Sibirya (kıta)

Bu madde eski bir kıta hakkındadır. Günümüzde Rusya sınırları içinde kalan coğrafi bölge için Sibirya sayfasına bakınız.

Sibirya (Angaraland veya kısaca Angara ve Angarida olarak da bilinir),^[1] Sibirya'nın merkezindeki eski bir kratondur. Günümüzde Orta Sibirya Platosu'nu oluşturan bu bölge, Geç Karbonifer-Permiyen'de Pangea ile kaynaşmadan önce tek başına bir kara kütlesiydi. Pasif bir kıta kenarı olan Verkhoyansk Denizi, bugün Doğu Sibirya Ovası olarak bilinen yerde, Sibirya Kratonu'nun doğusunu çevreliyordu.^[2]

Kuzey Asya'daki eski Sibirya kıtasının kalıntılarının mevcut konumu

Angaraland ismi, Paleozoyik sırasında Kuzey Yarımküre'de yanlış bir şekilde iki büyük kıta olduğuna inanan Avusturyalı jeolog Eduard Suess 1880'lerde seçildi. Bunlar sırasıyla Kuzey Amerika ve Avrupa'nın bir yarımadayla bağlı olduğu (=Grönland ve İzlanda) "Atlantis" ve adını Sibirya'daki Angara Nehri'nden alan "Angara-land", yani Doğu Asya'ydı.^[3]

Paleozoyik tarih

Yaklaşık 470 milyon yıl önce, Ordovisiyen Dönemi'nin ortasında, Dünya'daki kıtaların ve okyanusların haritası (SI=Sibirya, LA= Laurentia, BA= Baltika )

Sibirya, Karbonifer Dönemi boyunca küçük bir kıta olan Kazakistanya ile çarpışana kadar, Erken Paleozoyik sırasında tek başına bir kıtaydı. Kazakistanya ile çarpışmasını takiben Geç Karbonifer - Permiyen sırasında Avroamerika/Lavrusya ile çarpışarak Pangea'yı meydana getirdi.^[4]

Kaynakça

1. Klets, A. G.; Budnikov, I. V.; Kutygin, R. V.; Biakov, A. S.; Grinenko, V. S. (2006). "The Permian of the Verkhoyansk–Okhotsk region, NE Russia". Journal of Asian Earth Sciences. 26 (3): 258-268. Bibcode:2006JAESc..26..258K. doi:10.1016/j.jseaes.2005.10.001. 8 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023.
2. Permian 7 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.bivalve mollusks of Northeast Asia, Fig. 1
3. Sprague de Camp, L. (1970). Lost Continents: The Atlantis Theme in History, Science, and Literature. Courier Corporation. ISBN 9780486226682. Erişim tarihi: 25 Ekim 2015.
4. Xu, Yan; Han, Bao‐Fu; Liao, Wen; Li, Ang (March 2022). "The Serpukhovian–Bashkirian Amalgamation of Laurussia and the Siberian Continent and Implications for Assembly of Pangea". Tectonics (İngilizce). 41 (3). doi:10.1029/2022TC007218. ISSN 0278-7407.

Dış bağlantılar

• Blakey, R. "Global Earth History: Sedimentation, Tectonics, and Paleogeography of Asia". Northern Arizona University. 16 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2015. (Asya'nın diğer kısımları dahil Sibirya tarihi)