Loading AI tools
Türkiye'de Nazizm veya neo-Nazizm, ülkede bu ideolojiye duyulan sempati ile ilişkilidir.
74 eser ve binlerce makale yazan Cevat Rıfat Atilhan (1892-1967), yazılarının içeriğinden dolayı Yahudiler tarafından Türkiye'nin Hitler'i olarak nitelendirildi. Türkiye'deki Nazi sempatizanlarının en önemlilerinden biriydi. Ona göre pek çok kötü gelişmenin sorumlusu Yahudiler idi. Yahudilerin dünyayı istila etmeye çalıştığını yazılarında belirten Atilhan, Bolşevik Devrimi'nin Troçki gibi düşünen Yahudilerin eseri olduğunu iddia etti. Atilhan'a göre, Yahudi ve Siyonist eş anlamlı kavramlardı. Atilhan, "kan iftirası"nın yani dinsel olarak Hristiyan kaynaklı antisemitizmin en önemli temalarından biri olan Yahudilerin Hristiyanlar çocukları kaçırıp kanlarını akıtıp hamursuz imal ettiklerine inanan ve propagandasını yapan ilk Türk ve Müslümandı. Atilhan'ın 1933-34 yıllarında yayımladığı Millî İnkılâp dergisi Nazi ideolojisinden etkilenmişti. Nazi ideoloğu Julius Streicher'in yayınladığı Der Stürmer'de yer alan karikatürler Millî İnkılâp'ta aynen kullanıldı. 1934'te Nihal Atsız'ın Orhun dergisinde,[1] Cevat Rıfat Atilhan'ın ise Millî İnkılâp dergisinde Yahudilere karşı ırkçı yazılar yazmaları sonucunda halk etki altında kalarak Yahudi azınlığa karşı şiddet olaylarına girişti.[1] Tekirdağ, Edirne, Kırklareli ve Çanakkale gibi illerde Yahudilere ait dükkân ve evler yağmalandı.[2]
1969'da İzmir'de eski Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) üyelerinden müteşekkil bir grubun "Nasyonal Aktivite ve Zinde İnkişaf" (NAZİ) adında bir dernek kurmasıyla Türkiye'de neo-Nazi bir teşkilat mevcut oldu. Derneğin iki savaş birimi vardı. Üyeleri SA üniformaları giydi ve Hitler selamını kullandı. Liderlerinden biri (Gündüz Kapancıoğlu) 1975'te Milliyetçi Hareket Partisine (MHP) tekrar kabul edildi.[3]
Ülkücüler geçmişte, Adolf Hitler'in Mein Kampf kitabının Türkçe çevirisini dağıtmıştır.[4]
2011 yılında Suriyelilerin Türkiye'ye Suriye'deki savaştan kaçıp göç etmesiyle,[5] Türkiye'de bu insanlara yönelik ırkçılık hızla yayıldı. Mayıs 2021'de, mülteci karşıtı ve Nazi simgelerini kullanan Ataman Kardeşliği[6] adında bir örgüte ilişkin haberler yayınlandı. Temmuz 2021'de Afganların Türkiye'ye daha yoğun göç etmesi[7] sonucu halk yabancılara yönelik tepkisini artırdı.[8] Suriyeli Araplar tarafından 2022 yılının başlarında kurulan, "515 Haşimi" adlı Türk karşıtı, Arap ırkçısı örgüt de halk tarafından tepkiyle karşılandı.[9] Bu örgütün ismindeki "515" sayısı Osmanlı'ya isyan eden Haşimilerin sembolizmini içeren bir Arap milliyetçiliği alameti olarak tanımlanıyor.[10]
Economist dergisi, Orgeneral Yaşar Büyükanıt'ı Genelkurmay Başkanı olarak görmek istemeyenlerin Büyükanıt'ı Yahudi olarak göstermeyi denediğini belirtirken, Türkiye'de Yahudi düşmanlığının arttığını savundu. Dergi, Osmanlı'nın 500 yıl önce Yahudilere kucak açtığını ancak 2021-2022 yıllarında Türkiye'de Yahudi karşıtlığının yükselişe geçtiğini yazdı.[11]
BBC Türkçe Servisi'nin de aktardığı haberde, "Yöneticilerin ülkede Yahudi düşmanlığı olmamasıyla övündüğü Müslüman bir ülkede, bir generalin yolunun tıkanması için Yahudi olduğunun -ki bu doğru değil- iddia edilmesi kaygı verici bir işaret" ifadesi kullanıldı.[12]
2012 yılında halk arasında "Cinler İbranice konuşuyor" hurafesi yayıldı.[13] 2015 yılında İftira ve İnkâr ile Mücadele Birliği'nin (ADL) Antisemitizm Endeksi’nde Türkiye, en yüksek antisemitizm oranına sahip ülke olarak İran'ı geçerek ilk sırada yer aldı.[14]
Öz (OZ) tamgası veya svastika (Klavye: 卍 / 卐) günümüzde Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin simgesi olarak bilinir ancak Öz tamgası veya Svastika denilen bu simge sadece Nazilere ait bir simge değildir.[15] Öz tamgası aynı zamanda Türkî halkların simgelerinden birisidir. Bu nedenle Türk aşırı sağcılarca da kullanılır.[16]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
