![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Seal_of_the_Governor_of_Texas.svg/langtr-640px-Seal_of_the_Governor_of_Texas.svg.png&w=640&q=50)
Teksas valileri listesi
Vikimedya liste maddesi / From Wikipedia, the free encyclopedia
Teksas valisi, Teksas eyaletindeki yürütme organının başı ve eyaletin askerî güçlerinin başkomutanıdır. Vali Teksas Meclisi'nden geçen tasarıları onama ve veto etme hakkına sahiptir, meclisi toplantıya çağırabilir. Vali yasama meclisinin izniyle görevden alma (yalnızca Af ve Şartlı Tahliye Kurulu tarafından önerildiğinde) veya vatan hainliği dışındaki durumlarda kişileri affedebilir.
Teksas valisi Governor of Texas | |
---|---|
![]() | |
Unvan | Teksas Valisi |
Görev süresi | 4 yıl, aday olma sınırlaması yok |
Oluşum | James Pinckney Henderson 1846 |
Yetkiler | Teksas eyaletinin yürütme organının başı ve eyaletin askerî güçlerinin başkomutanı |
Websitesi | Teksas Valisi Ofisi resmi web sitesi |
Diğer ABD eyalet valileri ile karşılaştırıldığında, Slate dergisi ve liberal yorumcu Molly Ivin Teksas valiliğinden oldukça zayıf bir daire olarak bahsetti.[1][2] Nasıl bakıldığına bağlı olarak Teksas Vali Yardımcısı’nın Senato’yu idare eden kişi olması nedeniyle politik olarak daha etkili birisi olduğu da iddia edilebilir.[1][2] Günümüzde Teksas valisi 20 Ocak 2015'te göreve başlayan Greg Abbott'tur.
Eyaletin ilk anayasası 1845 yılında valilik kurumunu oluşturmuş, orijinal olarak her altı yıllık sürede maksimum dört yıl hizmet vermesini ve hizmet sürelerinin ikişer yıl olmasını öngörmüştür. (Yani bir nevi valinin ikiden fazla kez seçilmemesini öngörmüştür.)[3] 1861 yılında birlikten ayrılma amaçlı kurulan anayasa ise valiliğin göreve başlama gününü seçimi takip eden ilk Kasım ayının ilk Pazartesi’si olarak belirlemiştir.[4] Amerikan İç Savaşı’ndan hemen sonra 1866 yılında kabul edilen anayasa ise hizmet süresini oniki yıllık bir süre içinde maksimum olarak her birisi dört yıl olan iki dönem olarak belirlemiştir. Hizmete başlama süresini de olabilecek en kısa sürede bir Perşembe günü olarak öngörmüştür.[5] Yeniden yapılanma dönemi sürecinde kabul edilen 1869 yılı anayasası hizmet süresi sınırlamasını kaldırmış,[6] ve günümüze kadar Teksas hizmet sınırlaması olmayan 14 eyaletten birisidir.[7] Halen yürürlükte olan 1876 yılı anayasası hizmet süresini iki yıla düşürmüş,[8] ama 1972 yılında yapılan bir düzenleme ile bu süre tekrar dört yıla çıkarılmıştır.[9]
Vali her dört yılda bir Vali Yardımcısı ile birlikte Ocak ayının üçüncü Perşembesi göreve gelmek üzere yemin eder. Halen görevde olan vali Greg Abbott ve vali yardımcısı Dan Patrick görevlerine 19 Ocak 2015’te başlamışlardır.
Her ne kadar bir vali adayının aday olma sınırlaması olmasa da 19. veya 20. yüzyılda hiçbir Teksas valisi yedi buçuk dönemden (Allan Shivers) veya toplam sekiz yıllık bir dönemden (Bill Clements, arka arkaya iki dört yıllık dönem) daha fazla seçilememiştir. Aralık 2000’den Ocak 2015'e kadar görev yapan vali Rick Perry bu iki rekoru da geçmiştir. Allan Shivers, Price Daniel ve John Connally’nın ardından arka arkaya üç dönem hizmet veren dördüncü validir.
Herhangi bir nedenden dolayı valilik makamı boşalırsa yerine vali yardımcısı göreve gelir.[10] Vali yardımcısına bu hak anayasaya 1999 yılında yapılan düzenleme ile verilmiştir. 1999 yılından önce vali yardımcısının sadece valilik makamını temsil etme hakkı vardı. Bunun tek istisnası 1861 anayasası idi, bu anayasaya göre ise vali yardımcısı, valilik makamının boşalması halinde, “Temsili Teksas Valisi” olabiliyordu.[11]