Severus Hanedanı

Severus Hanedanı, Roma İmparatorluğu'nun II. yüzyıl sonu ve III. yüzyıl başına damgasını vuran ve akrabalık bağıyla birbirine bağlı imparatorların oluşturduğu hanedanlık. İmparatorluğun III. yüzyıl krizlerine girmesinden önceki son Princep Dönemi imparatorlardır.

İmparator ve Sezarlar

Hanedanlık ilişkileri için: bkz. Severus Hanedanı soyağacı

Severus Hanedanı mensuplarının (İmparator ve/ya da Sezar) hükümdarlık dönemlerinde önemli gelişmeler özetleri:

Septimius Severus (193–211)

Lucius Severus, Roma İmparatorluğu'nun "Afrika procosularis" eyaletinde yani Kuzey Afrika'da bugünkü Libya, Tunus ve antik dönemde Kartaca olarak bilinen bölgenin güney doğusunda Leptis Magna'da equestrian sınıftan seçkin ve varlıklı bir aileye doğdu ve orada yetişti. Askerlik mesleğini seçip orduda çeşitli komutanlık rütbelerinde ilerleyip Antoninler hanedanının sonlarına doğru Roma Senatosuna senatör, konsül ve Pannonia Lejyonlarının komutanlığı görevlerini yaptı. Commodus'un ölümüyle ortaya çıkan karşıklıklar sırasında 193'te Pertinax'ın öldürülmesiyle, Carnuntum'da lejyonerleri tarafından imparator ilan edilip Roma üzerine yürüyüp şehri ele geçirdi. İmparatorluğa rakip olanları elimine edip en son rakibi olan Clodius Albinus'u Lugdunum Muharebesi'nde mağlup edip 197'de tek olarak Roma İmparatorluğu imparatoru oldu.

Severus, Pers İmparatorluğu'na karşı kısa ve başarılı bir savaş yapıp Pers başkenti Tizpon'u yağmaladı ve Mezopotamya'nın kuzey yarısı geri aldı. Britanya adasında Roma arazilerine kuzeyden hücumlar yapan barbar kavimlere karşı askerî seferler yapıp onların devamlı hücumlarını önledi ve İngiltere'nin kuzeyinde bulunan Hadrian Duvarı'nı yeniden yaptırdı. Roma şehrinde, senato ile ilişkileri hiç iyi değildi ama şehrin halkı ve askerler arasında popülerdi. Askerlerin maaşlarını artırması buna bir nedendi. 197'den itibaren İmparatorluk Praetor Muhafız Birliği Komutanı olan Gaius Fulvius, Plautianus'in etkilerinin negatif olduğu bilinmekteydi ve bu kişi 205'te idam edildi. Bu görevde onu takip edenler arasında hukukçu Aemilius Papinianus'da bulunmaktaydı. Resmî imparatorluk dinî inançları ile kendi şahsi inançlarını uyuşturamayan iki büyük grup olan Hristiyanlar ve Yahudilerin resmen tutuklanıp zulüm edilmesi Severus dönemin de devam etti.

Severus, Britanya adasında bir askerî seferdeyken 211'de öldü ve senato tarafından tanrılaştırıldı. Karısı Julia Domna'nın tavsiyesi üzerine iki oğlu Caracalla ve Geta halef imparator oldular.

Caracalla (198–217)

Septimius Severus büyük oğlu olup Lucius Septimius Bassianus adıyla Galya eyaletinin Lugdunum kentinde doğdu. Kendisine Caracalla takma isminin döneminde moda olan bir Gal asıllı başlıklı tuniği devamlı alışkanlıkla giymesinden ortaya çıktığı bildirilir. Babasının ölümü üzerine Caracalla ve kardeşi Geta birlikte ortak imparator olarak ilan edildiler. Fakat iki kardeş arasında rekabet Cracalla'nin Geta'yı bir suikastla öldürtmesi ile son buldu. Sonra tek olarak imparator olan Caracalla'nın hüküm döneminde lejyonerlere çok büyük rüşvet şeklinde maaş artışları ve hediyeler vermesi ve o zamana kadar görülmemiş gaddarlıkla kendine karşı düşman veya rakip gördüklerinin öldürülmeleri veya kendinin emirleri ile suikasta kurban gitmeleri en dikkati çeken gelişmeleridir. Alamanni karşı yaptığı askerî seferlerde pek başarı kazanamamıştır. İmparatorluk döneminin en kalıcı hatırası Roma'da inşa ettirdiği Caracalla Hamamı adlı thermae olmuştur.

217'de Pers İmparatorluğu'na karşı bir askerî seferde iken suikast sonucu Harran'da Julius Martialis isimli bir imparatorluk muhafız subayı tarafından suikastla öldürüldü.

Publius Septimius Geta (209–211)

Severus'un ikinci oğlu olan Geta, babasının ölümü üzerine 209'da kendinden büyük olan ağabeyi Caracalla ile birlikte ortak imparator olarak ilan edildi. Fakat yüzyıl önceki Marcus Aurelius ve kardeşi Lucius Verus'un birlikte imparator olmalarının başarısına karşıt olarak Geta ile Caracalla arasındaki ilişkiler baştan itibaren bozuktu. 211'de Geta annesinin saray dairesinde bulunmaktayken Caracalla'nın emredip gönderdiği suikastçılar tarafından katledildi. Bundan sonra Caracalla, tek augustus unvanı ile imparatorluk yapmaya başladı.

Ara dönem: Macrinus (İmparator, 217–218) ve Diadumenian (Sezar, 217–218)

M.M. Opelius Macrinus, 164 yılında Caesarea'da doğmuştur. Basit bir aileden gelmesine rağmen (Severus hanedanı ile bir ailevi bağı olmamasına rağmen), imparatorluk sarayında yetişmiş ve Caracalla tarafından Praetorian Muhafızlar'ın praefectus'u yapılmıştır. İmparatorun bir olayda sergilediği vahşet ve gaddarlık üzerine ona karşı düzenlenen bir komploya katılmış ve Praetorian Muhafızlar'a da kendisine katılma emri vermiştir. 8 Nisan 217'de, Caracalla Carrhae seyahati sırasında suikasta kurban gitmiştir. Macrinus, üç gün sonra augustus ilan edilmiştir.

Saltanatının başındaki en dikkat çekici kararı Perslerle yapmış oldu barış antlaşmasıdır. Birçok insan bu antlaşmanın şartlarının Roma için küçük düşürücü olduğunu düşünmüştür. Her hâlükârda, düşüşünün başlangıcı olarak Caracalla'nın Doğu'daki birliklere vadettiği ödülleri vermeyi reddetmesi olarak gösterilir. Kışı geçirmek için çekildiği Roma eyaleti Suriye'de birlikler yüzünü Elagabalus'a çevirmeye başladılar. Suriye'deki isyancı ordudan kendisine sadık olan askerlerle ayrılarak Elagabalus'la savaşmak üzere Antakya'ya gitti. Her ne kadar Praetorian Muhafızlar çok iyi savaşsalar da askerleri kaybetmekten kurtulamadı.

Macrinus, Chalcedon'a kaçtı ancak otoritesi kaybolmuştu ve 14 ay sonra kısa saltanatının ardından bir ihanet sonucu yakalandı ve idam edildi.

Diadumenianus, Macrinus'un 208 yılında doğan oğluydu. 217 yılında babası imparator olunca sezar unvanı aldı. Babasının Antakya'da yenilmesi üzerine Pers topraklarına kaçmaya çalıştıysa da yakalandı ve idam edildi.

Elagabalus (218–222)

Alexander Severus (222–235)