bir süre sonra kilise, 1890'da, rahip Zedginidze, Prens Amirecibi ve yerel köylülerin çabalarıyla onarıldı.^[5][6]

Mimarisi

Tigva kilisesi'nden Gürcüce yazıtlar, 1894'te Uvarova tarafından yeniden üretildi.

Kırmızımsı taştan bloklardan inşa edilmiş olan dikdörtgen şeklindeki manastır binası, 15 x 24 m boyutlarında, iyi korunmuş, haçlı bir kubbe kilisedir. Çok sade tasarımı ve süslemelerin azlığıyla dikkat çeken kilise, sunak, apsis ve üç çapraz sanına sahiptir. Protez ve diaconiconda apsislenmiştir. Kubbe, doğu tarafta apsis duvarının köşelerine ve batıda iki ayaklı sütuna dayanmaktadır. Kilisenin karakteristik özelliği batı tarafında narteks ve koronun varlığıdır. Kilisenin kuzeyden, güneyden ve batıdan olmak üzere üç girişi vardır.^[7][8] Kuzeydeki kapının yukarısına monte edilmiş, asomtavruli alfabesiyle yazılmış Gürcüce yazıt, ilk olarak 1851'de Marie-Félicité Brosset tarafından yayınlanmıştır.^[9] Yazıttaki kafiyeli metin, bir bağışçı olan Tamar'dan bahseder. Kilisenin içi bir zamanlar fresklenmişti, ama duvar resimleri günümüzde zar zor anlaşılıyor.

Ana kilise binasının kuzey-batısında, Tamar için inşa edilmiş iki katlı bir saray vardır. Kuzey duvarının batı kesimindeki kesilmiş bir kapıdan geçen bir köprü aracılığıyla doğrudan kilisenin galerisine bağlanmıştır.^[10]

Galeri

• 
  Kilisedeki Gürcüce yazıtlar
• 
  Tigva kilisesinin genel planı
• 
  Kilisenin detayları, 1894.
• 
  kilisenin içi, 1894.
• 
  Kilisenin kuzeyden görünümü, 1894.

Kaynakça

1. Thomson, Robert W. (1996). Rewriting Caucasian history: the medieval Armenian adaptation of the Georgian chronicles; the original Georgian texts and the Armenian adaptation. Oxford: Clarendon Press. s. 325. ISBN 0198263732.
2. Hasan, Hadi (1929). Falaki-i-Shirwani: His Times, Life and Works. Londra: Royal Asiatic Society. s. 14.
3. Wakhoucht, Tsarévitch (1842). Brosset, Marie-Félicité (Ed.). ღეოღრაჶიული აღწერა საქართველოჲსა. Description géographique de la Géorgie [Geographic description of Georgia] (Gürcüce ve Fransızca). S.-Pétersbourg: A la typographie de l'Academie Impériale des Sciences. ss. 264-265. 14 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2019.
4. Uvarova, Praskovya (1894). Материалы по археологии Кавказа, собранные экспедициями Московского археологического общества. Вып. 4 [Materials for archaeology of the Caucasus, collected by the expeditions of the Moscow Archaeological Society, Issue 4] (Rusça). Moskova: Moscow Archaeological Society. ss. 165-172. 23 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2019.
5. "თიღვის განთქმული ტაძარი ..." [The famous church of Tigva...] (PDF). Iveria (Gürcüce). Cilt 185. 29 Ağustos 1890. ss. 1-2. 18 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
6. "სოფ. თიღვა (გორის მაზრა)" [Village Tigva (Gori district)] (PDF). Iveria (Gürcüce). Cilt 270. 19 Aralık 1890. s. 2. 18 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
7. Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, (Ed.) (2013). "თიღვა [Tigva]". ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological Dictionary of Kartlis Tskhovreba (The History of Georgia)] (Gürcüce) (1.1url=http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/41521/1/KartlisCxovrebisTopoarqeologiuriLeksikoni.pdf bas.). Tiflis: Georgian National Museum. s. 249. ISBN 978-9941-15-896-4. 29 Eylül 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım)
8. Muskhelishvili, David; Tumanishvili, Dimitri; Gagoshidze, Iulon; Apakidze, Joni; Licheli, Vakhtang (2008). Skinner, Peter (Ed.). The Cultural Heritage of Georgia — Abkhazeti, Shida Kartli (PDF). Tiflis: Georgian Arts and Culture Center. s. 17. 18 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2019.
9. Brosset, Marie-Félicité (1851). Rapports sur un voyage archéologique dans la Géorgie et dans l'Arménie [Report on archaeological voyages in Georgia and Armenia] (Fransızca). St.-Petersbourg: Imprimerie de l'Académie Impériale des Sciences. ss. 105-107. 18 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2019.
10. Chitishvili, Natalia (2013). "King's and queen's place in the interior of the Georgian church" (PDF). Friends of Academic Research in Georgia. ss. 17-18. 18 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2017.